Fındık zurufu ve arıtma çamurunun solucanlar ile (Eisenia foetida) kompostlanması elde edilen vermikompostun sera ve tarla koşullarında toprakların biyolojik özelliklerinde meydana getirdiği etkilerin belirlenmesi

Abstract

Vermikompostlama, solucan ve mikroorganizma faaliyetleri sonucu organik atıkların biyolojik olarak parçalanıp ayrışması yolu ile organik maddenin stabilizasyonu olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışma fındık zurufu (FZ), arıtma çamuru (AÇ) ve ahır gübresinin (AG) solucanlar (Eisenia foetida) ile kompostlanarak vermikompost eldesinin sağlanması ve elde edilen vermikompostun sera ve tarla denemelerinde toprağın biyolojik özellikleri ve Zn kapsamı ile buğday bitkisinin (Triticum aestivum) verim ve çinko kapsamlarına etkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, inkübasyon, sera ve tarla denemeleri olmak üzere 3 aşamalı olarak planlanmıştır. En uygun vermikompost karışım oranı ile en uygun vermikompostlama süresinin ve elde edilen vermikompostun özelliklerinin (mikrobiyolojik, biyokimyasal ve kimyasal) belirlenmesi amacıyla kurulan 90 günlük inkübasyon denemesi süresince 15 günde bir vermikompost ve solucan örneklemesi yapılmıştır. Farklı oranlarda arıtma çamuru içeren vermikompostların eldesi sonunda, vermikompostların ve aynı atıkların vermikompostlanmamış karışımlarının buğday bitkisinin verimi, bitki ve topraktaki besin maddesi kapsamları, Zn kapsamları ve toprağın mikrobiyolojik özellikleri ve Zn kapsamları üzerine etkisinin belirlenmesi amacıyla sera ve tarla denemeleri kurulmuştur.İnkübasyon denemesi sonunda, organik atıkların ideal karışım oranının % 30 AÇ + %35 FZ + % 35 AG ve ideal vermikompostlama süresinin 90 gün olduğu belirlenmiştir. Sera ve tarla denemelerinde organik atık karışımları saksı ve parsellerdeki toprakların organik madde kapsamını %2 düzeyinde artıracak şekilde ilave edilmiştir. Sera ve tarla denemeleri sonunda toprakların biyolojik aktivitesinde her 2 uygulamada da kontrole göre artışlar saptanmakla beraber vermikompostlanmış karışım uygulamalarında daha yüksek olduğu saptanmıştır. Denemeler sonunda bitkinin Zn kapsamının vermikompostlanmış karışım uygulamalarında daha düşük olduğu belirlenmiştir. Hasat edilen buğday bitkisi verim sonuçlarına göre en yüksek verimi sağlayan organik atık karışımının % 50 AÇ+ %25 FZ+ % 25 AG olduğu saptanmıştır. Vermikompost uygulaması sonucu bitkisel verimde meydana gelen bu artışın vermikompostlanmamış karışım uygulamalarından daha fazla olduğu belirlenmiştir.Anahtar kelimeler: Arıtma çamuru, fındık zurufu, ahır gübresi, vermikompost, Eisenia foetida, buğday, biyolojik özellikler, Zn fraksiyonları

Vermicomposting is the stabilization of organic matter produced through the biological degradation of organic wastes by interaction between earthworms and microorganisms. This research was carried out in order to determine the effects of vermicompost treatment on the biological properties and Zn content of soils, yield and Zn content of wheat (Triticum aestivum) with field and greenhouse experiments by producing vermicompost by means of composting hazelnut husk (HH), sewage sludge (SS) and cattle manure (CM) via earthworms (Eisenia foetida). A 90-days incubation experiment was set up and samplings were taken in every 15 days to determine the optimum mixture ratio and the optimum vermicomposting duration. Microbiological, biological and chemical characteristics of vermicompost samples were determined at the end of vermicomposting. And then, field and greenhause experiments were set up to investigate the impacts of vermicomposted and non-vermicomposted organic wastes over the yield and Zn content of wheat, as well as microbiological properties and Zn content in soils.Incubation experiments revealed that optimum mixture ratio was 30 % SS +35 % HH + 35 % CM and optimum vermicomposting duration was 90 days. In greenhouse and field experiments, vermicomposted and non-vermicomposted organic waste mixtures were applied into soil to increase of the organic matter content by 2 %. Zn content of yield in final experiments indicated that vermicomposted treatments decreased more than non-vermicomposted treatments. The highest yield increase was provided by the mixture of 50 % SS + 35 % HH + 35 %CM. The wheat yield increase in the vermicompost treated pots and plots was usually greater than that in non-vermicompost treatment. Similarly, microbiological properties in soil samplings of greenhouse and field experiments were higher in vermicomposted treatments than those in non-vermicomposted treatments.Key words: Sewage sludge, hazelnut husk, cattle manure, vermicompost, Eisenia foetida, wheat, biological properties, Zn fractions