Tarımsal verimliliği etkileyen faktörler: Şırnak ilinde yapılan buğday üretimi üzerine bir uygulama

Abstract

Tarımsal üretim için en önemli girdi olan tarım alanlarının arzının çok zor arttırılabilmesinden dolayı üretim ancak verimlilik artışı ile sağlanabilir. Bu çalışmada Şırnak ilinde buğday üreten çiftçilerin verimlilik düzeyleri tespit edilmeye çalışılmış ve çiftçilerin verimlilikleri üzerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada Şırnak ilinin İdil, Cizre ve Silopi ilçelerinde buğday üreten 120 çiftçiden yüz yüze anket yöntemi ile veri toplanmıştır. Çiftçilerin verimliliklerinin tespit edilmesi için sabit getirili çıktı odaklı Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi kullanılmıştır. Bu analizde ekilen alan ile işgücü, gübre, ilaç, tohum, materyal, mazot ve sulama giderleri girdi olarak, üretim miktarı ise çıktı olarak belirlenmiş ve her çiftçi için bir verimlilik skoru hesaplanmıştır. Sonrasında çiftçilerin bu skorları bağımlı değişken olarak kullanılmış ve bu skorlar üzerinde etkili olması düşünülen değişkenler Bağımsız Örneklem t-testi ve One-Way ANOVA testi yardımı ile tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada VZA yöntemi ile Şırnak ilinde buğday üreten firmaların ortalama etkinlik skorunun 0,81 olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuç aynı girdiler kullanılarak üretimin en az %19 daha arttırılabileceğini işaret etmektedir. Bağımsız örneklem t-testi ve One-Way ANOVA testleri ile çiftçilerin toprak tahlili yapmasının, ekilen buğday türünün, çiftçinin eğitim durumunun, arazinin büyüklüğünün ve çiftçilerin yeterli tarım araçlarına sahip olmasının verimlilik üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Çiftçilerin ziraat teknisyenlerinden destek alması ve kooperatife üye olmasının verimlilikleri üzerinde etkili olmadığı tespit edilmiştir. Çalışmada ulaşılan diğer bir sonuç ise tarımsal teşviklerden faydalanamayan çiftçilerin verimliliklerinin daha yüksek olmasıdır.Anahtar Kelimeler: Tarımsal verimlilik, Şırnak, veri zarflama analizi (VZA), bağımsız örnekleme t-testi, One-Way ANOVA testi

Because the supply of agricultural areas, which is the most important input for agricultural production, can be very difficult to increase, production can only be achieved by increasing productivity. In this study, it was tried to determine the productivity levels of wheat producing farmers in Şırnak province and it was aimed to determine the factors affecting the productivity of farmers.For the purpose of determining productivity of wheat producers in Şırnak province 120 wheat producers was interviewed in İdil, Cizre an Silopi districts of Şırnak province and consequently data were collected. For determine farmer's productivity, it has been used constant return to scale output-oriented data envelopment analysis (DEA). In this analysis, cultivation area, seed, fertilizer costs and labour cost determined as input and production quantity determined as output. In this way it was calculated a productivity score for each farmer. After then, scores of farmers were used as dependent variables and the variables that were thought to have an effect on this scores were tried to determine with the help of independent sample t-test and one-way ANOVA test. In this study, it was determined that the average efficiency score of wheat producing farmers in Şırnak province was 0.81 by data envelopment analysis. According to this result, it is indicate that production can be increased by at least 19% using same inputs. As a result of these analyses it was determined that examine of soil by the farmers, species of wheat sown, the education level of the farmer, the size of the land and agricultural tools had an important effect on productivity. It was found that farmer's support from agricultural technicians and membership of cooperatives did not affect their productivity. Another result of the study is that farmers who can't have support of agricultural incentives have higher productivity. Key Words: Agricultural productivity, Şırnak, data envelopment analysis, independent sampling t-test, one way anova test.