İbadetlerde kıyas (el-Mühezzeb örneği)

Abstract

İbadetlerde kıyas konusu, Ebû İshâk eş-Şîrâzî (ö. 476/1083)'nin eseri el-Mühezzeb çerçevesinde incelenmiştir. Tezimizin amacı Şâfiî mezhebi açısından ibadetlerde kıyas yapmanın mümkün olup olmadığını; mümkün ise bunun hangi hâl ve şartlarda gerçekleştiğini somut örneklerle ortaya koymaktır.Tezin amacı doğrultusunda ilk önce Ebû İshâk eş-Şîrâzî'nin hayatı için tabakat kitaplarına bakılmıştır. Konunun iyi anlaşılabilmesi için ibadet ve kıyas kavramları için usul eserlerine özellikle Ebû İshâk eş-Şîrâzî'nin Luma'ı üzerinde durulmuştur. Çalışmada usul eserlerinde kıyas yömteminin alanı ile ilgili olarak yapılan tartışmalara değinilmiştir. Bu çerçevede mezheb müctehidlerinin görüşlerine bakılmıştır. el-Mühezzeb'de geçen kıyas örnekleri incelenmiştir. El-Mühezzeb'in ibadetler bölümünde kıyas yönteminin nasıl ve hangi ifadelerle kullanıldığı tezde araştırma konusu edilmiştir.Tezin hedefi doğrultusunda, Şâfiî mezhebinde muamelatta olduğu gibi ibadetler sahasında da kıyasın kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Ancak namazın sayısı, rekâtları, zekâtın oranı gibi ibadetlerde akılla kavranılamayan hususlarda, kıyasın gerçekleşmeyeceği de ortaya konmaya çalışılmıştır.

The subject comparison in worship was examined within the framework of al-Mühezzeb's Word of Abu Ishaq al-Shirazi (d. 476/1083). The aim of our thesis is whether it is possible to make comparisons in worship in terms of Shafi'i sect; if possible, it is to Show in what circumstances and conditions this is realized with concrete examples.For the purpose of the thesis, firstly the tabakat books were examined for the life of Abu Ishaq al-Shirazi. In order to understand the subject well, for the concepts of worship and comparison methodological works were used and especially the Luma of Abu Ishaq al-shirazi was emphasized. In this study, the discussions about the field of comparative method in the Works of methodology are discussed. In this context, the views of the sect's muctehids were examined. İn the worship section of al-Mühezzeb, how and with which expressions the comparison method is used is discussed in the thesis. In line with the aim of the thesis, it is concluded that the comparison can be used in the field of worship as it can in the work of transaction in the Shafi'i sect. However, issues that can not be comprehended in worship such as the number of prayer, rakât of the prayer, the ratio of zakat. İt has been tried to Show that the comparison will not take place.