Meme koruyucu cerrahi ve radyoterapi sonrası değişikliklerin mamografi dozuna etkileri

Abstract

Amaç: Erken tanı ile meme koruyucu cerrahi (MKC) yöntemler ve bunları takiben yapılan radyoterapi (RT) yaygın tedavi yaklaşımı haline gelmiştir. Bu çalışma ile cerrahi ve RT ile memede oluşan değişikliklerin mamografi (MG) dozuna etkilerini ve bu etkilerin zaman içindeki değişiminin ölçülmesi amaçlanmıştır.Materyal ve Metot: Bu çalışmaya aynı MG cihazında çekilmiş en az iki yıllık mamografisi bulunan MKC yapılan 41 hasta dahil edilmiştir. Bu hastaların 32'sinde birinci, 24'ünde ikinci, 4'ünde üçüncü yıl mamografisi bulunmaktaydı. Mamografilerde meme alanı kompresyon kalınlığı ile çarpılarak yaklaşık hacim hesaplanmıştır. Meme alanı, kompresyon kalınlığı, hacim ve görüntü verilerinden elde edilen meme organ dozu verileri hem kraniokaudal (CC) hem de mediolateraloblik (MLO) görüntüler için toplandı ve zaman içindeki değişiklikleri karşılaştırıldı.Bulgular: Birinci yılda MG dozu cerrahi öncesine göre hem CC hem de MLO grafilerde ortalama % 38 artmıştı. İkinci yılda cerrahi öncesine göre CC grafilerde ortalama %25, MLO grafilerde ortalama %16 artmıştı. Üçüncü yılda doz cerrahi öncesine göre CC grafilerde % 2 azalırken, MLO grafilerde ortalama %15 artmıştı.Sonuç: MKC nedeniyle memede özellikle erken dönemde kitle benzeri değişiklikler, koleksiyonlar olurken, RT ile meme cildinde kalınlaşma ve ödem bulguları oluşmaktadır. Bu değişikliklerin özellikle erken dönemdeki mamografide doz artışının sebebi olduğu düşünülmektedir. Kronik dönemde ödem gerilemekte ve cilt kalınlığı azalmakta, yapısal bozulma, skar oluşumu ve kalsifikasyonlar oluşmaktadır. Bütün bu bulgular MG dozunu etkileyebilecek değişikliklerdir ancak zaman geçtikçe gerileyen bu değişiklikler alınan dozu azalmaktadır.Anahtar Kelimeler: MKC; Radyoterapi; Mammografi; Doz

Aim: With early diagnosis, breast conserving methods and subsequent radiotherapy (RT) have become widespread treatment approaches. The aim of this study was to evaluate the effects of changes of surgery and RT on the mammography dose over time. Material and Method: This study included 41 patients who underwent breast- conserving surgery and radiotherapy to whom at least two years of follow up mammography were done on the same mammography device. Of these 41 patients 32 had first, 24 had second, and 4 had third year mammography. In the mammography, the area occupied by the breast was multiplied by the compression thickness to calculate the approximate volume. The breast organ dose data obtained from the image data, breast area, compression thickness, volume data were collected and measured from both craniocaudal (CC) and mediolateraloblique (MLO) images. Changes of these data by time were evaluated.Results: On the first-year follow-up, the dose increased by 38% on both CC and MLO radiographs. Mean mammography dose was increased by 25% on CC radiographs and 16% on MLO radiographs in the second year. In the third year, the dose on mammogram decreased by 2% on CC radiographs in the third year compared to the preoperative period, while the dose on MLO had increased by 15% on radiographs.Conclusion: Because of surgery and radiotherapy, mass-like changes and collections are observed in the breast especially in the early period, radiotherapy and thickening of the breast skin and edema findings in the breast occur. These changes were thought to be the cause of the dose increase especially in early mammography. In chronic period, edema regresses and skin thickness decreases, structural deterioration, scar formation and calcifications occur. All these findings may affect the mammography dose, but as the time passes decrease in the amount of edema, skin thickness and the volume will cause decrease of the dose.Keywords: Breast conserving surgery; Radiotherapy; Mammography; Dose