Son dönem böbrek yetmezliğine ulaşmış hastalarda nedenler ve uzun dönem yaşam analizi

Abstract

ÖZET Son dönem böbrek yetmezliği (SDBY) etiyolojisinde amiloidoz ve diyabetik nefropatinin sıklığı ve bu hastalarda yaşam süresi ayrıntılı olarak incelenmiştir. Amiloidoz hasta yaşamını olumsuz etkileyen, birçok komplikasyonlara yol açabilen multisistemik bir hastalıktır. Amiloidozda en önemli ölüm nedeni ani ölüm, konjestif kalp yetmezliği ve miyokard enfarktüsü gibi kardiyovasküler nedenlerdir. Amiloidozda tanı anından itibaren ortalama yaşam 52.9 ay iken böbrek tutulumunda ortalama yaşam 18 aya, diyaliz hastalarında 8.3 aya düşer. Son dönem böbrek yetmezliği nedenlerinden diyabetik nefropati son yıllarda giderek artmaktadır. Diabetes mellitus (DM)'a bağlı mortalite ise etkin kardiyovasküler hastalık tedavisi, hipertansiyon kontrolü, kan şekerinin regülasyonu ve renal replasman tedavilerindeki yeni gelişmelerle giderek azalmaktadır, ilk yıldaki mortalitenin çoğunluğu ilk 90 gün içinde olmaktadır ve bu DM'lu hastalarda daha belirgindir. Bunda hastaların nefroloğa geç refere edilmesi, ilk diyalizin genelde acil şartlarda yapılması sonucu hastalara vasküler giriş yolu olarak takılan kateterlere ait komplikasyonlar etkin rol oynar. Türkiye'de ise amiloidoz ve DM'un SDBY'deki sıklığı ve bu hastalıklara bağlı mortalite oranı hakkında bilgiler sınırlıdır. Bu çalışmada, 11/1998-4/2004 tarihleri arasında kliniğimize başvuran 28 amiloidozlu, 102 DM'lu, 248 diğer nedenlere bağlı SDBY'ne ulaşmış hastada kısa ve uzun dönem mortalite oranlarını ortaya çıkarmayı amaçladık. Çalışma sonucunda amiloidoz ve DM'a bağlı kronik böbrek yetmezliği olan hastaların yaşam sürelerinin daha kısa olduğu, mortalite üzerinde yaş, primer böbrek hastalığı, arteriyovenöz fistül sorunu, hipertansiyon ve kardiyovasküler sorunların etkili olduğu gösterilmiştir. ANAHTAR KELİMELER: SDBY, amiloidoz, diyabetik nefropati, mortalite, yaşam hızı. iv

ABSTRACT The frequency of amyloidosis and diabetic nephropathy and the survival of these patients have been investigated comprehensively in end-stage renal disease (ESRD). Amyloidosis is a multisystem disease that effects the patient's life negatively and can cause several complications. The most important causes of death in amyloidosis are cardiovascular problems, such as sudden death, congestive heart failure and myocardial infarction. The median survival at the time of diagnosis is 52.9 months in amyloidosis, whereas it decreases to 18 months in renal involvement and 8.3 months in patients undergoing dialysis. Diabetic nephropathy as a cause of ESRD has increased in recent years. Mortality due to diabetes mellitus (DM) decreases because of efficient cardiovascular disease treatment, control of hypertension, regulation of blood sugar and recent developments in renal replacement therapy. In spite of these developments, first year mortality of patients with diabetic nephropathy and ESRD goes up to 17 %. Most of the deaths in first year occur in first 90 days and this is more significant in diabetic nephropathy. The cause of this may be late referral of the patient to the nephrologists and problems related to dialysis catheter iii emergent conditions. In Turkey, there is limited knowledge about the prevelance of amyloidosis and DM in ESRD and the rate of mortality related to these diseases. In this study, we tried to find out the short and long term mortality rates related to ESRD (amyloidosis 28, diabetic nephropathy 102, other cause 248 in patients with ESRD who admitted to our hospital between 1 1/1998-4/2004 ). As a results of this study, the overall survival rate in patients with amyloidosis and DM was short and the problem such as cardiovascular diseases, hypertension, primary kidney disease, age and arteriovenous fistula problem influence the mortality rate. KEYWORDS: ESRD, amyloidosis, diabetic nephropathy, mortality, survival.