Seyyid Ali Fındıkî`nin hayatı, eserleri ve tasavvufî görüşleri

Abstract

Seyyid Ali Fındıkî, (1892/1968) Cizre'de yetişmiş önemli şair ve mutasavvıf şahsiyetlerdendir. İlk eğitimini babasından almış olup tahsil için bölgenin birçok ilim yerleşkesini dolaştıktan sonra, ilmî icazetini alarak doğduğu yer olan Fındık'a geri dönmüştür. Daha sonra tanıştığı Şeyh Muhammed Seydâ'ya (1890/1968) mürid olmuş onun ilim sohbetlerine zikir halkalarına katılıp ondan tasavvufî icazet almıştır. Tezimizin birinci bölümünde, Seyyid Ali Fındıkî'nin hayatı ve eserleri ele alınmıştır. Bununla bağlantılı olarak ailesi, ilmî serüveni, tasavvufî hayatı, şeyhi ve tasavvufî hayata girişi ile ilmî şahsiyeti üzerinde durulmuştur. Bunun yanı sıra kaleme aldığı risaleleri ve bu risalelerden günümüze gelmiş olanlar hakkında kısa bilgiler verilmiş olup özellikle tezimizin ana muhtevasını şekillendiren `Dîvan` hakkında inceleme yapılmıştır. Tezimizin ikinci bölümünde, Seyyid Ali Fındıkî'nin tasavvufî görüşleri üzerinde duruldu. Fındıkî'nin tasavvufa dair görüşleri yer yer klasik tasavvuf anlayışı çerçevesinde ele alındıysa da eleştirel yönü üzerinde de durulmuştur. Fındıkî, tasavvufî hayatı övmekle beraber tasavvuf ehlinin bazı hatalarını eleştirmekten geri durmamıştır. Fındıkî'nin en çok değindiği noktalardan biri de ilim ve amel birlikteliğidir. Yaşadığı dönem itibariyle gerçek dostluğun neredeyse hiç kalmamasından dem vurmuştur. Fındıkî sadece sıradan bir âlim değil, dini ve sosyal hayatta meydana gelen yozlaşmaya çareler üreten, yeri geldiğinde taşın altına elini koyan, karakteri güçlü bir şahsiyettir. Anahtar Kelimeler: Seyyid Ali Fındıkî, Dîvan, Nakşbendîlik, Allah (cc), Mürşid, Tevbe, Ölüm.

Seyyid Ali Fındiki is one of the important poets and sufi figures who grew up in Cizre between 1892 and 1968. After receiving his first education from his father and after traveling around the region's many scientific campuses, he returned to Fındık, where he was born, by accepting for his scholarly knowledge. He met the Sheikh Muhammad Seyda (1890-1968) whom he had met after accepting satire in his science conversations. In the first part of our thesis, his life and his works were emphasized. In addition, his family, scholarly and sufi life, his sheikh and his intruductions to the sufi life have been emphasized. Besides, brief information has been given on the leaflets that have survived until today, and the `Divan`, which shapes the main content of our thesis, has been examined. In the second part of our thesis, Fındıki's views on Sufism are discussed within the framework of classical Sufism, he also emphasizes his critical aspect. Although he praised the mystical life, he did not refrain from expressing the mistakes made by Sufi intellectuals. He advised those who was fooled by the world life the golden mean, by recalling the hereafter. One of the points pointed out by Findıki is the togetherness of science and catharsis. As of the time he lived, he talked pretentiously about the fact that real friendship was almost never left. Fndıki is not just an ordinary scholar, but a powerful figure who produces remedies for corruption in religious and social life, shoulders responsibility when it is necessary. Keywords: Seyid Ali Findikî, Divan, Naksbendilik, Allah (cc), Murshid, Repentance, Doom