Egzersizden önce farklı zamanlarda alınan glikozun koşu performansına ve kan glikoz konsantrasyonuna etkisi

Abstract

IV ÖZET EGZERSİZDEN ÖNCE FARKLI ZAMANLARDA ALINAN GLİKOZUN KOŞU PERFORMANSINA VE KAN GLİKOZ KONSANTRASYONUNA ETKİSİ Tülin ATAN, Doktora Tezi Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun, Ocak 2005 Bu çalışmanın amacı, egzersizden önce glikoz alım zamanının koşu performansına ve kan glikoz konsantrasyonuna etkisini incelemektir. Bu amaçla bu çalışmaya Türkiye Deplasmanlı Süper Liginde aktif olarak oynayan 30 erkek hentbolcu (yaş: 22,900+2,591 yıl, vücut ağırlığı: 76,043+3,709 kg, boy: 181,300+5,305 cm) katılmıştır. Denekler 20 m mekik koşu testinden 5 dk, 15 dk, 30 dk, 45 dk, 60 dk önce glikoz (350 mi su içinde vücut ağırlığının kilogramı başına 1 gr) yada 15 dk önce placebo almışlardır. Denekler mekik koşu testine 1 hafta ara ile toplam 6 kez girmişlerdir. Kan glikoz seviyesini belirlemek için, glikoz alımından hemen önce (dini enik değer), glikoz aldıktan sonra egzersiz başlayana kadar her 15 dk'da bir ve egzersizden hemen sonra olmak üzere kulak memesinden kan örneği alınmıştır. Kan laktik asidi ise glikoz alımından hemen önce (dinlenik değer) ve egzersizden 5 dk sonra ölçülmüştür. Glikoz almadan önce ölçülen dinlenik kan glikoz konsantrasyonları arasında istatistiksel açıdan anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05) (placebo: 78,300±5,052 mg/dl, 5 dk: 77,300+5,357 mg/dl, 15 dk: 76,833+4,571 mg/dl, 30 dk: 77,233+5,531 mg/dl, 45 dk: 78,266±3,571 mg/dl, 60 dk: 78,033+5,580 mg/dl). Glikoz alım zamanının kan glikoz seviyesini etkilediği tespit edilmiştir (p<0,01). Glikoz alımından sonra kan glikoz seviyesi artmaya başlamış ve en yüksek seviyeye glikoz aldıktan 30 dk sonra ulaşmıştır. Egzersizden hemen önce ölçülen kan glikoz seviyeleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,01) (placebo: 78,633+4,552 mg/dl, 5 dk: 87,400+5,775 mg/dl, 15 dk: 108,866+14,514 mg/dl, 30 dk: 124,533+14,597 mg/dl, 45 dk: 111,766+11,119 mg/dl, 60 dk: 97,466±14,407 mg/dl). Egzersizden 30 dk önce glikoz alındığında egzersizden hemen önceki kan glikoz konsantrasyonun, diğer tüm kan glikoz konsantrasyonlarından daha yüksek olduğu tespit edilmiştir (p<0,01). Egzersizden hemen sonra ölçülen kan glikoz seviyeleri arasında istatistiksel açıdananlamlı fark olduğu tespit edilmiştir (p<0,01) (placebo: 86,066±7,441 mg/dl, 5 dk: 112,233±14,620 mg/dl, 15 dk: 97,600±16,867 mg/dl, 30 dk: 90,866±15,509 mg/dl, 45 dk: 84,100±16,346 mg/dl ve 60 dk: 81,500±14,359 mg/dl). Egzersiz sonrası en yüksek kan glikoz konsantrasyonu, egzersizden 5 dk ve 15 dk önce glikoz alındığında tespit edilmiştir. Glikoz alım zamanı ile egzersizden hemen önce ölçülen kan glikoz konsantrasyonu (r=0,69) arasında kuadratik bir ilişki olduğu bulunmuştur ve yapılan regresyon analizi sonucu bulunan, uy, =76.59 +2.657-0.03 12` regresyon ilişkisinin istatistiksel açıdan anlamlı olduğu tespit edilmiştir (p<0,01). Glikoz alım zamanı ile egzersizden hemen sonra ölçülen kan glikoz konsantrasyonu (r=0,55) arasında lineer bir ilişki olduğu bulunmuştur ve yapılan regresyon analizi sonucu bulunan, `j>, =109.46-0.52/` regresyon ilişkisinin istatistiksel açıdan anlamlı olduğu tespit edilmiştir (p<0,01). Glikoz alım zamanının mekik koşu performansım istatistiksel açıdan anlamlı olarak etkilemediği tespit edilmiştir (p>0,05). En iyi performansın egzersizden 5 dk önce glikoz alındığında, en kötü performansın ise egzersizden 60 dk önce glikoz alındığında sergilendiği tespit edilmiştir fakat istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0,05). Glikoz alım zamanının egzersiz sonu kan laktik asit değerini anlamlı olarak etkilemediği tespit edilmiştir (p>0,05). Bu çalışmanın sonucunda, egzersizden önce farklı zamanlarda alınan glikozun, kan glikoz konsantrasyonunu etkilediği fakat mekik koşu performansını ve kan laktik asit değerini istatistiksel açıdan anlamlı olarak etkilemediği tespit edilmiştir.

VI ABSTRACT EFFECTS OF GLUCOSE INGESTION IN DIFFERENT TIMES BEFORE EXERCISE ON RUNNING PERFORMANCE AND BLOOD GLUCOSE CONCENTRATION Tülin ATAN, Doctoral Thesis University of Ondokuz Mayıs Samsun, January, 2005 The purpose of this study was to examine the effects of glucose ingestion in different times before exercise on running performance and blood glucose concentration. 30 male handball players who play in Turkish Super League (age: 22,900±2,591 year, body weight: 76,043+3,709 kg, height: 181,300+5,305 cm) participated this study. The subjects ingested a glucose solution (1 gr per kg of body mass in 350 ml water) 5 minute, 15 minute, 30 minute, 45 minute, 60 minute and a placebo one 15 minute prior to 20 m shuttle run test. Each subject performed 6 times shuttle run exercise, each separated by a week. Earlobe blood samples were taken; before glucose ingestion (resting levels), every 15 minutes after glucose ingestion until the exercise starts and immediately after the exercise for the determination of blood glucose levels. Blood lactic acid levels were measured before glucose ingestion (resting levels) and after 5 minutes of exercise. Resting blood glucose levels that measured before glucose ingestion were not found significantly different (p>0,05) (placebo: 78,300±5,052 mg/dl, 5 dk: 77,300+5,357 mg/dl, 15 dk: 76,833+4,571 mg/dl, 30 dk: 77,233+5,531 mg/dl, 45 dk: 78,266+3,571 mg/dl, 60 dk: 78,033+5,580 mg/dl). It's determined that, timing of glucose ingestion effected the blood glucose levels (p<0,01). Blood glucose levels began to increase after glucose ingestion and the peak blood glucose values were reached within 30 minutes after glucose ingestion. The blood glucose values that measured immediately before exercise were found significantly different (p<0,01) (placebo: 78,633+4,552 mg/dl, 5 minute: 87,400+5,775 mg/dl, 15 minute: 108,866+14,514 mg/dl, 30 minute: 124,533+14,597 mg/dl, 45 minute: 111,766+11,119 mg/dl, 60 minute: 97,466+14,407 mg/dl). The highest glucose level that measured immediately before exercise was found when the glucose was ingested 30 minute priorvıı to exercise (p<0,01). The blood glucose values that measured immediately after exercise were found significantly different (p<0,01) (placebo: 86,066±7,441 mg/dl, 5 minute: 112,233±14,620 mg/dl, 15 minute: 97,600±16,867 mg/dl, 30 minute: 90,866±15,509 mg/dl, 45 minute: 84,100±16,346 mg/dl ve 60 minute: 81,500±14,359 mg/dl). The highest glucose levels that measured after exercise were found when the glucose was ingested 5 minute and 15 minute prior to exercise. A quadratic relation was found between glucose ingestion timing and glucose levels that measured immediately before exercise (r=0,69) and the regression relation `y, =76.59 + 2.65 1 -0.03 12` that found as a result of regression analysis was found statistically significant (p<0,01). A lineer relation was found between glucose ingestion timing and glucose levels that measured immediately after exercise (r=0,55) and the regression relation `y,= 109.46- 0.52 tn that found as a result of regression analysis was found statistically significant (p<0,01). It was determined that glucose ingesting timing didn't significantly effect the shuttle run performance (p>0,05). The best performance was seen when the glucose was ingested 5 minute prior to exercise and the worst performance was seen when the glucose was ingested 60 minute prior to exercise but this is not statistically significant (p>0,05). The glucose ingestion timing didn't significantly effect the lactic acid levels (p>0,05). The results of this study show that ingesting glucose in different times before exercise effected the blood glucose concentration but didn't effect the shuttle run performance and blood lactic acid levels.