Kanserli bireylerin bakım vericilerinin destekleyici bakım gereksinimleri ve bakım yüklerinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırma kanserli bireylerin bakım vericilerinin destekleyici bakım gereksinimleri ile bakım yükleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla kesitsel ve tanımlayıcı desende, ilişki arayıcı bir çalışma olarak yürütüldü. Materyal ve Metot: Araştırmanın evrenini Temmuz 2018 – Ocak 2019 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezinin onkoloji, hematoloji kliniklerinde ve ayaktan kemoterapi ünitesinde tedavi almakta olan 289 kanserli bireyin informal bakım vericileri oluşturmaktadır. Veriler araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan hastayı tanıtıcı bilgi formu, bakım verici tanıtıcı bilgi formu, Bakım Vericilerin Destekleyici Bakım Gereksinimleri Ölçeği ve Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği kullanılarak toplandı.Verilerin normal dağılıma uygunluğu Kolmogorov Smirnov ve Shapiro Wilk ile incelendi. Normal dağılım gösteren verilerin karşılaştırılmasında ortalama ± standart sapma, tek yönlü varyans analizi ve bağımsız örneklem t testi, normal dağılım göstermeyen verilerin karşılaştırılmasında ise ortanca (min-mak), Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi kullanıldı. Ölçekler ve alt boyutları arasındaki ilişki Spearman korelasyon analizi ile incelendi.Bulgular: Araştırmaya katılan bakım vericilerin %57,4'ünün kadın olduğu, %67,7'sinin çalışmadığı, %21,8'inin ailedeki başka bir üyeye de bakım verdiği, %59,9'unun bakım verme sürecinde herhengi bir destek sisteminin bulunmadığı, %38,4'ünün 1 yıldan fazla süredir bakım verdiği ve %40,5'inin bakım sürecinde kişisel sağlığının kısmen etkilendiği belirlendi.Destekleyici Bakım Gereksinimleri Ölçeği Psikolojik ve Emosyonel İhtiyaçlar alt boyutu ortanca puanı 2,1, Sağlık Bakım ve Bilgi İhtiyaçları alt boyutu ortanca puanı 2,5 , İş ve Sosyal İhtiyaçlar alt boyutu 2,6 , İletişim ve Aile İhtiyaçları alt boyutu 1,8 ve ölçek toplam puanı 2,3 olarak saptandı. Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği toplam puanı 28,7 olarak belirlendi.Sonuç: Araştırma kapsamındaki bakım vericilerin bakım verme yükü toplam puanı arttıkça destekleyici bakım gereksinimleri puanlarının da arttığı belirlendi. Anahtar Kelimeler:Bakım verici; Bakım yükü; Kanser; Destekleyici bakım gereksinimi.

Purpose: This research was conducted as a correlational study in the cross-sectional and descriptive pattern in order to determine the relationship between the supportive care needs and care burdens of the caregivers of the individuals suffering from cancer. Material and Method: The population of the research is comprised of the informal caregivers of 289 individuals suffering from cancer who were being treated in the oncology and hematology clinics and outpatient chemotherapy unit of Ondokuz Mayıs University Health Practice and Research Center between July2018 andJanuary 2019. Data were collected through the information form, Supportive Care Needs Survey for Caregivers and Zarit Caregiver Burden Scale. Conformity of the data to the normal distribution was reviewed with the Kolmogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk tests. Mean ± standard deviation, one-way variance analysis and independent sampling t-test were used for the comparison of the data with a normal distribution, and median (min-max), Mann-Whitney U test and Kruskal-Wallis tests were used for the comparison of the data without a normal distribution. The relationship between the scales and sub-dimensions was investigated with the Spearman correlation analysis.Findings: It was found out that 57.4% of the caregivers who participated in the research were female, 67.7% did not work, 21.8% took care of another family member, 59.9% did not have any kind of supportive system during the caregiving process, 38.4% provided care for more than a year and the health status of 40.5% was partially affected during the care process. The median score of the SCNS Psychological and Emotional Needs sub-dimension was discovered as 2.1, the median score of the Health Care and Information Needs sub-dimension as 2.5, the Work and Social Needs sub-dimension as 2.6, the Communication and Family Needs sub-dimension as 1.8 and the total scale score as 2.3. ZCBS total score was determined as 28.7. Conclusion: It was found out that the supportive needs scores increased as the care burden total score of the caregivers in the research increased. Keywords: Caregiver; Care burden; Cancer; Supportive care need.