Gama ve Uv ışınları ile irradiye edilen ve bazı oksalat bileşiklerinin ESR ile incelenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasında, gama ışınlan ile irradiye edilen bazı kimyasal maddelerin tek kristallerinin Elektron Spin Rezonansı ile incelenmesi ele alınmıştır. Toz haldeki ve suda kristallendirilen okzalik asit (C2H2O4. 2H20), amonyum oksalat ((NH^C^C^. H20) ve potasyum oksalat (K2C204. H20) bileşikleri 24 saat süreyle Co-60 kaynağından çıkan y ışınına tutuldu. Işınlanan numunelerin, Ondokuz Mayıs Üniversitesinde bulunan VARIAN E-Line Series X- band ESR spektrometresiyle alınan spektrumlan incelendi. Suda kristallendirilmiş C2H204. 2H20, Ondokuz Mayıs Ünversitesi'nde bulunan UV lambasıyla ışınlanmış ve RCHOH radikali gözlenmiştir. CzH^. 2H20, (NH4)2C204. H20 ve K2C204. H20 bileşiklerinin y ışınına tutulması ile oluşan ortak radikallerin RCHOH olduğu, ancak (NH4)2C204. H20 ve K2C204. H20 bileşiklerinde ayrıca C02 radikallerinin oluştuğu görülmüştür. Radikallerin g ve A tensörlerinin anizotropik olduğu gözlenmiş ve değerleri bulunmuştur. Alçak sıcaklıklarda spektrumda dikkate değer bir değişme gözlenememiştir. CO2 iyonu 0-0 ekseni etrafında hızla döner. Bu eksen kristallerin [111] doğrultusundadır. 13C a.i.y. etkileşmelerinden, eşlenmemiş elektronun 2Al yörüngesinde olduğunu göstermiştir. Daha düşük simetrideki yörüngeler, C üzerinde spin yoğunluğunun bu kadar olmasına izin vermez. CO2 radikalleri C204 iyonlan şeklinde tuzaklanmışlardır. Deneysel analizlerde çiftlenmemiş elektronla etkileşen iki hidrojen atomu ve karbon atomu dikkati çekmiştir ki, sonuçlar RCHOH biçimindeki türün olduğu neticesine götürmüştür.

In this work, the gamma irradiated powders and single crystals of oxalic acid (C2H204. 2H20), ammonium oxalate ((NH^C^. H20) and potassium oxalate (K2C204. H20) are investigated with ESR spectroscopy. Following this, for 24 hours these compounds have been irradiated with yrays which has been taken Co-60 reserve during the irritation. The ESR spec trum of the samples were obtained by using VARIAN E-line series X-band EPR spectrometer of Nineteen May University. C2H204. 2H20 crystals are also irradiated with UV-rays and in vestigated with ESR, and RCHOH radical is detected. In all gamma irradiated compounds, the common radical is RCHOH. In addition, (NH4)2C204. H20 and K^CXt. H20 also give C02 radical. The g and hyperfine (A) tensors are determined from spectra. COJ radical occupies a vacancy of negative ion and rotates rapidly around 0-0 axis. This axis coincide with [111] direction of the host crystals. The single electron of C02 must be held in 2At orbital, because of hyperfine. Analysis of the experimental results leads to the conclusion that the species have the form RCHOH in which the unpaired electron is concentrated at the carbon atom and interacts with the two hydrogen atoms.