Kışlık hububat (arpa) hasadından sonra dört farklı sıra aralığı mesafesinde ekilen dört değişik silajlık mısır çeşidinin ot verimleri yönünden karşılaştırılması

Abstract

8. ÖZET Bu deneme Samsun ekolojik şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilmesi öngörülen 4 silajlık mısır çeşidinin ve 4 deği şik sıra aralığının, kuru ot verimi ve diğer bazı agronomik ka rakterler üzerine etkilerini araştırmak için 18 Temmuz 1986 tarihinde Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsünde kurulmuş tur. Denemede kullanılan çeşitler Ada, Sapanca, TÜM 8212 ve Ter li, uygulanan sıra aralığı mesafeleri ise 20, 40, 60 ve 80 cm' dir. Hasad, bitkiler süt olum devresinin sonuna gelince 12 Ekim 1986 günü yapılmıştır. Gelişme süresi 86 gün olmuştur. Araştırma sonunda fenolojik gözlemler ile birlikte, is tatistiksel analizlerden elde edilen sonuçlar aşağıdaki gibi özetlenebilir: 1. En erken çıkış ve çiçeklerime Yerli ve Ada çeşitlerin de, en geç ise Sapanca çeşidinde gözlenmiştir. 2. Ortalama bitki boyu bakımından çeşitler arasında çok önemli farklar ortaya çıkmıştır. En uzun ortalama bitki boyu 252,5 cm ile Yerli ve 248,0 cm ile TÜM 8212 çeşitlerinde, en kısa ise 221,2 cm ile Sapanca çeşidinde belirlenmiştir. 20 ve 40 cm sıra aralığının uygulandığı parsellerde görülen yatma nedeniyle sıra aralığının bitki boyu üzerine önemli bir etkisi olmamıştır. 3. Bitkide ortalama yaprak sayısı yönünden çeşitler a- rasındaki farklılık çok önemli bulunmasına karşılık, sıra ara lığının bu karakter üzerine önemli bir etkisi olmamıştır. En fazla ortalama yaprak sayısı 12,99 adet ile TÜM 8212 ve 12, 54 adet ile Sapanca, en az ise 11,22 ve 11,14 adet olmak üzere35 sırasıyla Terli ve Ada çeşitlerinde sayılmıştır. 4. Sıra aralıklarının dekara toplam koçan sayısı üzerine etkisi çok önemli bulunmuştur. Sıra aralığı daraldıkça dekara toplam koçan sayısı doğrusal olarak artmıştır. Çeşitler arasın da dekara toplam koçan sayısı bakımından önemli bir fark orta ya çıkmamıştır. Çeşit x sıra arası interaksiyonunun da dekara toplam koçan sayısı üzerine etkisi çok önemli olmuştur. Ayrıca dekara toplam koçan sayısı ile kuru ot verimi arasındaki ilişki çok önemli bulunmuştur. 5. Dekara toplam koçan verimi üzerine çeşitlerin ve sıra aralıklarının etkisinin çok önemli olduğu tespit edilmiştir. Dekara toplam koçan verimi yönünden en yüksek değer TÜM 8212 çeşidinden, en düşük ise Yerli çeşitden elde edilmiştir. 80,60 ve 40 cm sıra aralığı uygulanan parseller arasında önemli bir farklılık bulunamazken, 20 cm sıra aralığı uygulanan parseller den elde edilen verimin diğerlerinden önemli şekilde az olduğu belirlenmiştir. Dekara toplam koçan verimi üzerine Çeşit x Sıra arası interaksiyonunun etkisi de çok önemli olmuştur. 6. Kuru ot verimi yönünden çeşitler ve sıra aralıkları arasında çok önemli farklılık bulunmuştur. Çeşit x Sıra arası interaksiyonu da çok önemli olmuştur. En yüksek kuru ot verimi deltara 776,6 kg ile TÜM 8212 çeşidinden, en düşük ise de'cara 620,0 kg ile Yerli çeşitden elde edilmiştir. 40 cm' ye kadar sıra aralığı daraldıkça TÜM 8212 dışında kalan çeşitlerin deka ra kuru ot verimleri doğrusal olarak artmış, 40 cm1 den sonra ise tekrar azalmaya başlamıştır.36 7. Elde edilen bir yıllık sonuçlara göre, Samsun eko lojik şartlarında kuru ot ve koçan verimi bakımından TÜM 8212 çeşidinin 40 cm sıra aralığı ile yetiştirilmesi önerilir. Ay rıca, bu ekolojik koşullarda koçan verimi bakımından yetiştiri lecek çeşitlerin 40-80 cm sıra aralığında, ot verimi için ise 20-40 cm sıra aralığında yetiştirilmeleri uygun olacaktır.

9. SUMMARY This experiment was conducted: to investigate the effects of 4 row spacings on hay yield and some agronomic characteristics of 4 silage maize varieties grown as a second crop under the ecological conditions of Samsun, at Black-Sea Regional Agricul tural Institue. Four varieties named as Ada, Sapanca, TÜM 8212 and Local (Yerli) were compared in the row spacings of 20, 40, 60 and 80 cm. The seeding was made on July 18, 1986 and the plants were harvested on October 12, 1986 at the end of milk stage, thus the growing period was 86 days. Results of this experiment could be summarized as fol lows : 1. The earliest dates of emerging and bloom were observed with Local and Ada varieties while the latest were in Sapanca variety. 2. The effects of varieties on average plant height were found to be highly significant (P<0,01). The highest varieties were Local and TÜM 8212 with an average height of 252,5 cm and 248,0 cm respectively, while the shortest one was Saoanc; with an average of 221,2 cm. There were no effect of row spacings on plant height because of lodging of the plants grown in the plots where 20 and 40 cm row spacings were applied. 3. In spite of highly significant (P^0,01) variation among varieties, no significant effect of row spacings on the average leaf number were observed. The highest leaf numbers such as 12,99 and 12,54 were measured in TÜM 8212 and Sapanca38 varieties respectively; while the average lowest numbers such as 11,22 and 11,14- were measured in Local and Ada varieties respectively. 4. The effects of row spacings on total ear number per decare were highly significant (P^0,01). The total ear number linearly increased as the row spacing was narrowed. However, there were no significant differences among varieties in total ear number per decare. The variety X row spacing interaction on total ear number were highly significant (P^0,01). But the relation between total ear number and hay yield was highly significant. 5. The effects of varieties and row spacings on the total ear yield per decare were highly significant (P^0,01). The highest yield was obtained from TÜM 8212, and the lowest from the Local variety. There were no significant differences among 80,60 and 4-0 cm of row spacings but, the effect of 20 cm of row spacing on the total ear yield was significant. The variety x row spacing interaction on the total ear yield were highly significant, too (P^0,01). 6. Highly significant differences were found among the varieties and row spacings in terms of hay yield. The interac tion of variety x row spacing was highly significant, too (P£0,01). The highest hay yield was obtained with an average of 776,6 kg per decare from TÜM 8212 variety and the lowest with an average of 620,0 kg per decare from Local variety. The hay yield of other varieties, except TÜM 8212, increased when the row spacing was narrowed from 80 to 40 cm and decreased39 when narrowing was continued from 40 to 20 cm. 7. Depending upon the results, obtained from this one year experiment, the growing of TÜM 8212 variety with a 4-0 cm. row spacing as a second crop under the ecological conditions of Samsun may be suggested. The plants may be grown with a row spacing from 80-40 cm. for ear yield and from 40-20 cm. for hay yield.