Emîr Timur`un İslâm dini ve din adamlarına bakışı

Abstract

Timurlular, Cengiz İmparotorluğunun yıkılmasından sonra oluşan siyâsî boşluktan doğan ve egemenliğine aldığı coğrafyaları yüzlerce yıl etki altında bırakan bir Türk devletidir. Kısa zamanda hızla gelişen Timurluların askerî başarıları tek başına bu genişlemeyi açıklayamaz. Klasik bozkır devletlerinden farklı olarak Timurlar, Emîr Timur hayatından sonra da devam etmiş ve hatta devletin en parlak dönemleri ondan sonrasında gerçekleşmiştir. Çalışmada, askerî gücün haricinde bu gelişmeyi etkileme ihtimali bulunan etmenlerden din adamlarına yönelik bakış açısı incelenmiştir. Emîr Timur özellikle bazı din adamlarıyla yakın ilişkiler kurduğu bilinmektedir. Bu ilişkilerin niteliğini anlayabilmek için birinci bölümde `Emîr Timur'un Bir Güç Olarak Ortaya Çıkması` ve `Emîr Timur'un İslâm Dinine Bakışı` `Emîr Timur'un Sünnî ve Şîi Mezheplerine Bakışı` ile `Emîr Timur'un İslâm Tarikatlarına Bakışı` alt başlıklarında açıklanmıştır. Araştırmanın ikinci bölümünün başlığı `Emîr Timur'un Din Adamlarıyla İlişkileri` şeklindedir. Bu bölümde çalışmanın çeşitli özelliklerine göre seçilen ilim adamlarının dinle ilgili bilgileri ve faaliyetleri, hayatları ve Emîr Timur ile ilişkileri incelenmiştir. Üçüncü bölümünde Emîr Timur Döneminde Din İle İlgili Bilim Alanları açıklandı. Bu bölümde Emîr Timur'un dini bakışında etkili olan bilimlere dair bilgiler verilmiştir. Çalışmada, Emîr Timur'un din adamlarına karşı tavırlarında dîni ve siyâsî nedenleri ile anlatılmaya çalışılmıştır. Çalışma, sonuç olarak elde edilen hükümlerle ve gelecekteki çalışma önerileriyle sonlandırılmıştır. Çalışmada, ana kaynakların yanında güncel araştırma eserlerinden de istifade edilmiştir.

Timurid Statehappens to be a Turkish state that arose out of the political gap created after Genghis Khan and that kept the conquered regions under its influence for hundreds of years. The military success of the Timurids, which emergedrapidly in a short time, does not explain this spread alone. There are many studies on the causes of this expansion, especially in western countries. Unlike the classical-steppe-states, the Timurids continued after Amir Timur's life and furthermore, the brightest periods of the state took place after Amir Timur. In this study, the point of understanding of clergy, which was one of the factors that might affect this development apart from military power, is examined. It is known that Amir Timur developed close relations especially with some clergymen. In order to understand the quality of these relations, the first chapter titled `Amir Timur's Emergence as a Power` was written out. In this section, Amir Timur's perspective of religion is explained in the subheadings `Amir Timur's View of Islamic Religion` and `Amir Timur's View of Islamic Cults`. The title of the second chapter of the research is `Amir Timur's Relations with the Clergy`. In this section, the religions and activities of the scientists chosen according to the various features of the study and their lives besides their relations with Amir Timur are examined. The title of the third chapter is determined as `Science Fields Related to Religion in the Period of Amir Timur`. In this section, information on the sciences that are effective in the religious view of Amir Timur is explored. The study tried to explain the possible religious and political reasons of Amir Timur's attitude towards the clergymen. The study was concluded with the findings and future study proposals. In this study, main sources and related modern works related to the subject have been utilized.