Farklı branşlardaki sporcuların menarş yaşları, menstrüal siklus özellikleri ve üreme hormonlarının analizi

Abstract

IV ÖZET FARKLI BRANŞLARDAKİ SPORCULARIN MENARŞ YAŞLARI, MENSTRUAL SİKLUS ÖZELLİKLERİ VE ÜREME HORMONLARININ ANALİZİ Fatma Neşe ŞAHİN, Doktora Tezi Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun-2005 Bu çalışmanın amacı farklı branşlardaki bayan sporcuların spora başlama yaşı ve menarş yaşı ilişkisini belirleyerek, varsa diğer hormonal ve menstrual değişiklikleri ve sedanter yaşıtları ile olan farklıklarını ortaya çıkarmaktır. Ankara bölgesinden, ritmik jimnastik (n=22), yüzme(n=21), taekvando (n=22), mesafe koşusu (n=20),basketbol (n=21), voleybol (n=21) ve tenis (n=19) branşlarında toplam 145 sporcu denek olarak katılmıştır (Yaş ort.=14,10±l,34 yıl). Yaşıtları 41 sedanter bayan ise kontrol grubu olarak kullanılmıştır (Yaş ort.=14, 47±0, 84 yıl). Çalışmanın ilk bölümümde elde edilen veriler değerlendirildiğinde sporcuların menarş yaşları (MY) ile sedanterlerin menarş yaşlan arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (p=0,000). Sporcuların menarş yaşı sedanter yaşıtlarına göre yüksektir (MY sporcu=13,26±0,93 - MY sedanter= 12,17±0,8). Sporcuların MY ile annelerinin MY arasında bir ilişki saptanamamıştır. Bunların dışmda sporcularda Menstrüasyon Öncesi Sendromlarının sedanterlere göre daha az yoğunlukta seyrettiği özellikle dismenora ve menstrüasyona bağlı stresin daha az ortaya çıktığı saptanmıştır. Bu çalışmaya katılan sporculardan 25 tanesinde henüz menarş gerçekleşmemiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise 25 sedanter,25 sporcu ve 25 de amenorik sporcunun, menstrual siklusun foliküler fazında kan örnekleri alınmış ve üreme hormon değerleri karşılaşıtırılmıştır. Lüteinizan Hormon (LH) ve Östrodiol (E2) seviyesinin amenorik ve ömonorik sporcularda sedanterlere göre oldukça düşük olduğu ve aradaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p< 0,05). Sporcuların Progesteron seviyesi anlamlı olarak düşüktür, aynca normal laboratuar değerinin de altında olduğu ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, egzersizin menarş yaşında gecikmeye neden olduğu ve sporcuların üreme hormon seviyelerinin sedanter yaşıtlarından farklı olduğu ortaya çıkmıştır.

ABSTRACT ANALYSIS OF MENARCHE AGES, MENSTRUAL CYCLE FEATURES AND REPRODUCTIVE HORMONS OF ATHLETES IN DIFFERENT BRANCHES Fatma Neşe ŞAHİN, Doctoral Dissertation Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun-2004 The purpose of this study was to investigate the relationship between the age of menarche and the age of onset of training in athletes of different sport branches. Additionally, differences in reproductive hormones profiles and menstrual cycle features between athletes and sedentary female were investigated in this study. In this investigation 145 athletes (mean age = 14,10 ± 1,34), rhythmic gymnastics (n=22),swimming (n=21),taekwondo (n=22),distance runners (n=20), basketball (n=21),volleybaU (n=21),tennis (n=19) and 41 (mean age=14, 47±0,84), sedentary females have been used as a study group. In the first part of the study, after evaluating the data, following results have been found; there were significant differences between Menarche Age (MA) of sedentary females and athletes (p=0,000). MA of athletes was found to be significantly higher than sedentary non- athletes. (MA=13, 26±0, 93). There was no relation between the athletes MA and their mother's MA. Furthermore, results of this study show us that Pre-Menstrual Syndromes (PMS) of athletes were less intensive than non-athletes. In the second part of the study, blood samples were collected from 25 sedentary, 25 amenorrhoeic, 25 eumnorrhoeic athletes in the follicular phase of menstrual cycle and their hormone levels were compared. It was found that the level of Lutenising Hormone (LH) and Estradiol (E2) were significantly lower in amenorrheic and eumnorrheic athletes than sedentary control groups( p< 0,05). There was a significant decrease in progesteron hormone of athlete groups and it was found that the level of this hormone was well below the laboratory ranges. As a result, onset of menarche age was delayed by exercise and reproductive hormones of athletes were lower than sedentary females.