Samsun Tekkkeköy ilçesinde yaşayan 65 yaş üzeri kişilerin yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi

Abstract

Koruyucu sağlık hizmetlerindeki olumlu gelişmeler sonucunda doğumda beklenen yaşam süresi uzamış, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaşlı nüfus artmıştır. Yaş ilerledikçe kişilerin yaşam kaliteleri azalmaktadır. Bu çalışma ile Samsun ili Tekkeköy ilçesinde yaşayan 65 yaş ve üzeri nüfusta yaşam kalitesinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Tanımlayıcı tipteki araştırmanın örneklemini, 6.852 kişi olan evrenden basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 364 kişi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri 01.10.2009 ? 01.02.2010 tarihleri arasında, örneklem grubundaki yaşlıların evlerinde yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Sosyodemografik özellikleri içeren anket formu ve Dünya Sağlık Örgütü Yaşlılarda Yaşam Kalitesi Modülü (WHOQOL-Old) sağlık personeli tarafından uygulanmıştır.Araştırma kapsamındaki 364 kişinin 178'i (% 48,9) erkek, 186'sı (% 51,1) kadın olup; yaş ortalaması 73,1 ± 6,9 yıldır. Katılımcıların % 62,4'ünün evli olduğu, %33,5'i okuma yazma bilmediği; %98,4'ünün sosyal güvencesi olduğu, %81,9'unun kronik hastalığı bulunduğu, %57,7'sinin eşi veya eşi ve çocuklarıyla birlikte yaşadığı belirlenmiştir. Araştırma grubunda WHOQOL-Old toplam skor ortalaması 55,9±11,5 olarak bulunmuştur. Alt alan ortalamalarına göre ise yaşam kalitesi en iyi olan alan yakınlık olup; bunu sırasıyla sosyal katılım, ölüm ve ölmek, geçmiş, bugünkü ve gelecek aktiviteleri, duyusal yetenek ve otonomi alanları takip etmiştir. WHOQOL-Old toplam skor ortalaması ileri yaş grubunda, kadınlarda, okuryazar olmayanlarda, ev kadını olanlarda, kronik hastalığı bulunanlarda (p < 0,05) ve eşinden ayrılmış olanlarda (p > 0,05) daha düşük bulunmuştur.Sonuç olarak elde edilen veriler; yaşlı bireylerde sağlıkla ilişkili yaşam kalitesinin yaş, cinsiyet, medeni durum, öğrenim durumu, çalışma durumu ve kronik hastalık durumundan etkilendiğini gösterir niteliktedir.Anahtar kelimeler: Yaşlı, sağlık, yaşam kalitesi, WHOQOL-Old

As a result of positive developments in the preventive health services the life expectancy of birth have prolonged, the elderly population in our country have increased, as well as all over the world. Advancing age decreases the life quality of people. In this study, it is aimed to evaluate the life quality of the population aged 65 years and over, in Tekkeköy- Samsun.The cross-sectional type samples of the study was 364 randomly selected people from the whole group of 6852. The data of the study was collected by interviewing face to face in 01.10.2009 ? 01.02.2010. The socio-demographic questionnaire and World Health Organization Quality Of Life Module (WHOQOL-Old) in the elderly were carried out by health personnel.The 178 of total 364 people (48.9 %) was male and 186 of 364 people (51.1 %) was female. Their avarage age was 73.1±6.9 years. The 62.4% of participants were married and 33.5% of the were illiterate. The 98.4% of them have social security and 81.9% of them have a chronic disease, 57.7% of them live with his/her wife/husband or with wife/husband and children. The average score of WHOQOL- Old in the research group was 55.9±11.5. According to sub-domain avarages, the best life quality domain is intimacy and subsequently social participation, death and dying, past, present and future activities, sensory abilities and autonomy. The WHOQOL- Old total score average is meaning fully low in the old age groups, women, the illiterate, housewives and those who have chronic diseases.(p< 0,05). The scor average is lower in those who divorced, too (p> 0,005).The data acquired as a result shows that the health quality of old people is affected by age, gender, marital status, education level, profession and chronical diseases.Key words: elderly, health, quality of life, WHOQOL-Old