Yayılıcı dağ muşmulasının (Cotoneaster horizontalis decne.) tohum ve çelikle çoğaltılması

Abstract

Bu çalışma 2014-2015 yılları arasında yürütülmüş ve yayılıcı dağ muşmulası (Cotoneaster horizontalis Decne.) tohum ve çelikle çoğaltılmıştır. Yayılıcı dağ muşmulasının tohumla çoğaltılmasında meyve içinde ve dışında kuru soğukta (+4°C) ve farklı sürelerde (0, 30, 60, 90 ve 120 gün) katlanan tohumlara farklı dozlarda gibberellik asit (GA3)(0, 500, 1000 ve 2000 ppm) uygulanarak çimlenme, şaşırtılan ve yaşayan bitki oranı (%) belirlenmiştir. Yayılıcı dağ muşmulasının çelikle çoğaltılmasında ise iki farklı deneme kurulmuştur. İlk denemede farklı zamanlarda (Haziran, Temmuz ve Ağustos) alınan yapraklı çeliklere değişik dozlarda (0, 500, 1000 ve 2000 ppm) Indole-3-butryic asit (IBA) uygulandıktan sonra ısıtmasız cam seradaki alttan ısıtmalı (22°C) tavalarda ve torf ile perlit içinde köklendirilmiştir. İkinci denemede ise farklı zamanlarda (Haziran, Temmuz ve Ağustos) alınan yapraklı yayılıcı dağ muşmulası çeliklerine değişik dozlarda IBA (0, 500, 1000 ve 2000 ppm) uygulandıktan sonra ısıtmasız cam serada ve alttan ısıtma yapılmayan köpük viyöllerdeki (16x24 mm çapve 5 cm derinlik)torf ve perlit içinde köklendirilmiştir. Köklendirme çalışmalarında ise köklenme oranı (%), kök uzunluğu (cm), kök sayısı (adet), köklenme derecesi (1-9), şaşırtılan ve yaşayan bitki oranları tespit edilmiştir. Yayılıcı dağ muşmulası (Cotoneaster horizontalis Decne.) tohumlarında çimlenme oranı bakımından meyve içinde ve 120 gün +4°C'de bekletme ve 0 ppm GA3 uygulaması %18.00'lik bir çimlenme başarısı gösterirken diğer tüm uygulamalar bundan düşük olmuştur. Alttan ısıtmalı tavalarda yapılan çelikle çoğaltmada Temmuz x 500 ppm IBA x torf uygulaması %98.33 ile en yüksek köklenme oranına sahip olmuştur. Kök uzunluğu, kök sayısı ve köklenme derecesisırasıyla 8.00 cm (Ağustos x 500 ve1000 ppm IBA x torf), 6.67 adet (Haziran x 1000 ppm IBA x perlit) ve 5.33 (Temmuz x 500 ppm IBA x torf) olduğu tespit edilmiştir. Şaşırtılan bitki oranı %86.68 ile Temmuz x 0 ppm IBA x torf uygulamasında en yüksek olurken yaşama oranı en yüksek %86.68 ile Temmuz x 0 ppm IBA x torf ortamından elde edilmiştir. Isıtmasız serada ve alttan ısıtma yapılmadan köpük viyöllerdeki torf ve perlit içinde yapılan çelikle çoğaltma çalışmasında ise en yüksek köklenme ve şaşırtılabilen bitki oranı %95.33 ile Temmuz x 500 ppm IBA x perlit uygulamasından elde edilmiştir. Ayrıca kök uzunluğu bakımından 5.67 cm ile Ağustos x 2000 ppm IBA x perlit uygulaması en iyi sonucu verirken kök sayısının 5.67 adet ile Ağustos x 2000 ppm IBA x perlit uygulamasından alındığı tespit edilmiştir.

This study was carried out to propagate of spreading mountain cotoneaster (Cotoneaster horizontalisDecne.) by seeds and cuttings between 2014 and 2015. In the trial of seed propagation, the seeds in or out of berry, were dry stratified with different duration (0, 30, 60, 90 and 120 days) at +4°C and then treated with different gibberellic acid (GA3) doses (0, 500, 1000 and 2000 ppm) and percentage of germination, transplanted and lived plants determined. Two different trials were established in the cutting propagation of the spreading mountain cotoneaster. In the first cutting propagation experiment, cuttings taken in different times (June, July and August)and treated with different Indole-3-butryic-acid (IBA) doses (0, 500, 1000 and 2000 ppm) and planted in different mediums (peat moss and perlite) in bottom heated (22°C) benches under misting in unheated glasshouse. In the second cutting propagation trial, cuttings taken in different times (June, July and August) and treated with different Indole-3-butryic-acid (IBA) doses (0, 500, 1000 and 2000 ppm) and planted in different mediums (peat moss and perlite) in plugs (216 cells with a depth of 5 cm) without bottom heatingunder misting in unheated glasshouse. In cutting propagation studies, rooting rate (%), root length (cm), number of roots (number), degree of rooting (1-9), transplanted and living plant ratios were determined.The highest seed germination rate (18%) observed from the seeds dry stratified at 120 days into spreading mountain cotoneaster berry and had no GA3 application (control dose). Germination rate for all other applications were under this results. With the cutting propagation trials conducted in bottom heated trays, the July x 500 ppm IBA x peat application had the highest rooting rate with 98.33%. The highest results in terms of root length root number and degree of rooting were 8.00 cm (August x 500 and1000 ppm IBA x peat moss), 6.67 (June x 1000 ppm IBA x perlite) and 5.33 (July x 500 ppm IBA x peat moss), respectively. Transplanted plant rate was highest with 86.68% in July x 0 ppm IBA x peat moss and lived plant rate was the highest (86.68%) in July x 0 ppm IBA x peat moss application. The highest rooting and transplanted plant rate (95.33%) was observed from the cuttings taken in July treated with 500 ppm IBA and planted in perlite at plugs without bottom heating. The best results of root length (5.67 cm) and root number (5.67) obtained from the August x 2000 ppm IBA x perlite and August x 1000 ppm IBA and peat moss applications, respectively.