Saanen X Kıl Keçi melezi (G1) çebiçlerin erken ( 7-8 aylık ) yaşta damızlıkta kullanılabilme imkanları

Abstract

Bu çalışmada Saanen x Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç gruplarının döl verimi, gelişme özellikleri, aşım, süt verimi, canlı ağırlıkları ve vücut ölçüleri belirlenerek elde edilen veriler karşılaştırılmıştır. Çebiçlerin damızlıkta kullanılabilme yaşının ve verimlerinin ortaya konulması ile doğdukları yıl damızlıkta kullanılmasının döl veriminde ve oğlakların büyüme özelliklerinde herhangi bir olumsuzluğa sebep olup olmadığının ortaya konulması amaçlanmıştır.Saanen ve Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç gruplarında ortalama döl verim değerleri; tekealtı keçi başına kısır kalan keçi ve çebiç oranı % 4.2, % 7.3; gebe kalan keçi ve çebiç oranı % 95.8, % 92.7; doğuran keçi ve çebiç oranı % 87.5, % 76.1; keçi ve çebiçlerde tekiz, ikiz, üçüz doğumların oranı sırasıyla; % 28.6, % 42.8, % 19.1 ve % 68.5, % 23.3, % 2.7; yavru atan keçi ve çebiç oranı % 8.7, % 18; ölü doğum yapan keçi ve çebiç oranı % 9.5, % 5.5; doğuran keçilere ve çebiçlere göre oğlak verimi ise % 171.4 ve % 123.3 olarak bulunmuştur.Saanen ve Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç gruplarında oğlakların doğum ağırlıkları (2.15±0.12 kg, 2.99±0.10 kg) bakımından aralarındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05). Oğlakların 30. ve 75. gün ağırlıkları arasında önemli bir farklılık bulunmazken 180. gün ağırlıklarındaki fark (24.19±0.93 kg, 21.94±0.59 kg) önemli bulunmuştur (P<0.05).Saanen ve Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç gruplarının oğlaklarının doğum-30. gün canlı ağırlık artışları üzerinde doğum tipi ve cinsiyetin etkisi önemsiz bulunurken (P>0.05), keçi ve çebiç grubu oğlakları arasında doğum-30. gün ve 75. gün canlı ağırlık artışlarındaki farklılık önemli bulunmamıştır. 180. gün canlı ağırlık artışlarında ise keçi ve çebiç grupları arasındaki farklılık (121.30±0.00 gr, 104.50±0.00 gr) önemli bulunmuştur (P<0.05).Saanen ve Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç gruplarının oğlaklarının 30. gün vücut ölçülerinde; vücut uzunlukları (52.86±1.13 cm, 50.20±0.52 cm) bakımından aralarındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05). Kürekler arkası göğüs genişliği uzunluklarında keçi ve çebiç grubu oğlaklarında fark görülmemiştir. Göğüs derinliği, sağrı yüksekliği ve cidago ölçülerinde keçi ve çebiç grupları oğlaklarındaki farklılık (13.20±0.46 cm, 12.17±0.26 cm; 53.70±1.04 cm, 51.28±0.64 cm; 52.10±1.21 cm, 49.01±0.55 cm) önemli bulunmuştur (P<0.05). Ön incik ve but çevresi uzunlukları keçi ve çebiç grupları oğlaklarında önemli bulunmazken göğüs çevresi bakımından (58.86±1.52 cm, 54.89±0.74 cm) aralarındaki farklılık istatistik olarak önemli bulunmuştur (P<0.05).Saanen ve Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç gruplarının oğlaklarının 75. gün vücut ölçülerine bakıldığında göğüs derinliği, ön incik ve but çevresi uzunlukları bakımından istatistik olarak farklılık olmadığı (P>0.05) görülmüştür. Kürekler arkası göğüs genişliği, sağrı yüksekliği ve cidago yüksekliği ölçülerinde keçi ve çebiç grupları oğlakları arasındaki farklılıklar (23.46±0.60 cm, 22.09±0.28 cm; 60.32±1.19 cm, 57.77±0.58 cm; 58.96±1.11 cm, 56.01±0.60 cm) ile göğüs çevresi ölçüleri (66.78±1.81 cm, 63.31±0.76 cm) arasındaki farklılıklar istatistik olarak önemli bulunmuştur (P<0.05).Saanen ve Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç grupları oğlaklarının 30. gün, 75. gün ve 180. gün yaşama gücü özelliklerine bakıldığında keçil ve çebiç grubu oğlakların 30.gün yaşama güçleri dişi tekizlerde % 100, % 100; ikizlerde % 100,% 88.89, üçüzlerde % 100, % 100 olarak ve erkek oğlaklarda ise aynı sırayla tekizlerde % 100, % 88.00; ikizlerde % 100, % 84.62 ve üçüzlerde % 100, % 100 olarak bulunmuştur. Doğan oğlaklarda 75. gün yaşama güçlerinde bir değişme gözlemlenmezken 180. gün yaşama gücü değerlerinden sadece çebiç grubu tekiz dişi oğlakların % 95.24'e düştüğü onun dışındaki değerlerde bir farklılık olmadığı görülmüştür.Sonuç olarak keçi ve çebiç grupları; döl verimi, canlı ağırlık, canlı ağırlık artışları, vücut ölçüleri ve yaşama güçleri bakımından karşılaştırıldığında çebiçlerde keçilere göre bir gerilik görülse de bu durum çebiç oğlaklarına iyi bakım ve besleme uygulamak kaydıyla ilk yıl içerisinde damızlıkta kullanılmalarına engel değildir.Anahtar Kelimeler: Saanen ve Kıl Keçi melezi (G1) keçi ve çebiç, canlı ağırlık, canlı ağırlık artışı, vücut ölçüleri ve yaşama gücü

Fertility, mating, milk production, live weights and body measurements of Saanen x Hair Goat crossbred (G1) goats and kid groups were determined and the data obtained were compared. The study was aimed to investigate the possibilities of using kids as breeding goat in the first year of life, determine the fertility, production and growing traits of the kids.Mean production values of Saanen x Hair Goat crossbred (G1) goat and kids groups were as follows; infertile goat and kid ratio per billy goat was 4.2 % in goats and 7.3 % in kids; pregnant goats was 95.8 % and kids was 92.7 %, goats gave birth was 87.5 % and kids was 76.1 %. Single, twin and triplet birth ratios of goats were 28.6, 42.8 and 19.1 % in order; and 68.5, 23.3 and 2.7 % in kids abortion rate goat and kid ratios were 8.7 % versus 18 %. Dead birth ratio in goats was 9.5 % and 5.5 % in kids. Total kid ratio was 171.4 % in goats and 123.3 % in kids.The difference between the kid birth weights (2.15±0.12 kg vs 2.99±0.10 kg) of Saanen and Hair Goat crossbred (G1) goat and kid groups was found significant (P<0.05). The difference between the live weights of 30 and 75 days old age was not significant while it was found significant at 180 days old age (24.19±0.93 kg vs 21.94±0.59 kg) (P<0.05).Birth type and sex had no effect on the live weight gain from bith to 30 days old age (P>0.05) in the kids of Saanen and Hair Goat (G1) goats and kid groups. Also, live weight gains from birth to 30 days old and 75 days old age did not differ between goat and kid groups. But, live weight gain at 180 days old age was found significant between goat and kid groups (121.30 ± 0.00 gr vs 104.50±00 gr) (P<0.05).The difference between body length (52.86±1.13 cm vs 50.20±0.52 cm) of Saanen and Hair Goat (G1) goat and kids groups was found significant (P<0.05). There was no difference between the height at withers of the groups. The differences between breast depth, height at rump and breast width of goat and kid groups (13.20±0.46 cm, 12.17±0.26 cm; 53.70±1.04 cm, 51.28±0.64 cm; 52.10±1.21 cm, 49.01±0.55 cm) were found significant (P<0.05). The difference between the breast girth of goat and kid groups (58.86±1.52 cm, 54.89±0.74 cm) was found statistically significant (P<0.05), while there were no differences between front shin and thigh girth.No differences were found between the breast width, front shin and thigh girth lengths of Saanen and Hair Goat crossbreds (G1) at the age of 75 days (P>0.05). The differences between height at withers, height at rump and breast width lengths (23.46±0.60 cm, 22.09±0.28 cm; 60.32±1.19 cm, 57.77±0.58 cm; 58.96±1.11 cm, 56.01±0.60 cm) and breast girth (66.78±1.81 cm, 63.31±0.76 cm) lengths were found statistically significant in the kids of goat and kids (P<0.05).Viabilities of Saanen and Hair Goat crossbred (G1) goat and kid groups at the ages of 30, 75 and 180 days were 100 % in single and triple birth female goat and kids, 100 % in twin birth female goats and 88.89 % in female kids. In males, viabilities were; 100 % in triple birth goats and kids, 100 % vs 84.62 % in twin birth goats and kids and 100 % vs 88.0 % in single birth goat and kids. There was no change in the viabilities of kids at the age of 75 days while there was only one decrease (95.24 %) in the viability of single birth female kids at the age of 180.As a conclusion, goats had better results than kids according to fertility, live weight, live weight gain, body measurements and viability. However, kids could be use as breeding goat in the first year of life by well feeding and better management.Key words: Kids and goats of Saanen and Hair Goat crosbred (G1), live weight, live weight gain, body measurement and viability.