Ratlarda oluşturulan siklosporin A`ya Bağlı dişeti büyümesinin makroskopik,histopatolojik, histomorfometrik ve immünhistokimyasal olarak incelenmesi

Abstract

IV ÖZET KATLARDA OLUŞTURULAN SİKLOSPORİN A'YA BAĞLI DİŞETİ BÜYÜMESİNİN MAKROSKOPİK, HİSTOPATOLOJİK, HİSTOMORFOMETRİK VE İMMÜNHİSTOKİMYASAL OLARAK İNCELENMESİ Burcu ÖZKAN ÇETİNKAYA, Doktora Tezi Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun, Mayıs 2004 Dişeti büyümesi immünsupresif bir ilaç olan siklosporin A'nın önemli bir yan etkisidir. Dişeti büyümesini etkileyen risk faktörlerden biri olan dental plağın dişeti büyümesindeki rolü halen bilinmemektedir. Çalışmamızın amacı, siklosporin A'nın tek başına veya dental plak ile birlikte meydana getirdiği dişeti büyümesini makroskopik, histopatolojik, histomorfometrik olarak göstermek ve epitelyal hücre proliferasyonuna etkisini incelemektir. 40 adet erkek Wistar rat, 4 eşit gruba; Grup I (kontrol), Grup II (sadece siklosporin A), Grup III (siklosporin A ve ligatür) ve Grup IV (sadece ligatür) ayrıldı. Siklosporin A, 8 hafta boyunca 10 mg/kg günlük dozda subkütan olarak enjekte edildi. Deney periyodu sonrasında ratlar dekapite edildi ve çıkarılan mandibular molar dişler bölgesinden radyografiler alındı Stereomikroskopta cep derinliği ölçülerek dişeti büyümesi tespit edildi. Makroskopik değerlendirme sonrasında, hazırlanan kesitlerde histopatolojik ve histomorfometrik değerlendirme yapıldı. Epitelyal hücre proliferasyonunun göstergesi olarak bukkal ve lingual dişetinin oral ve sulkuler epiteli olmak üzere dört ayrı bölgede Proliferating cell nuclear antigen (PCNA) ekspresyonu gösterildi. Dişetinde meydana gelen makroskopik, histopatolojik, histomorfometrik değişikliklerin, ligatür yerleştirilip siklosporin A uygulanan Grup IIP de diğer gruplara göre daha fazla olduğu görüldü. PCNA pozitif hücrelerin oranının Grup IF de bukkal bölge oral epitelde, Grup IV'de bukkal bölge sulkuler epitelde, Grup Hl'de ise bütün bölgelerde kontrol grubuna gore istatistiksel olarak anlamlı artış gösterdiği saptandı. Bu çalışma, siklosporin A'nın dişetinde dental plağın etkisinden bağımsız olarak epitel kalınlığı ve epitelyal hücre proliferasyonunu arttırdığını ancak dental plağın, siklosporin A'nın bu etkisini arttıran bir faktör olduğunu göstermektedir.

V ABSTRACT MACROSCOPIC, HISTOPATHOLOGIC, HISTOMORPHOMETRIC AND TMMUNOHISTOCHEMICAL EVALUATION IN CYCLOSPORIN A-INDUCED GINGIVAL OVERGROWTH IN RATS Burcu ÖZKAN ÇETİNKAYA, Ph.D. Thesis University of Ondokuz Mayıs Samsun, May 2004 Gingival overgrowth is a well-known side effect of the immunsupressif drug cyclosporin A. The role of the dental plaque, one of the risk factors affecting cyclosporin A- induced gingival overgrowth, still remains unclear. The aim of this study is to demonstrate the gingival overgrowth induced by cyclosporin A alone and/or with dental plaque, using macroscopic, histopathologic and histomorphometric methods and to investigate the effects of cyclosporin A on epithelial cell proliferation immunhistochemically. Forty Wistar male rats were equally divided into four groups as; Group I (control), Group II (cyclosporin A alone), Group HI (cyclosporin A and ligature) and Group IV (ligature alone) were utilized in the study. Cyclosporin A was injected subcutaneously in a daily dose of 10 mg/kg for 8 weeks. The rats were decapitated after the experimental period and the radiographs were taken from the dissected mandibular molars. Gingival overgrowth was determined by measuring the depth of the gingival sulcus under the stereo-microscope. Histopatholologic and histomorphometric evaluation were performed in the specimens that were prepared after the macroscopic examination. Proliferating cell nuclear antigen (PCNA) expression, as an indicator of epithelial proliferation, was determined in the oral and sulcular epithelium of the buccal and lingual gingiva. The macroscopic, histopathologic and histomorphometric alterations in the gingiva were more conspicuous in the Group EI than the other groups. The percentage of PCNA+ cells increased significantly, in the buccal oral epithelium of the Group n, in the sulcular epithelium of the Group IV and in all regions of the Group HI, compared with the control group. This study indicates that cyclosporin A increases the epithelium thickness and epithelial cell proliferation in gingiva independently, however, dental plaque appears to be an aggravating factor for this effect of cyclosporin A.