Kabul ilgi anne baba tutumu ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkide duygusal özerkliğin aracı rolü

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokul 5., 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin anne baba tutumunun kabul-ilgi alt boyutu ile İnternet bağımlılığı arasındaki ilişkide duygusal özerkliğin alt boyutu olan bağımsızlık alt boyutunun aracılık rolünün incelenmesidir. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmada anne baba tutumu alt boyutu olan kabul-ilgi, duygusal özerkliğin alt boyutu olan bağımsızlık ve İnternet bağımlılığı arasındaki ilişkiler aracılık analizi ile incelenmiştir. 2017-2018 eğitim öğretim yılında Yozgat ili Akdağmadeni İlçesinde ortaokul kurumlarına devam eden 1481 öğrenci arasından 495 öğrenci uygun örnekleme yolu ile seçilmiştir. 5., 6., 7. ve 8. sınıf öğrencisi olan bu öğrencilerin 247'si kız, 248'i erkektir. Araştırmada öğrenciler hakkındaki verileri toplamak için kullanılan araçlar: Kişisel Bilgi Formu, Algılanan Anne Baba Tutum Ölçeği, Duygusal Özerklik Ölçeği ve İnternet Bağımlılığı Ölçeği'dir. Araştırmada Yapısal Eşitlik Modellemesi kullanılarak kabul-ilgi anne baba tutumu ve İnternet bağımlılığı arasındaki ilişkiyi açıklamada duygusal özerkliğin alt boyutu bağımsızlığın aracılık rolü incelenmiştir. Değişkenlerin betimlenmesi ve verilerin incelenmesinde yüzde, standart sapma, korelasyon gibi betimsel istatistiklerden yararlanılmıştır. Araştırmanın analizlerinde de AMOS (Ver. 21) ve SPSS (Ver. 22) programları kullanılmıştır. Sonuçlara göre kabul-ilgi anne baba tutumu ile İnternet bağımlılığı arasındaki ilişki anlamlı ve negatif yönlü olarak bulunmuştur. Aracı değişken olan duygusal özerkliğin alt boyutu bağımsızlık değişkeni ile kabul-ilgi anne baba tutumu arasında pozitif yönlü ilişki, İnternet bağımlılığı ile de negatif yönlü ilişki söz konusudur. Aracı değişken devreye girdiğinde anne baba tutumu ile İnternet bağımlılığı arasındaki ilişkide duygusal özerkliğin bağımsızlık alt boyutu değişkeninin kısmi aracı rolü olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuca göre anne babalar çocuklarına karşı ne kadar ilgili ve sevecen olursa çocukların anne babalarından duygusal olarak bağımsızlaşmaları o kadar yüksek olur ve bunun sonucu olarak İnternet bağımlısı olma ihtimalleri de o derecede düşer.

The aim of this study is to examine the mediating role of independence, the sub-dimension of emotional autonomy, on the relationship between perceived acceptance-involvement parental attitude and Internet addiction of the middle school students. It is a correlational study. The relationships between the variables of the study such as perceived acceptance-involvement parental attitude, emotional autonomy and Internet addiction were investigated through a multiple mediation analysis. In 2017-2018 academic year, 495 secondary school students from Akdağmadeni District of Yozgat province were selected through availability sampling method out of 1481 students in population. Of these 5 th, 6 th, 7th and 8th grade students, 247 were girls and 248 were boys. Data collection tools of the study are Personal Information Sheet, Perceived Parental Altitude Scale, Emotional Autonomy and Internet Addiction Scale. In this research, using the Structural Equality Model, the mediating role of the independence autonomy was examined in explaining the relationship between perceived acceptance-involvement parental attitude and Internet addiction. Descriptive statistics such as frequencies, percentage, standard deviation, and correlation were used to describe the variables. In the analysis of the study, AMOS 21 00 and SPSS 22.00 programs were used. As a result, it was concluded that there was a significant negative relationship between perceived acceptance-affection, parental attitude and Internet addiction of 5th, 6th, 7th and 8th graders. The result of the mediation analysis indicated that the independence autonomy had a partial mediating role in explaining the relationship between perceived acceptance-involvement, parental altitudes and Internet addiction. According to the results, a negative correlation was found between acceptance-involvement parental attitude and Internet addiction. While the relation of the independence autonomy to the perceived acceptance involvement parental attitudes was positive, its relation to addiction was negative. As the independence autonomy was taken into the account as a mediator variable, its role in the relationship between perceived acceptance involvement parental attitudes and Internet addiction was partial mediating. According to this result, as the parents the more affectionate and caring towards their children, they are more likely to have higher their emotional independence and the less likely to be Internet addicts.