Elmalılı Hamdi Yazır`ın kaza ve kader anlayışı

Abstract

İnsanın var olmasıyla başlayıp günümüze kadar gelinen süreçte kader meselesi, tarihin her döneminde olduğu gibi günümüzde de en fazla tartışılan kelâmî konuların başında gelmektedir. Kadar meselesi, insanı ve onun eylemlerini konu edindiğinden, hemen hemen her inanç ve ideolojiden konuyla ilgili farklı fikirler ileri sürülmüştür. Kader meselelerinden dolayı İslam Mezhepler Tarihinde de birçok itikâdî mezhebin ortaya çıktığını görmekteyiz.Çalışmamızda tefsirci olmakla beraber aynı zamanda kelami görüşleri de olan Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır'ın kaza ve kader ile ilgili görüşlerini ele almaya çalıştık. Elmalılı, var olan her şeyin Allah ezeli ilminde (Levhi Mahfuz'da) yazılı olduğunu; sonradan meydana gelen her şeyin de O'nun önceden belirlediği gibi ilmine uygun olarak zamanı geldiğinde gerçekleştiğini söyler. Ona göre Allah'ın iradesi olmadan bir şeyin meydana gelmesi mümkün değildir. Zira Allah dilemeden kul dileyemez. Kulun dileyebilmesi için Allah Teâlâ'nın kulun dilemesini de dilemesi gerekir. Elmalılı'ya göre her ne kadar Allah tarafından insana cüz-i bir irade verilmiş ise de nihayetinde bu iradenin de mutlak irade olmadığını ve sonuçta ilahi iradeye bağlı bir irade olduğunu ifade eder.Anahtar Sözcükler: Elmalılı, kaza, kader, ecel, irade, ilim, musibet,

January-2016 105 pages Starting with human beings in this process until the present day, as in all periods of history, is among the most discussed topics of Fate. Kalam issue mentioned different ideas of people from almost every faith and ideology and their actions has been proposed.On the history of Islamic sects, we see that the emergence of many theological schools.In our study, the exegete Elmalılı Hamdi Yazır's theological opinions, we tried to take regarding his ideas of fate and happening. Elmalılı Hamdi Yazır, everything that exists is written in eternal knowledge of God (in Levhi Mahfuz), everything that can also occur in the future as determined by God in advance,in accordance with God's knowledge, he says that happens when the time comes. According to him, anything without the will of God is unlikely to occur. Because, human being cannot will without God's will. To request servants of god should express the wish of God's servants. According to Elmalılı Hamdi Yazır, although people's will are small, if ultimately, finally this will be the absolute will of the, this will be not the absolute will of god, people's will whether there is the will of the absolute and ultimately to the divine will means that it is connected.Keywords: Elmalılı, accident, fate, destiny, death, will, science, evil.