Değişik gölgeleme uygulamalarının Camarosa çilek çeşidinde makro ve mikro elementlerin mevsimsel değişimine etkileri üzerine bir araştırma

Abstract

DEĞİŞİK GÖLGELEME UYGULAMALARININ CAMAROSA ÇİLEK ÇEŞİDİNDE MAKRO ve MİKRO ELEMENTLERİN MEVSİMSEL DEĞİŞİMİNE ETKİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA ÖZET Bu çalışma değişik gölgeleme uygulamalarının Camarosa çilek çeşidinde makro ve mikro elementlerin mevsimsel değişimine etkilerini belirlemek amacıyla 2002-2003 yıllarında yürütülmüştür. Denemede; plastik serada 1-30 Eylül gölgelemesi, sürekli gölge (1 Ağustos-derim sonu), gölgesiz (sera kontrol) ile açık arazide olmak üzere 4 farklı uygulama yapılmıştır. N, P, K, Ca, Mg, Fe, Mn ve Zn içerikleri kök, gövde ve yapraklarda 30 Ekim, 10 Aralık, 6 Ocak, 17 Mart, 20 Mayıs ve 5 Temmuz tarihlerinde belirlenmiştir. Denemede bitkinin değişik kısımlarındaki makro besin elementleri gölgeleme uygulamalarından farklı seviyelerde etkilenmiştir. Bitkilerin kök, gövde ve yapraklarmdaki N ve P içeriği, K, Ca ve Mg içeriklerine göre gölgeleme uygulamalarından daha fazla etkilenmiştir. Sürekli gölge uygulaması bitkinin kök, gövde ve yaprağındaki azot içeriğini arttırmıştır. Genel olarak kök, gövde ve yapraktaki N, P ve K içeriği meyve verim dönemi boyunca azalmış, Mg içeriği çok az değişirken Ca içeriği ise artış göstermiştir. Mikro besin elementi içerikleri ise gölgeleme uygulamalarından farklı seviyelerde etkilenmiştir. Genel olarak serada yetiştirilen bitkilerin kök, gövde ve yapraklarmdaki mikro besin elementi içerikleri açıkta yetiştirilen bitkilerden daha düşük olmuştur. Açıkta yetiştirilen bitkilerin kök, gövde ve yapraklarmdaki Fe ve Mn içerikleri artarken Zn içeriği diğer uygulamalarla benzer eğilim göstermiştir. Denemede genel olarak dikimden itibaren dinlenmeye kadar bitkilerin yapraklarmdaki Fe, Mn ve Zn içerikleri artmış meyve verim döneminde ise azalmıştır. Sürekli gölge uygulaması kök ve gövdedeki Fe, Mn ve Zn içeriğini azaltmıştır. Anahtar kelimeler: Çilek, Fragaria vesca, Gölgeleme, Besin elementi alımı

11 STUDY ON EFFECTS OF DIFFERENT SHADING TREATMENTS ON SEASONAL VARIATION OF MACRO AND MICRO MINERALS IN CAMAROSA STRAWBERRY cv. ABSTRACT The study aimed to determine the effects of different shading treatments on variation of macro and micro mineral elements in Camarosa strawberry cultivar. In the experiment, four different treatments including 1-30 September shading, constant shading (1 August-the end of harvest), no shading in plastic greenhouse and in open field were carried out in 2002-2003. N, P, K, Ca, Mg, Fe, Mn and Zn contents in the roots, crowns and leaves were determined on October 30, December 10, January 6, March 17, May 20 and July 5. Macro nutrient contents in different strawberry organs influenced different levels by shading treatments. N and P contents in the roots, crowns and leaves more affected than K, Ca and Mg contents by shading treatments. N contents increased in the roots, crowns and leaves at constant shade treatment. Generally N, P and K concentrations in strawberry organs decreased during yield period, Mg contents showed little change and Ca content increased. Micro nutrient contents affected different levels by shading treatments. Generally micro nutrients contents in the roots, crowns and leaves lowest than plants grown in open field. While Fe and Mn contents decreased in plants organs grown in open field, Zn contents showed same curves other treatments. In the experiment, Fe, Mn and Zn contents in plant leaves generally increased till from planting to dormancy but decreased at yield period. Fe, Mn and Zn content in the root and crown decreased by constant shading treatment. Key words: Strawberry, Fragaria vesca, Shading, Nutrient uptake,