A scenario on conversion of industrial heritage into museum: Adana National Textile Factory

Abstract

Farklı nedenlerden zaman içinde işlevsiz hale gelen endüstriyel alanlar, günümüz kentlerinin güncel problemlerinden birisidir. İşlevsiz hale gelmiş bu alanlar, genellikle dönüşüm senaryoları sayesinde toplumun güncel yaşam şartlarına ve ihtiyaçlarına uygun şekilde kentlere tekrar kazandırılmaktadır. Bu durumdaki endüstriyel alanlar için uygulanabilecek en iyi koruma yöntemlerinden biri müzeye çevrilmeleridir. Bu açıdan Adana Milli Mensucat Fabrikası, ziyaretçilere yeni deneyimler sunan, tarihi ve endüstriyel alanlara karşı farklı bir bakış açısı geliştirmelerini sağlayan modern bir müze kompleksine dönüştürülmüştür. Geç Osmanlı'dan modern Türkiye'ye kadar geçen süreye tanıklık eden fabrika yerleşkesi bugün hala ayaktadır. 2006 yılında fabrika Kültür Varlığı olarak tescil edilmiş ve koruma altına alınmıştır. 2013 yılında dev bir müze kompleksi haline getirilmesi kararlaştırılmıştır. Adana Müze Kompleksi beş bölümden oluşmuştur; Milli Mensucat Fabrikası'nın deposunda açılan Arkeoloji Müzesi (2017), üretim ve sosyal alanlarda açılacak olan Tarım, Endüstri, Kent Etnografya ve Milli Mensucat Müzesi (2020'de tamamlanacaktır). Kuruluşundan sonra yıllar içinde bu kentsel alan, kentsel bellekte önemli bir kaynak ve endüstriyel bir simge olmuştur. Bu tezde, kentin endüstriyel simgesi olan Adana Milli Mensucat Fabrikası'nın Adana Müze Kompleksi'ne dönüşümü `kolektif bellek` ve `yerin ruhu` kavramları çerçevesinde incelenmiştir. Bu endüstriyel alanın müzeye dönüşümü belirlenmiş başlıklar altında incelenmiştir: bu tarihi endüstriyel alanın potansiyel değerinin uygulanan restorasyon projesi, müzenin sergileme stratejisi ve koleksiyon seçimi ile günümüzde nasıl korunduğu ve müzeleştirildiği, müze projesinin kentte yaşayanların `kolektif belleğine` nasıl hitap ettiği ve `yerin ruhu` kavramı doğrultusunda incelendiğinde, .o yere ait/özgü durumların/hikayelerin/geçmişin müzeleştirilerek ne kadar korunduğu ve barındığı tartışılmıştır.

The industrial areas that are no longer functional due to a variety of reasons become the current problems of the contemporary cities. Those non-functional sites are commonly re-introduced to the cities through transformation scenarios that could respond to contemporary living conditions and current needs of the society. One of the best conservation methods to apply for those industrial sites is the transformation of them into museums. In that sense, the Adana National Textile Factory has been turned into a modern museum complex which let the visitors have a new experience and improve a new way of seeing towards historic industrial sites. The factory settlement has witnessed a long period from the late Ottoman period to modern Turkey which is still standing today. In 2006 the factory was registered and taken under preservation. It has been decided to establish a huge museum complex by 2013. The Adana Museum Complex is composed of five parts; Archaeology Museum that is opened in the depots of the Milli Mensucat Factory (2017), Agriculture, Industry, City Ethnography and Milli Mensucat Museum (to be completed in 2020) that will be opened in the factory area and social areas of the factory. For decades after its foundation, this significant urban space became an industrial landmark and a source of urban memory for a part of city dwellers. In this thesis, conversion of Adana National Textile Factory which has been regarded as the industrial landmark of the city into Adana Museum Complex is examined in the framework of collective memory and sense of place. Transformation of such industrial site into a museum complex is analyzed under the major headings of such as how the potential value of a historic industrial site is carried out today as a museum complex with its restoration project, displaying strategies and the choice of collections, how the final project speaks to the inhabitants' collective memory and to what extent the conservation of museum complex incorporates the many aspects of its place when evaluated through the concept of sense of place.