Ana baba tutumlarının başarı yönelimlerini yordamasında otomatik düşüncelerin aracı rolü

Abstract

Bu araştırmanın amacı üniversiteye geçiş sürecinde olan ortaöğretim on ikinci sınıf öğrencilerinin algıladıkları ana baba tutumları ile başarı yönelimleri arasındaki ilişkide otomatik düşüncelerin aracılık rolünün incelenmesidir. Araştırmanın değişkenleri algılanan ana baba tutumları (bağımsız değişken), başarı yönelimleri (bağımlı değişken) ve otomatik düşünceler (aracı değişken)'dir. Bu değişkenler arasındaki ilişkiler Yapısal Eşitlik Modeli kullanılarak yol analizi ile incelenmiştir. Analizlerde AMOS 21.00 ve SPSS 22.00 programları kullanılmıştır. Araştırma 2017-2018 eğitim öğretim yılında İç Anadolu Bölgesi Orta Kızılırmak Bölümü'nde bulunan bir ilin on ikinci sınıfında öğrenim gören uygun örnekleme yolu ile seçilen 216'sı kız, 250'si erkek olmak üzere toplamda 466 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada kullanılan ölçme araçlarını Kişisel Bilgi Formu, Leuven Algılanan Ana Babalık Ölçeği, Otomatik Düşünceler Ölçeği ve 2X2 Başarı Yönelimleri Ölçeği oluşturmaktadır.. Yapılan analizler sonucunda şaşkınlık ve kaçmaya yönelik düşüncelerin; anne davranışsal denetim ile öğrenme kaçınma başarı yönelimi ve baba davranışsal denetim ile öğrenme kaçınma başarı yönelimi arasındaki ilişkide kısmı aracı, baba psikolojik kontrol ile öğrenme kaçınma başarı yönelimi arasındaki ilişkide ise tam aracı rolü ortaya konulmuştur. Ayrıca ümitsizliğe yönelik düşüncelerin de baba psikolojik kontrol ile performans kaçınma başarı yönelimi arasındaki ilişkide kısmi aracı rolünün olduğu belirlenmiştir.

The aim of this study is to investigate the mediating role of automatic thoughts in the relationship between perceived parental attitudes ve achievement orientations. The variables of the study are perceived parental attitudes (independent variables), success orientations (dependent variable) ve automatic thoughts (mediator variable). The relationships between these variables were examined by multiple mediation analyses. The research was carried out with 466 students, 216 girls ve 250 boys, who were selected by means of convenience sampling from the Grade 12th in a province in the Central Anatolia Region in the 2017-2018 academic year. The data collection tools of the study were Personal Information Form, Leuven Perceived Parenting Scale, Automatic Thoughts Scale ve 2X2 Success Directions Scale.In this study, the mediating role of automatic thoughts in the relationship between perceived parental attitudes ve success orientations was evaluated by using a Structural Equation Model. In the analysis, AMOS 21.00 ve SPSS 22.00 programs were used. As a result of the analyzes, it was found that Confusion ve Escape thoughts was the partial mediator in explaining the relationship between the father's behavioral control ve learning avoidance success orientation.