Karotis arter stenozlarında endovasküler tedavi etkinliğinin belirlenmesi

Abstract

Serebrovasküler hastalıklar, tüm dünyada, erişkinlerde, kanser ve kalp hastalıklarından sonra en önemli ölüm sebebidir. İnmelerin en önemli sebeplerinden biri karotis arter stenozudur. Bu çalışmanın amacı; merkezimizde 2000-2014 yılları arasında karotis arter stenozu nedeniyle endovasküler tedavi uygulanan 114 hastanın retrospektif olarak değerlendirilmesi ve elde edilen verilerin mevcut literatür bilgileri ile karşılaştırılmasıdır.Çalışmada Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Ankara Hastanesi Girişimsel Radyoloji Ünitesinde 01/01/2000-01/02/2014 tarihleri arasında selektif karotis anjiyografi sonrası karotis endovasküler stent uygulaması yapılan 114 hasta incelenmiştir. Hastaların 83'ü erkek (%72,8), 31'i kadın (%27,2) olup yaşları 41-86 (ortalama 69±8,7) arasındaydı. İnceleme retrospektif olup hastaların, demografik bilgileri (yaş, cinsiyet, eşlik eden diğer sistemik hastalıkları), işlem öncesi stenoz oranları ve stenozun bulunduğu taraf, plak tipi, kullanılan stent tipi, işlem sırasında antikoagülasyon tedavi kullanımı, işlem sırasında emboli koruyucu sistemi (EKS) kullanımı, işlem sırasında predilatasyon ve postdilatasyon uygulanması, işlem sonrasında damar oklüzyon cihazı kullanımı, stent yerleştirilmesinde başarı oranı, erken dönem komplikasyonlar (<30 gün), stentte restenoz görülme sıklığı, hastaların 6. ay, 1. sene, 2. sene, 5. sene kontrolleri ve bu kontrollerde uygulanan radyolojik görüntüleme sonuçları, taburculuk süreleri değerlendirilmiştir.Karotis stenozu gelişen kadın hastalarda hipertansiyon eşlik etme oranı, erkeklere göre daha yüksektir (p<0,01). Erken komplikasyon gelişimi ile ülsere plak varlığı arasında anlamlı farklılık saptanmadı (p>0,05). Oransal olarak Nitinol stent kullanılan hastalarda, Wallstent kullanılan hastalara göre erken komplikasyon gelişimi yüksek olarak izlendi (p=0,062). Hastaların hepsinde stent yerleştirme işlemi, bazı hastalarda ek işlemlere gerek duyulsa da, başarıyla gerçekleştirildi. İlk 30 gün içerisinde 13 hastada (%11,4) embolik olaylar ve enfarkt oluşumu izlendi. Bu hastaların birinde embolik olaylara bağlı eksitus görüldü. Geç dönemde farklı düzeylerde stenoz gelişimi izlendi. Kontrolleri mevcut olan 97 hastanın 11'inde (%11,3) farklı düzeylerde stenoz geliştiği izlendi. Bu hastaların 4'ünde (%4,1) tam oklüzyon geliştiği anlaşıldı. Yine hastaların 4'ünde (%4,1) işlem gerektirmeyen %50'nin altında stenoz gelişimi mevcut iken, 3'ünde (%3,09) %50 üzerinde stenoz gelişimi saptandı. Stenoz gelişmeme olasılığı birinci yılın sonunda %98, ikinci yılın sonunda %96, beşinci yılın sonunda %87 olarak belirlendi. Ortalama stenoz gelişim süresi 4,86±0,11 yıl olarak hesaplandı.Merkezimizde karotis arter stenozlarında uyguladığımız endovasküler tedavide stentlerin açık kalım oranları, erken komplikasyon oranları, literatürdeki çalışmalar ile benzer bulunmuştur. Bununla birlikte olgu sayısının artması ve takip sürelerinin uzatılması ile uygulanan tedavi etkinliği ve komplikasyonları konusunda daha iyi fikir sahibi olabiliriz.

Cerebrovascular disease, is the most important cause of death after cancer and heart disease in adults all over the world. One of the most important cause of stroke is carotid artery stenosis. The purpose of this study, obtaining a retrospective review of the endovascular treatment of 114 patients due to the carotid artery stenosis, in our center, between the years of 2000-2014, and comparing the data with the existing literature. In this study, 114 patients with carotid endovascular stenting after selective carotid angiography in Baskent University Faculty of Medicine, Ankara Hospital Interventional Radiology Unit, between 01/01/2000-01/02/2014, were examined. In total 83 patients were male (72.8%) and 31 patirnts were women (27.2%). The age ranges of the all patients varies between 41 and 86 years (mean 69 ± 8.7). Review was retrospective and patient demographics (age, gender, other systemic disease), pre-procedural stenosis rates and stenosis of the side, the plate type, used type of stent during the procedure, anticoagulation therapy, embolic protection system (EPD), postdilatation and predilatation, the vessel occlusion device, the success rate in stent placement, early complications (<30 days), the incidence of restenosis in stents, 6 th month 1 st year, 2 nd year, 5 th year checks were evaluated.Developing carotid artery stenosis in patients with hypertension accompanied ratio of women to men is higher (p <0.01). There were no significant differences in early complications between the ulcerated plaques and the others (p> 0.05). Development of early complications were observed to be higher proportionally (p=0.062) in patients who were used Nitinol stents, according to the patients who were used the Wallstent. The technique success was great. In all patients stents were carried out successfully. Within the first 30 days embolic events and infarct formation were observed in 13 patients (11.4%). One of these patients died due to embolic events. In the late period of controls, development of stenosis viewed at different levels. Stenosis were observed in different levels in 11 of 97 patients (11,3%) at available controls. In 4 of these patients (4,1%) were found to developed complete occlusion. Also, in 4 patients (4.1%) requiring only less than 50% stenosis development was present, and 3 of the patients (3.09%) over 50% stenosis development has been identified. The stent patency rates were 98% at the end of the first year, 96 % at the end of the second year, 87 % at the end of the fifth year respectively. Average time of developing stenosis was calculated as 4.86 ± 0.11 years.Stent patency rates and the early complication rates of the endovascular treatment of carotid artery stenosis applying in our center were similar with the studies. However, the increasing number of patients and prolonging the follow-up treatment times, we may have a better idea about the efficacy and complications of the carotid artery stenting.