Ratlarda laminektomi sonrası epidural fibrozis oluşumunda endojen östrojen eksikliğinin histolojik değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı endojen östrojen yoksunluğunun ratlarda lumbar laminektomi sonrası vertebral kolon çevresinde epidural fibrozis oluşumunda etkisinin değerlendirilmesidir.36 adet 12 aylık erişkin dişi Sprague-Dawley rat çalışmada kullanıldı. Ratlardan 18 tanesine bilateral ooferektomi uygulandı. Çalışmada bulunan ratlar iki gruba ayrıldı: ooferektomi uygulanan (östrojen yoksunluğu oluşturulan) grup ve ooferektomi uygulanmayan (östrojen korunan) grup. Ooferektomi sonrası 3. haftada ratların tamamına L2 ve L3 lomber vertebralara bilateral komplet laminektomi uygulandı (her rat için iki seviye). Ratlar rasgele 3 ayrı gruba ayrıldı (her grupta 12 adet rat). Ratlar laminektomi sonrası 4., 8. ve 12. haftalarda sakrifiye edildi. Lomber vertebraları blok şeklinde çıkarıldı formaldehit solusyonda fikse edildi ve spesmenler daha sonra dekelsifiye edildi. Kesitler hematoksilen eosin ve Masson Tricrome ile boyandı ve epidural fibrozis, akut inflamatur hücreler, kronik inflamatuar hücreler ve vasküler proliferasyon değerlendirildi. Kesitler grupların detayları hakkında bilgilendirilmeyen patolog tarafından 5 evreye ayrılarak değerlendirildi. İstatistiksel analizde iki değişkenin karşılaştırılmasında Mann-Whitney U testi, ikiden fazla değişkenin karşılaştırılmasında Kruskal-Wallis testi kullanıldı.Çalışma grupları karşılaştırlıdığında ooferektomi uygulanmayan östrojen korunan grupta 4. ve 8. haftalarda epidural fibrozis gelişiminin daha az, hem akut hemde kronik inflamatuar hücrelerin daha yoğun olarak görüldüğü belirlenmiştir. Bu farklılıklar istatistiksel anlamlı farklılık belirlenmemiştir (p>0.05). Sonuç olarak bu çalışmada endojen östrojen varlığında ratlarda lomber laminektomi sonrası epidural fibrozis oluşumunda azalma olabileceği gösterilmiştir.Anahtar Kelimeler: Epidural fibrozis, laminektomi, östrojen, histolojik değerlendirme, rat

The purpose of this study was to evaluate whether epidural fibrosis formation around the spinal cord was affected by endogenous oestrogen deficient state after lumbar laminectomy in the rats.Thirty-six 12-month-old adult female Sprague-Dawley rats were used in this study. Bilaterally ooferectomy were done in 18 rats. Rats were divided into two groups: oophrectomised (oestrogen deficient) group and sham operated (oestrogen maintained) group. Three weeks after the ooferectomy each rat underwent complete bilaterally laminectomy at the L2 and L3 vertebral levels (two sides per rat). The rats were randomly divided into three equal groups (12 rats in each group). The rats were sacrificed at four, eight, and twelve weeks postoperatively and the lumbar spine excised en bloc, fixed and decalcified. Section stained with hematoxylin and eosin and Masson's trichrome were used to evaluate epidural fibrosis, acute inflammatory cells, chronic inflammatory cells and vascular proliferation. Sections were analyzed by investigator blinded to the study and graded on a five-point grading system. Statistic were performed using Mann-Whitney U test when compare two variable and Kruskal-Wallis test when compare more than two variables.Compared with the oopherectomised group, the sham operated group showed decreased rate of epidural fibrosis and higher acute and chronic inflammatory cells response at four and eight weeks which was no statistically significant (p>0.05). The results of this study revealed that endogenous oestrogen may decrease epidural fibrosis formation after lumbar laminectomy in the rats.Key Words: Epidural fibrosis, laminectomy, estrogen, histological comparison, rat