Sık tüketilen gıda ambalajlarında tasarım sorunları ve çözüm önerileri

Abstract

ÖZETSIK TÜKETİLEN GIDA AMBALAJLARINDA TASARIM SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİOkan RAKICIOndokuz Mayıs Üniversitesi, Güzel Sanatlar EnstitüsüGörsel İletişim Tasarımı Anasanat Dalı, Yüksek Lisans, Haziran, 2019Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Tarık YAZARİnsanlar, günümüzde olduğu gibi tarih öncesinden buyana yaşamları boyunca ürünlerini muhafaza etme ihtiyacı duymuşlardır. Ürünlerin dış etkenlerden korunması, taşınması ve depolanabilmesi için ambalajlanması bir ihtiyaç haline gelmiştir. Modern paketleme 19. yüzyılda gelişmeye başlarken kitlesel pazarlamada taşıma ve pazarlama mantığı ön planda tutulmuştur. Ambalaj, kurumsal markaların evrensel düzeyde tanıtımında ihtiyaç haline gelmiştir. Ambalaj sektörü gittikçe daha rekabetçi hale geldiğinden tasarımcılar ve pazarlamacılar daha başarılı, estetik, yaratıcı etkilerle, tüketicilerin satın alma düzeyini artırabilmek için yoğun çaba göstermeye başlamışlardır. Ambalaj, iletişim kurmak için kullanıldığı gibi markanın kimliği ve değerlerinin tanınmasını da sağlamaktadır. Ambalajlı bir ürünün mağaza ve market rafında fark edilmesi için diğer rakiplerden ayıran belli başlı sembolik ipuçlarının olması, bir ambalajın hızla göze çarpan ve tüketicilere karşı yeterince çekici olması gerekmektedir. Tüketici ambalajlı ürünü alır almaz marka kimliği üzerinde analiz yaparak etkileşim oluşturmaktadır. Marka ve ambalaj arasında güçlü bir bağlantı olması nedeniyle dikkatli şekilde tasarlanmalıdır. Başarılı ambalaj tasarımı, bir ürün için strateji ve tüketici tarafından teşvik edilmesi için, dikkat çekmeli, ürünü tanımlamalı ve bu etkenlerin sonunda satışı artırabilmelidir. Ambalaj tasarım disiplini, pazarlamanın kilit unsurlarından birisidir. Ürünün fiziksel etkilerini bir araya getirirken, nasıl sunulduğuna dair marka kimliğini ve mesajını aktarmada yaratıcı bir yapı sağlamaktadır. Pazarlama stratejisinde, paketlemek için kullanılan yaratıcı tekniklerin kullanılması her ürünün ambalajına dahil edilmesi gerekir. Bu nedenle tüketiciler kendileriyle eşleşen ambalajlarla özdeşleşirken, yaşam tarzları ve kendilerine uygun bir imajı yansıtan ürünleri seçmek doğrultusunda duygusal bağ kurabilmektedirler. Dolayısıyla ambalaj, ürünün içeriğini en doğru şekilde gösterecek türde tasarlanmalıdır. Paketleme, bir ürünün başarısında veya başarısızlığında çok önemli bir rol oynayabilir. Bir ambalajın başarısı, ürünün etkili şekilde korunmasına, depolanabilmesine, taşınabilmesine, alıcısında haz uyandırabilmesine ve benzerleri arasında fark edilebilmesine bağlıdır. Tüketiciye güven veren ve ürünün satışını arttıran en önemli ögelerden birinin ürün ambalaj tasarımı olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın temel amacı; Tüketici memnuniyetini sağlayarak ürün satışını arttırabilmek için sık tüketilen gıda ambalajlarındaki tasarım sorunlarını inceleyerek, örnek uygulamalarla çözüm önerileri sunmaktır.Bu çalışmada ambalaj tasarımı konusu birinci bölümde ele alınarak; ambalajın ne olduğu, ambalajın tarihi gelişimi, önemi ve işlevleri, ambalaj malzemeleri, çeşitleri, pazarlama stratejileri ve tüketici davranışları konu bütünlüğü içirişinde açıklanmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde, ambalaj tasarımındaki görsel unsurlar değerlendirilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde konuya açıklık kazandırmak bakımından gıda ambalajlarındaki tasarım sorunları değerlendirilmiştir. Bu bölümde ambalajın başarısızlık nedenleri ile ilgili analizler yapılmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde ise gıda ambalajlarındaki çözüm önerileri özellikle sık tüketilen gıda ambalajları üzerinden açıklanmıştır. Konuya açıklık kazandırmak açısından örnek gıda ambalaj tasarım uygulamaları yapılarak öneri niteliğinde sunulmuştur. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, günümüzde özellikle sık tüketilen gıda ambalaj tasarımlarında genel olarak tasarımcıdan kaynaklanan tasarım sorunlarının olduğu görülmüştür. Bu sorunların neler olduğu açıklanmış ve müşteri memnuniyeti açısından çözüm önerileri sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Ambalaj, Gıda ambalajı, Ambalaj tasarımı, Marka kimliği, Ambalaj tasarım sorunları.

ABSTRACTDESIGN PROBLEMS IN FREQUENTLY CONSUMED FOOD PACKAGES AND SOLUTION PROPOSALSOkan RAKICIOndokuz Mayis University, Institute of Fine ArtsBranch Of Main Art Of Visual Communication Design, Master, June, 2019Supervisor: Asst. Prof. Dr. Tarık YAZARPeople have required preserving their products throughout their lives since prehistory, as they do today. It has become a necessity to pack the products to protect, transport and store them from external factors. As modern packaging began to develop in the 19th century, the logic of transportation and marketing has been prioritized in mass marketing. Packaging has become a need for the universal promotion of corporate brands. As the packaging sector is becoming more and more competitive, designers and marketers have started to work hard to increase the level of consumers' purchases with more successful, aesthetic and creative effects. The packaging is used to communicate, as well as to recognize the identity and values of the brand. In order for a packaged product to be noticed on the store and market shelf, there must be certain symbolic clues that distinguish it from other competitors, and a package must be quickly noticeable and sufficiently attractive to consumers. As soon as the consumer receives the packaged product, she creates an interaction by analyzing the brand identity. It must be carefully designed because there is a strong connection between the brand and the packaging. The successful packaging design should draw attention, identify the product, and be able to increase sales at the end of these factors, in order to be encouraged by the consumer for strategy and strategy for a product. Packaging design discipline is one of the critical elements of marketing. While combining the physical effects of the product, it provides an original structure to convey the brand identity and message about how it is presented. In the marketing strategy, the use of creative techniques used to package should be included in the packaging of each product. For this reason, consumers can identify with the packages that match them, and they can establish emotional bonds with their lifestyles and products that reflect their image. Therefore, the packaging should be designed in such a way as to show the content of the product in the most accurate way. Packaging can play a crucial role in the success or failure of a product. The success of a package depends on the adequate protection of the product, its ability to be stored, transported, aroused in its receiver, and can be recognized among the like. It can be said that one of the essential elements that give confidence to the consumer and increase the sales of the product is product packaging design.The primary purpose of this study is to examine design problems in frequently consumed food packages and to offer solutions with sample applications in order to increase product sales by providing consumer satisfaction. While packaging design is discussed in the first chapter; what is the packaging, the historical development of packaging, its importance and functions, packaging materials, types, marketing strategies and consumer behaviour are explained in the subject integrity, visual elements in packaging design are evaluated in the second part of the study. In the following section, design problems in food packaging were evaluated to clarify the subject. In this chapter, the analysis of the reasons for the failure of the packaging has been made. In the fourth part of the study, the solution proposals in food packages are explained, especially on the frequently consumed food packages. In order to clarify the subject, design applications for sample food packaging were made and presented as suggestions. As a result of the evaluations, it is seen that there are design problems caused by the designer in general, especially in food packaging designs that are consumed frequently. These problems are explained, and solutions are offered in terms of customer satisfaction.Keywords: Packaging, Food packaging, Packaging design, Brand identity, Packaging design problems.