Gama ışınlarına tutulmuş bazı inorganik maddelerin elektron spin rezonans (ESR) yöntemiyle incelenmesi

Abstract

Ill ÖZET Bu çalışmanın amacı Y -ışınlarına tutulan amonyum asetat (CH-jCOONH.), magnezyum asetat (Mg (CIUCOO) 2.H20) çok kristalleri ve hidroksilamonyum sülfat ( (NH-OH) `S04), hidroksil amonyum klo rür ((NHoOH)Cl) tek kristallerinde oluşan bozuklukların Elektron paramagnetik Rezonans (EPR) tekniği ile incelenmesidir. Üzerinde EPR çalışması yapılan bu bileşiklerin tek kristal lerini elde etmek için madde önce saf bir çözücüde çözülmüş, ha zırlanan bu berrak çözeltinin doyum noktasını aşması sağlanmıştır. Böylece oluşan kristaller dibe çökmüş ve kristaller kullanılmak üzere çözeltiden alınmıştır. Kristallerin EPR Spektrumları, Varian E-Line Century Series EPR spektrometresi kullanılarak alınmıştır. Yapılan çalışmalarda yukarıda bahsedilen tek ve çok kristaller üzerinde ışınlama öncesinde paramagnetik bir merkez bulunup bulun madığını tespit etmek için ilgili bileşiklerin spektrumları alın mış ve bu spektrumlardan ışınlama öncesi herhangi bir paramagnetik kusurun bulunmadığı görülmüştür. Bundan sonra # -ışınlarına tutulan hidroksilamonyum sülfat ( (NH3OH) _S04), hidroksilamonyum klorür (NH30H)C1 tek kristalleri ve magnezyum asetat (Mg (CIUCOO) 2.H`0), amonyum asetat (CH3G.OONH4) çok kristallerinin oda sıcaklığında ESR spektrumları alınarak bu kristallerde oluşan paramagnetik merkezlerin: (NH3OH) 2S04 ve (NH3OH)Cl de «NH* ve Mg (CH3COO) 2.H20 ile CH3COONH4 de ise.CH2COONH4 radikalleri olduğu tespit edilmiş- ` tir. Çalışmada bu radikallere ait izotropik g faktörleri ve azot çekirdeği ile protonların aşırı ince yapı sabitleri belirlenmiştir.

IV ABSTRACT: Hydroxylammonium sulfate, hydroxylammonium cloride single crystals and ammonium acetate, magnesium acetate powders have been irradiated by X rays and were investigated with the Electron Spin Resonance (ESR) technique. The paramagnetic species produced by g rays in NH30HC1 and (NH3OH)S04 were attributed to 'NH- radical. The hyperfine coupling constants of N and H nuclei in +.NH2 have been determined as a = 7 and a = 19.6 Gauss. The spe cies in Mg(CH300)2 and NH4CH3COO were attributed to Mg(CH C00)2 and NH/CH^COO radicals and the hyperfine coupling constants to methylene protons have been` determined.