Sağlık okur-yazarlığı ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışmasının yapılması ve ebeveynlerin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin ilaç uygulama hatalarına etkisinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, Ebeveyn Sağlık Okuryazarlığı Aktivite Testi Kısa Formu'nun (TheFurther Shortened Parental Health Literacy Activities Test (Phlat-8)) Türktoplumunda geçerlilik ve güvenirliliğinin incelenmesi ve ebeveynlerin sağlıkokuryazarlık düzeylerinin ilaç uygulama hatalarına etkisinin belirlenmesi amacıylagerçekleştirilmiştir.Bu çalışma iki aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada Ebeveyn SağlıkOkuryazarlığı Aktivite Testi Kısa Formu'nun geçerlilik ve güvenirliliğiincelenmiştir. Örnekleme kriterlere uyan 40 ebeveyn alınmış, veriler Aralık 2014-Ocak 2015 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Kendall Wanalizi, Kuder Richardson 20 formülü ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. İkinciaşamada örnekleme, rastgele seçilen 106 ebeveyn alınmış, veriler Şubat 2015-Mayıs2015 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde PearsonKorelasyon Analizi, Kruskal Wallis Testi ve T Testi kullanılmıştır.Ebeveyn Sağlık Okuryazarlığı Aktivite Testi Kısa Formu'nun iç tutarlılık katsayısı Kuder-Richardson 20 formülü ile hesaplanmış ve alfa değeri KR-20=0.68olarak belirlenmiştir. Alt ve üst grupta yer alan ebeveynlerin ölçek puan ortalamalarıarasındaki fark istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı bulunmuştur (U=4.500,p=0.000). Araştırmanın ikinci aşama verilerinde; çalışmaya katılan ebeveynlerin%69'u yeterli, %24'u sınırlı, %7'si yetersiz sağlık okuryazarlık düzeyine sahiptir.Ebeveynlerin %45.3'ü bebeklerine ilacı ölçekle, %34.9'u kaşıkla, %19.8'i şırınga ileiçirdiklerini ifade etmişlerdir. Ebeveynlerin sağlık okuryazarlık düzeyleri ileyaptıkları ilaç hataları arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (p=0.003).Ebeveyn Sağlık Okuryazarlığı Aktivite Testi Kısa Formu Türk toplumundakullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracıdır. Ebeveynlerin sahip olduklarısağlık okuryazarlık düzeyleri ile pediatrik ilaç uygulama hataları arasında bir ilişkivardır

This study was conducted to analyze the validity and reliability of the FurtherShortened Parental Health Literacy Activities Test (PHLAT-8) in Turkish society,and to identify the effects of the levels of parents' health literacy on medicationerrors.This study was carried out in two phases. In the first phase, the validity andreliability of the Further Shortened Parental Health Literacy Activities Test (Phlat-8)was analyzed. The sample included randomly selected 40 parents, and data werecollected between December, 2014 and January, 2015. To evaluate these data,Kendall W Analysis, Kuder-Richardson Formula 20, and Mann-Whitney U test wereused. In the second phase, the sample included randomly selected 106 parents, anddata were collected between March, 2015 and May, 2015. To evaluate the data,Kruskal-Wallis Test, Chi-Square Test, And Pearson Correlation analysis were used.The internal consistency of the Further Shortened Parental Health LiteracyActivities Test (Phlat-8) was measured with Kuder-Richardson Formula 20, and thealpha value was KR-20=0.68. The difference between the point average of theparents who are in the subgroup and upper-group was statistically significant(U=4.500, p=0.000). Of all the parents who participated in the study, 69% haveadequate; 24% have limited, and 7% have inadequate level of health literacy. 45.3%of the parents indicated that they gave the medication to their babies usingmedication cups, 34.9% using spoon, and 19,8% via oral syringe. In the study, thereis a significant relation between parents' levels of health literacy and theirmedication errors (p=0.003).The Further Shortened Parental Health Literacy Activities Test (Phlat-8) is avalid and reliable test that can be used in Turkish society. There is a relation betweenparents' levels of health literacy and pediatric medication errors.