Kemoterapötik ilaçlara bağlı gelişen pulmoner komplikasyonlar

Abstract

Kemoterapötik ilaçlar solid tümörlerde ve hematolojik malignitelerin tedavisinde kullanılmaktadırlar. Son yıllarda bu ilaçların inflamatuar hastalıklarda da immünsupresif özellikleri dolayısıyla kullanımı giderek artmıştır. Kemoterapötik ilaçların kullanımı sırasında ortaya çıkan en önemli sorun organ toksisitesidir. İlaçlara bağlı akciğer hastalıkları (İBAH) modern tıbbın başlangıcı ile tanımlanmaya başlanmıştır. İBAH benign infiltratlardan hayatı tehdit eden çok çeşitli akciğer hastalıklarına kadar değişik klinik tablolarla karşımıza çıkabilmektedir.İBAH'ın görülme sıklığı konusunda yeterli veri yoktur. Bizde bu amaçla, retrospektif olarak onkoloji polikliniğinde kemoterapötik ajanlarla tedavi gören ve öksürük, ateş, nefes darlığı, göğüs ağrısı ile başvuran 1231 hastadan İBAH tanısı alan 20 olguyu dahil ettik. Olgularda kadın/erkek oranı 11/9 ve ortalama yaş 53.2 olarak saptandı. Hastaların %55'i erkek idi. Kadın-erkek dağılımında olgular arasında istatiksel olarak anlamlı fark izlenmedi (p>0,05). Hastaların %70'inde öksürük, %60'ında dispne, %50'sinde ateş, %40'ında balgam semptomları mevcut idi. Tüm hastaların ortalama1.saniyedeki zorlu ekspirasyon hacmi (FEV1) değeri %69, zorlu vital kapasite (FVC) değeri %73, FEV1/FVC oranı % 79, Karbon Monoksit Diffüzyon Kapasitesi (DLCO) %63 idi. Bu veriler arasında istatiksel olarak anlamlı fark bulunmadı (p>0,05). Akciğer grafisinde hastalarımızın 5'inde plevral effüzyon, 10'unda retiküler görünüm ve 5'inde konsolidasyon saptandı. Olguların yüksek rezolüsyonlu toraks bilgisayarlı tomografilerinde 6 hastada buzlu cam, 9 hastada buzlu cam+ intertisyel patern+ fibrozis birlikteyken, 5 hastada ise YRBT'de bir patoloji saptanmadı. Hastalarımızın 2'sine VATS ile İBAH tanısı konulurken, 18'ine klinik ve radyoloji ile tanı konulmuştur. Kemoterapötik ajanlara bağlı akciğer hastalığı görülme sıklığı %0.27 olarak saptanmıştır. Bleomisin (n:2), Siklofosfomid (n:2), MTX (n:2), ARA-C (n:2), Desatinip (n:2), Erlotinip (n:2), Temadozol (n:1), Sisplatin (n:2), Transtuzumab (n:2), Oksaliplatin (n:1) ve Dokataksel (n:1) en çok pulmoner toksisite yapan kemoterapötik ajanlar olarak saptandı. Olguların %95'i steroid tedavisinden fayda gördü (p<0.05). Bu sonuçlar bize kemoterapötik ajan kullanan hastalar değerlendirilirken, İBAH riskinin göz önünde bulundurulması gerekliliğini ve yüksek klinik şüphe varlığında hızla tedavi başlanmasının önemini birkez daha vurgulamaktadır.

Chemotherapeutic drugs are used for the treatment of solid tumors and hematologic malignancies. In recent years, the use of these drugs as immunosuppressants, have steadily increased in inflammatory diseases. During the use of chemotherapeutic drugs, the most important problem is the organ toxicity.Drug-induced lung disease (DILD) has been recently characterized by the onset of modern medicine. DILD may present a wide variety of lung diseases from benign infiltrates to life-threatening conditions.There is not enough data about the incidence of DILD. For this purpose, we retrospectively reviewed 1231 patients from oncology department whom were treated with chemotherapeutic agents and included 20 patients with a diagnosis of DILD who were admitted with cough, fever, shortness of breath, chest pain. The male/female ratio was 11/9 and the mean age was found to be 53.2 years. Fifty-five percent of patients were men. No significant difference was found regarding the distrubution of gender (p>0,05). Seventy percent of patients were presented with cough, 60% with dyspnea, 50% with fever and 40% with sputum. The mean values of pulmonary function tests (PFT) were as follows: Forced expiratory volume (FEV1) was 69%, forced vital capacity (FVC) was 73%, FEV1/FVC was 79%, carbonmonoxide diffusion capacity was (DLCO) 63%. There was no statistically significant difference between these PFT values (p>0.05). Chest X-rays revealed pleural effusion in 5, reticular pattern in 10 and consolidation in 10 patients. High-resolution computed tomography demonstrated ground glass opacity (GGO) in 6, GGO + interstitial pattern + fibrosis in 9 patients and no abnormality was detected in 5 patients. Two patients were diagnosed as DILD by video asisted thoracoscopic surgery (VATS) and 18 patients were diagnosed by clinical and radiological findings. The frequency of DILD was found to be 0.27%. Bleomycin (n=2), cyclophosphamide (n=2), methotrexat (n=2), ARA-C (n=2), Desatinip (n=2), Erlotinip (n=2), Temadozol (n=1), Cisplatin (n =2), Transtuzumab (n =2), Oxaliplatin (n=1) and Dokataksel (n=1) were the drugs caused the pulmonary toxicity. Ninety-five of the patients improved with systemic corticosteroid treatment (p <0.05). These results suggested the importance of the awareness of the diagnosis and the early tratment of DILD in the patients using chemotherapeutic agents with a high clinical suspicion of the disease.