Türkiye`de sığır ve koyunlarda görülen yavru atma olgularının karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi

Abstract

Sunulan çalışmada, Türkiye'de büyükbaş ve küçükbaş geviş getiren hayvanlarda yavru atımına neden olan enfeksiyöz hastalıkların durumunun kayıt tabanlı epidemiyolojik bir çalışma ile ortaya koyulması amaçlandı. Bu amaçla Brusellozis'de Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatı (OIE) veri tabanında herkese açık olarak yayınlanan kayıtlar, ihbarı mecburi olmayan hastalıklarda ise ülke genelinde yapılan araştırmalar ve Veteriner Enstitülerinin yayınları veri olarak alınmıştır. Brusellozis salgınlarının dişi sığır popülasyonu ile ilişkisini ortaya koymak için Türkiye İstatistik Kurumu tarafından bildirilen hayvan sayıları kullanılmıştır. Ülke genelindeki yavru atımına neden olan hastalıkların dağılımlarının haritalandırılması, metaanalizi, tanımlayıcı ve analitik istatistiksel analizleri yapılmıştır. Bulgular: 2005-2015 yılları arasında ülkemizde 81 il genelinde 7.889 büyükbaş brusella mihrakı görülmüştür, hastalığa yakalanan hayvan sayısı 15.059 tanedir. Aynı tarihler arasında 2.277 küçükbaş brusella mihrakı görülmüş, hastalığa yakalanan küçükbaş hayvan sayısı 21.241 olmuştur. İncelenen çalışmalarda viral etkenlerin %14 ile %81, bakteriyel etkenlerin %4 ile %80 ve protozoal etkenlerin ise %5 ile %60 prevalans aralığında olduğu görülmüştür. Sonuç: Brusellozis, yürütülen mücadele sonucu azalma eğilimindedir. En yüksek prevalans büyükbaş hayvanlarda Doğu Anadolu illerinde, küçükbaş hayvanlarda ise İç Anadolu'da ve kış aylarında belirlenmiştir. Her iki türde de salgınlar yaz aylarında en düşük seviyededir. Geçmiş çalışmaların metaanaliz değerlendirilmesinde, Sığır Viral Diyaresi (BVD) ve Sığırların Bulaşıcı Rinotrakeitisi (IBR) etkenlerinin aynı kan serumunda birlikte görülme sıklığı yüksek bulunmuş, diğer enfeksiyöz etkenlerin ise ülke genelinde çeşitli oranlarda yaygın olarak seyrettiği sonucuna ulaşılmıştır.

The objective of this study was to epidemiologically describe large and small ruminant infectious abortions in Turkey by conducting a register-based study. For this purpose, the data concerning Brucellosis were obtained from anonymous disease reports of the World Organization for Animal Health. Publications and reports of the Veterinary Institutes and Universities were used as a data resource for other non notifiable infectious diseases. In order to relate Brucella outbreaks to female cattle population, animal population data of Turkish Statistical Institute were used. Both a descriptive and an analytical assessment of the statistical studies were presented, and mapping of the distribution of abortive diseases throughout the country and meta-analysis was conducted. In cattle, 7889 outbreaks of brucellosis were registered in 81 provinces of Turkey between 2005-2015, 15059 animals contracted the diseases. In sheep and goats, 2277 outbreaks of brucellosis occurred in the same period of time, 21241 animals got sick. In the inspected studies, viral agents were found to be in prevalence range of 14% to 81%, bacterial agents in 4% to 80% and protozoal agents in prevalence interval of 5% to 60%. Conclusion: There is a decreasing trend in Brucellosis due to combating the disease. The disease in cattle is mostly seen in winter and the highest prevalence is in the East Anatolian Region. Besides, brucellosis in small ruminants is mostly seen in the Central Anatolian region and during the winter. Both species have the lowest rate of outbreaks in summer. According to past the studies, the frequency of the simultaneous presence of antibodies specific to Bovine Viral Diarrhoea (BVD) and Infectious Bovine Rhinotracheitis (IBR) in the same blood serum was observed to a high degree. Other infectious agents were detected throughout the country with different rates.