Gömülü alt üçüncü molar dişlerin inferior alveolar kanal ile ilişkisinin panoramik radyograflarda değerlendirilmesi

Abstract

Amaçlar: A) Gömülü alt üçüncü molar diş (GAÜMD) ile inferior alveolar kanal (İAK) arasındaki yakın ilişkinin işareti olduğu düşünülen yedi adet radyografik belirtinin güvenirliğini incelemek. B) GAÜMD çekimi sırasında inferior alveolar nörovasküler demet (İAND)in açığa çıkma riskini gösterebilmesi bakımından, GAÜMD ile İAK'nin panoramik radyograf (PR) üzerindeki vertikal ilişkisinin güvenirliğini incelemek.Materyal ve Metot: Yedi radyografik belirti PR üzerinde var ya da yok olarak incelendi. GAÜMD ile İAK arasındaki vertikal ilişki ise PR'de 3 seviyeye ayrıldı. Elde edilen radyografik verilerin çekim sırasında İAND'nin açığa çıkması ile bağıntısı ki-kare testleri ve lojistik regresyon analizi kullanılarak incelendi. Bulgular: Bu tez çalışmasına 198 adet GAÜMD dahil oldu. 46 (%23,2) olguda çekim sırasında İAND açığa çıktı. Dört radyografik belirti İAND'nin açığa çıkması ile önemli ölçüde ilişkili bulundu: kök koyulaşması, kök daralması, İAK daralması ve İAK sapması (p<0,05). İncelenen yedi radyografik belirtiden, iki veya daha fazlasının birlikte görülmesinin İAND'nin açığa çıkma riskini önemli ölçüde arttırdığı tespit edildi (p<0,001). GAÜMD'nin İAK'yle PR'deki vertikal ilişkinin çekim sırasında İAND'nin açığa çıkma riski için önemli bir gösterge olduğu belirlendi (p<0,001). Çekim sırasında İAND'nin açığa çıkması ile inferior alveolar sinir hasarı arasında anlamlı bir bağıntı bulunmadı (p=0,148).Sonuç: PR, GAÜMD ile İAK arasındaki anatomik yakınlığın incelenmesinde yararlı bulundu. Yedi belirtiden iki veya daha fazlasının birlikte izlenmesi İAND'nin açığa çıkma riskini artırmaktadır. Kök koyulaşması, kök daralması, İAK daralması ve İAK sapması belirtilerinden birinin varlığında risk yine yüksektir. Eğer PR'de GAÜMD kökleri İAK'nin üzerine süperpoze ise veya İAK alt kortikal sınırını geçiyorsa çekim sırasında İAND'nin açığa çıkma riski yüksektir.

Aims: A) To assess the reliability of seven radiographic signs of close relationship between impacted lower third molars (ILTM) and inferior alveolar canal (IAC). B) To assess the reliability of the vertical relationship between ILTM and IAC on panoramic radiograph (PR) as risk indicator for inferior alveolar neurovascular bundle (IANB) exposure during extraction. Material and Method: Seven radiographic signs were assessed as present or absent on PR. The vertical relationship between ILTM and IAC was divided into 3 levels on PR. The correlation of the provided radiographic data with IANB exposure during extraction was analysed by using the chi-square statistics and logistic regression analysis. Results: 198 ILTMs were included in this study. In 46 cases (23.2%) IANB was exposed during extraction. Four radiographic signs: darkening of the root, narrowing of the root, narrowing of the IAC and diversion of the IAC were significantly associated with IANB exposure (p<0,05). Concurrence of two or more of the seven radiographic signs significantly increased the risk for IANB exposure (p<0,001). The vertical relationship of ILTM with IAC on PR was defined to be a significant risk indicator for IANB exposure (p<0,001). No significant correlation was found between exposure of the IANB during extraction and inferior alveolar nerve damage (p=0,148).Conclusion: PR is useful for assessing the anatomical proximity between ILTM and IAC. Concurrence of two or more out of seven radiographic signs indicates an increased risk for IANB exposure. Increased risk for exposure was also found when just one of the following radiographic signs was present: darkening of the root, or narrowing of the root, or narrowing of the IAC or diversion of the IAC. If the ILTM roots are superimposed on IAC or exceed the lower cortical line of IAC on PR the risk for IANB exposure during the extraction is high.