Samsun ekolojik koşullarında çileklerde yaz dikim zamanının belirlenmesi üzerinde bir araştırma

Abstract

7. ÖZET Bu araştırma, 1990-1992 yılları arasında Samsun ekolojik koşullarında çileklerde yaz dikim zamanını belirlemek amacıy la yapılmıştır. Tioga, Aliso, Cruz ve Vista çilek çeşitleri kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular aşağıda özet halinde verilmiştir: 1. En erken çiçeklenme 1. zamanda (15 Haziran), en geç çiçeklenme 5. zamanda (15 ağustos) dikilen bitkilerde gerçek leşmiştir. 2. Dikim tarihi ilerledikçe ilk meyve tutum tarihleri gecikmiştir. Ancak geç zamanlarda dikilen bitkilerin meyve tutumları, ilk zamanlarda dikilen bitkilere göre yalnızca 4-5 günlük bir gecikmeyle gerçekleşmiştir. 3. Birinci deneme yılında ilk derimler, Tioga ve Cruz çeşitlerinin birinci zamanda dikilen bitki lerindeki birkaç günlük gecikme dışında tüm çeşitler ve dikim zamanlarında 29- 30 Mayıs' ta, ikinci deneme yılında ise birinci yıla göre 7-8 günlük bir erkencilikle 22 Mayıs'ta yapılmıştır. 4. Birinci deneme yılında en fazla verim (317.6 g/bitki) 2. zamanda dikilen bitkilerden alınmıştır. ilk üç zamanda di kilen bitkilerin verimleri, 4. ve 5. zaman dikimlerine göre daha yüksek olmuştur. İkinci deneme yılında dikim zamanları nın verim üzerinde etkisi olmamakla birlikte en yüksek verim ler 1. zamanda (15 Haziran) dikilen bitkilerden elde edilmiş tir (403.7 g/bitki). Denemelerin ikinci yılında verimler ö- nemli ölçüde artış göstermiştir. Bunlara göre Karadeniz Böl gesinde yaz dikimlerinin 15 Haziran-15 Temmuz arasındaki pe--76- riyotta yapılabileceği, ikinci yıl verimlerinin artması nede niyle yaz dikimlerinden en az 2-3 yıl ürün almanın daha ekonomik olacakı sonucuna varılmıştır. Cruz ve Aliso çeşitleri bölgede yaz dikimlerinde verimli çeşitler olarak saptanmış lardır. Tioga çeşidi ise bölgeye iyi adapte olamamıştır. 5. Her iki yılda da bitki başına en fazla gövde 1. (15 Haziran) ve 2. zamanda (1 Temmuz) dikilen bitkilerde oluşmuş tur. Dikim tarihinin gecikmesiyle birlikte gövde oluşumu da azalmıştır. Her iki yılda yapılan gövde sayımlarının ortala ması ve iki yıllık verimlerin ortalamasına göre gövde sayısı ile verim arasında doğrusal sayılabilecek bir ilişkinin oldu ğu sonucuna varılmıştır. 6. Her iki deneme yılında da farklı dikim zamanlarının meyve ağırlıkları üzerine etkisi olmamıştır. Ancak çok erken dikim tarihi (15 Haziran) meyve ağırlıkları üzerine olumsuz etki yapmış, genel olarak 2. zamanda ve daha sonra dikilen bitkilerin meyve ağırlıkları daha yüksek olmuştur. Her iki yılda da en ağır meyveler Cruz ve Vista çeşitlerinden alınmıştır. Denemelerde derim periyodunun ilerlemesine paralel ola rak meyveler küçülmüştür. Derim periyodu süresince en ağır meyveler genel olarak geç dikim zamanlarından elde edilmiş tir. 7. Farklı dikim zamanlarının, deneme çileklerinin SÇKM içerikleri üzerine etkisi olmamıştır. Ancak geç zamanlarda dikilen bitkilerin SÇKM içerikleri, erken dikim zamanlarına göre daha yüksek bulunmuştur.-77- Genel olarak Aliso ve Cruz çeşitleri en yüksek SCKM içe risine sahip çeşitler olarak belirlenmişlerdir. Derim periyodu boyunca meyvelerin SÇKM içerikleri art mıştır.

8. SUMMARY A RESEARCH ON DETERNM1NATION OF SUMMER PLANTING DATE FOR STRAWBERRIES IN SAMSUN ECOLOGICAL CONDITIONS This investigation was carried out to find the best date of summer planting for strawberries under Samsun ecological conditions in 1990-1992. In the experiments Tioga, Aliso, Cruz and Vista strawberry cultivars were used. The results are summarized as below: 1. The earliest flowering on the plants planted at first planting date (15 June) and the latest flowering on the plants planted at fifth planting date (15 August) were deter mined. 2. The first berry set have also been lated while the planting time delayed. But this delaying was only 4-5 days between first and last planting dates. 3. In the first experimental year, out of the delaying of a few days for Tioga and Cruz strawberry cultivars planted at first planting date, the first harvests have been carried out at 29-30 May for all cultivars and planting dates. And in the second year, the first harvest was done at 22 May with the earliness of 7-8 days according to the first year. 4. In the first experiment year the highest (per plant 317.6 g) yield was obtained from the plants planted in the second date. The yields of plants planted at first three date was higher than the plants planted at fourth and fifth date. Although the second year planting dates were not effective on the yields the first plantings at (15 June) gave the highest-79- yield (403.7 g/plant). The yields in increased a great deal of second year of the research. In the case, it can resulted from that the summer planting should be done between 15 June and 15 July in Black Sea Region and because of the increasing of second year yields it can be obtained economically the produce at least 2-3 years. Cruz and Aliso strawberries cv. were determined as productive cultivars in summer planting for our region. Tioga cv. could not adapt to our region. 5. The crowns of plants were counted the highest amounts on strawberries planted the first (15 June) and second (1 July) plantings for the both years. The crowns formation decreased with the delaying of planting dates. It was linear correlation between the crown number and the yields according to the both year's crowm amounts and yields. 6. The different planting dates didn't effective to berry weights for both experimental year. But the earliest planting date (15 June) showed negative effect to fruit weight, gene-rally the fruit weights of plants planted at second date and later were higher than other's. The heaviest fruits were obtained from Cruz and Vista strawberry cv. for both years. The fruit weights decreased with parallel of harvest time continued. During harvest period, the highest heavy fruits obtained from late planting dates. 7. The different planting dates didn't effective on the TSS contents of fruits. However TSS contents of the fruits of later plantings were determined higher than its early-80- plantings. In generally Aliso and Cruz cvs. have the highest the contents TSS. TSS the contents of the fruits increased during the period of harvest.