Bafra ekolojik şartlarında yetiştirilen bazı önemli kırmızı baş lahana çeşitlerinde bitki sıklığının başlıca morfolojik özellikler ve verime etkisi üzerinde bir araştırma

Abstract

7. ÖZET Bu çalışma, 1989-1990 yıllarında Tarım-Orman ve Köyişleri Bakanlığı Samsun Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsünün Bafra Deneme istasyonunda, bitki sıklığının 2 kırmızı baş lahana çeşidinin morfolojik özellikleri ile verimleri üzerine etkisini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Denemede incelenen sıra arası mesafeler 40, 50 ve 60 cm; sıra üzeri mesafeler 30, 40 ve 50 cm; çeşitler ise Mohren Kohf ve Red Meteor' dur. Araştırmadan elde edilen bulgular aşağıda Özet olarak verilmiştir: 1. Çeşitlerin çıkış süreleri arasında büyük bir farklılık bulunmamıştır. Red Meteor çeşidi tohum ekiminden 7 gün sonra, Mohren Kohf çeşidi ise 9 gün sonra çimlenmiştir. 2. Çeşitlerin her ikisinin de hastalıklara dayanıklı olduğu görülmüştür. Fakat her iki çeşitte dar dikim mesafelerinde, daha fazla lahana kelebeği ve yaprak bitine rastlanmıştır. 3. Çeşitlerin baş bağlamaya başlama tarihleri arasında 5 gün fark vardır. Dikimden itibaren Red Meteor çeşidi 57, Mohren Kohf çeşidi ise 62 günde baş bağlamaya başlamıştır. Çeşitler ve sıra arası mesafelerin kırmızı baş lahananın köklü ağırlığına etkisi önemli bulunmuştur. Red Meteor çe şidinin köklü ağırlığı (787.33 g), Mohren Kohf çeşidine göre (687.39 g) daha fazla bulunmuştur. Sıra arası mesafelerin artmasıyla birlikte köklü ağırlık da artmıştır. Çeşitler ortalaması olarak 60 cm sıra arası mesafeden en fazla köklü ağırlık (795.98 g) elde edilmiştir. 5. Kırmızı baş lahanaların kök ağırlığı, sap uzunluğu ve sap ağırlığı üzerine çeşitler ve dikim uygulamalarının etkisi önemsiz çıkmıştır.50 - 6. Sap kalınlığı bakımından sıra üzeri mesafeler arasında fark bulunmuştur. En geniş sıra üzeri mesafe olan 50 cm'de ye tiştirilen lahanalardan en fazla sap kalınlığı (3.43 cm) elde edilmiştir. 7. Kırmızı baş lahanalarda baş ağırlığı üzerine sıra üzeri mesafeler ve sıra arası x sıra üzeri interaksiyonlarının etkisi Önemli olmuştur. 60x50 cm aralık mesafede, diğer aralık mesafe- lerdekinden daha fazla (881.50 g) baş ağırlığı tespit edilmiş tir. 8. Sıra arası mesafelerin baş kısmının yükseklik çevresi üzerine, sıra üzeri mesafe ve sıra arası x sıra üzeri interaksiyonlarının ise hem yükseklik hem de genişlik çevresi üzerine etkisi önemli bulunmuştur. Sıra arası mesafeler arttıkça, bas kısmının yükseklik çevresi de artmıştır. 60 cm sıra arası mesa fede en fazla yükseklik çevresi (36.53 cm) tespit edilmiştir. 50 cm sıra üzeri mesafede en fazla yükseklik (36.88 cm) ve genişlik (35.80 cm) çevresine sahip baslar tespit edilmiştir. Aynı şekilde, en geniş aralık mesafe olan 60x50 cm'de yetiştiri len lahanalar en fazla yükseklik (40.06 cm) ve genişlik (39.31 cm) çevresine sahip baslar vermişlerdir. 9. Şekil indeksi bakımından çeşitlerin her ikisinin de konik şekilli olduğu saptanmıştır. 10. Çeşitler, sıra arası ve sıra üzeri mesafelerin, kırmızı baş lahanaların yoğunluk ve kuru madde miktarı üzerine etki si önemsiz bulunmuştur. 11. Bitki sıklığının artmasına paralel olarak verim de artmıştır. Çeşitler ortalaması olarak 40x30 cm aralık mesafeden en yüksek verim 4683.45 kg/da olarak elde edilmiştir.

SUMMARY A RESEARCH ON THE EFFECTS OF PLANT SPACING ON MORPHOLOGICAL PECULARITIES AND THEIR YIELD OF SEVERAL RED HEAD CABBAGE VARIETIES GROWN IN BAFRA ECOLOGICAL CONDITIONS This study was carried out to determine the effects of plant spacing of two red head cabbage varieties on morphological pecularities and their yields in Bafra Experiment Station that belongs to Ministry of Agriculture-Forestry and Rural Affairs, Samsun Rural Services Research Institute, in 1989- 1990. The between-row spacing, within-row spacing and the vari eties were 40, 50, 60 cmj 30, 40, 50 cm and Mohren Kohf, Red Meteor, respectively. The results can be summarized as fallows: 1. There were not a big differences between the emergence of the varieties. The Red Meteor and Mohren Kohf varieties have emergence after 7 and 9 days from sowing date, respectively. H. Both varieties were resistant to diseases but the amo unt of loopers and leaf louse were higher in closer spacings for two varieties. 3. There were 5 days difference between the heading of the varieties. Red Meteor and Mohren Kohf have begun to head after 57 and 62 days from planting date, respectively. 4. The effect of varieties and between-row spacings on rooted weight of red head cabbage found significantly. The roo ted weight of Red Meteor (787.33 g) was higher than Mohren Kohf (687.39 g). The rooted weight become increase with the increase of between-row spacing. According to the varieties average the5S - highest rooted weight (795.98 g) were obtained in the 60 cm between-row spacing. 5. The effect of varieties and planting treatments on root weight, stem length and stem weight of the red head cabbages were nonsignif icantly. 6. There were found difference within-row spacing accord ing to the stem thickness. The highest stem thickness (3.43 cm) was obtained in the widest within-row spacing (SO cm). 7. The effect of within-row spacing and between x within row spacings interactions on head weight of red head cabbages was significantly. The head weight (881.50 g) at the 60x50 cm plant spacing was higher than other plant spacings. 8. The effect of between-row spacings on the height surro undings of heads, and within-row spacing and between x within- row spacing interactions on both height and width was signifi cantly. When the between-row spacing become icrease, the height surrounding of heads become higher. The highest height surroun ding of heads (36.53 cm) were obtained in the 60 cm between-row spacing. The highest height (36.88 cm) and width (35.80 cm) surrounding of heads were determined on 50 cm within-row spa cing. At the same time, red cabbages grown in the widest plant spacing (60x50 cm) produced the height (40.06 cm) and width (39.31 cm) surrounding of heads. 9. In the accordance with the appearance of head form, both variety were conical. 10. The effect of varieties, between and within-row spa cing on density and dry matter of red head cabbages was nonsignificantly.- 53 11. The yield increased by the parallel of increasing the plant spacing. According to the varieties average, the highest yield as 4683.45 kg/da were determined at 40x30 cm spacing.