Amerikan beyaz kelebeği, [Hyphantria cunea (Drury), (Lepidoptera: Arctiidae)]`nde kritik fotoperiyot ve fındığın konukçu değerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada Hyphantria cunea'nın kritik fotoperiyotu ve fındığın konukçu performansı araştırılmıştır. Amerikan beyaz kelebeğinin kritik fotoperiyotunun belirlenmesi amacıyla yumurta evresinden ergin olana kadar geçen sürede farklı ışık sürelerinde 26±1°C'de ve %70±5 nispi nemde yetiştirilmiştir. Yetiştirme kabinlerinde 14, 14:30, 15 ve 16 saat ışık ayarlı fotoperiyot süreleri kullanılmıştır. Kritik fotoperiyot seviyesi, diyapoza giren pupa oranı ve sıcaklık arasındaki regresyon doğrusu boyunca 14-8 (aydınlık-karanlık) periyotta çok yakın olduğu belirlenmiştir. Söz konusu ışık sürelerinde ergin çıkış oranları %91.66, 76.71, 20.34 ve 0.0'dır. Larva gelişme süreleri uzun periyotta kısa peryoda azalma göstererek 22-25 gün arasında değişmektedir. Eylül ayı sonlarında doğada ergin çıkışları ışık tuzakları ile takip edilmiş ve tuzaklarda ergine rastlanılmamıştır. Yaz dölünün larva döneminde 14:30 saatin altında gün uzunluğu olduğundan dolayı Türkiye'nin Samsun ilinde zararlı yılda iki döl vermektedir. Fındık yaprakları laboratuvar koşullarında zayıf konukçu olduğundan dolayı, zararlının başlıca konukçuları olan dut ve akçaağaç ile doğal koşullarda karşılaştırılmıştır. Fındıkda kafes denemelerinde ya da ağaçta serbestçe beslenen diğer iki konukçu bitkiye göre daha düşük pupa ağırlığı görülmüştür. Pupa ağırlıkları dişi ve erkek için 3 konukçu bitki içinde kafes denemesinde yaklaşık 234-193 mg; 220-190 mg ve 170-145 mg'dır. Larva gelişimi kafeste 21-26 gün arasında değişmiştir. Ortalama larva gelişim süresi; dut, akçaağaç ve fındık için yaklaşık 21.2, 23.6 ve 26.7 gün olarak tespit edilmiştir. Kafeslerde erginlerden elde edilen ortalama yumurta sayıları yaklaşık konukçular için aynı sırada, 925,904 ve 820'dir. Fındık diğer iki konukçu bitkilerden pupa ağırlığı, larva gelişimi ve yumurta sayısı açısından önemli derecede ( P≤ 0.05) farklıdır. Fındıkta 4. ve 5. Dönem larva döneminde yaprak tüketiminde diğer iki konukçu bitkiye göre daha azdır. Her iki larva dönemi içinde tüketilen yaprak alanı aynı konukçu bitki için sırasıyla, 6.34-7.62; 6.25-7.51; 5.48-6.16 cm2'dir. Bu yüzden, sonuç olarak laboratuvar çalışmalarına karşın arazide H.cunea için fındık en uygun konukçu bitkilerden biridir.

In this study critical photoperiod of Hyphantria cunea and host plant performance of hazelnut were researched. H. cunea was reared in different dark:light periods from the egg stage till adult stage on mulberry leaves in order to determine the critical photoperiod for diapause induction at 26±1 °C and 70±5 % relative humidity. Four different photoperiods were used including the light periods of 16, 15, 14.30 and 14 hours in growth chambers. Critical photoperiod was calculated as very close to 14h:8h light:dark period through regression line between temperature and rate of diapausing pupae. Adult emergence ratios of pupae were 91.66, 76.71, 20.34 and 0.0 % for the light periods above respectively. Larval periods changed between 22-25 days depend on light period, descending from short to long photoperiod. Adult flights were monitored by light traps in field and no adults were captured after September. There were 2 generation per year in Samsun province of Turkey, which has shorter photoperiod than 14.30h before summer generation larval period start to seen. As a host plant hazelnut was compared to mulberry and boxelder which are most favourite host plants, in field and semi-field conditions because the hazelnut leaves are poor as host for laboratory studies. Hazelnut produced lighter pupal weights than other two host plants either in field cage or freely fed on trees. Pupal weights from 3 host plants for female and male were; 234-193 mg ; 220-190 mg and 170-145 mg respectively, in field cages. Larval development changed between 21-26 days in cages. Mean larval development times were 21.2, 23.6 and 26.7 days for mulberry, boxelder and hazelnut respectively. Mean number of eggs were 925, 904 and 820 respectively for host plants in same order, from adults obtained from field cages. Hazelnut was differed significantly (P<0.05) from other two host plants regarding pupal weight, larval development time and egg numbers. Also 4th and 5th stages of larvae consumed less leaf area of hazelnut than other two host plants. Both larval stages consumed 6.34-7.62; 6.25-7.51 and 5.48-6.16 cm² of leaf area for same host plant order respectively. In spite hazelnut is slightly weaker host plant for H.cunea than most favourite host plants mulberry and boxelder, host plant performance of it is much better than many other host plants. Therefore, it is concluded that hazelnut is one of the most suitable host plant for H.cunea in field on the contrary of laboratory studies.