Zayıflatılmış kolon anastomozlarında kök hücre ve trombositten zengin fibrinin etkileri,deneysel çalışma

Abstract

Kolorektal cerrahiler gastrointestinal sistem cerrahisi içerisinde başta kolorektal tümörler olmak üzere önemli bir yer teşkil etmektedir. Yapılan çalışmalar sonucu yeni teknikler ve farklı tedavi yöntemleri geliştirilmektedir. Cerrahi işlemlerin hastalıkların tedavisinde yüz güldürücü sonuçları olmasına rağmen meydana gelen komplikasyonlar can sıkıcı sorunlar oluşturmaktadır. Bu komplikasyonlardan en önemlilerinden bir tanesi anastomoz kaçaklarıdır. Yapılan birçok çalışmanın amacı güvenli kolon anastomozu sağlayarak, komplikasyonları azaltmaktır.Kolorektal kanserlerde neoadjuvan veya adjuvan kemoterapiler sonucu cerrahi sonrası yara iyileşmesi bozulmakta dolayısıyla anastomozda kaçak oranları artmaktadır. Anastomoz iyileşmesinde hedeflerden en önemlisi doku bütünlüğünü doğru tekniklerle koruyarak doku kanlanmasını arttırmak ve anastomoz sağlamlığını arttırmaktır.Trombositten zengin fibrin (TZF) dokulardaki biyolojik bütünlüğü sağlaması, endotelyal hücre göçünü kolaylaştırması ve içerdiği büyüme faktörleri ve sitokinler sayesinde anjiyogenez ve yara iyileşmesine etki ederek enfeksiyöz ve inflamatuar olayların regülasyonunda oldukça önemli trombosit konsantrasyonudur. Adipoz kökenli kök hücreler elde ediliş biçimleri ve çoklu dokulara farklılaşma özellikleri nedeni ile gündemdeki en potansiyel kök hücrelerden biridir. Adipoz doku kökenli kök hücre farklılaşarak yeni hücrelere dönüşebildiği gibi yeni damar oluşumunu arttırdığı da birçok çalışmada gösterilmiştir. Neoadjuvan veya adjuvan kemoterapi ile cerrahi sonrası anastomoz bölgelerinde bozulan yara yeri iyileşmesi, yeni damar oluşumunun engellenmesi üzerine anastomoz sağlamlığı azalmakta ve kaçak kaçınılmaz olmaktadır.Çalışmada 90 adet Sprague-Dawley cinsi erkek sıçan kullanıldı. Her biri 20'şer sıçan bulunduran 4 grup oluşturuldu. Kök hücre ve trombositten zengin fibrin için 10 adet sıçan kullanıldı. Tüm gruplardaki sıçanların inen kolonu tam kat kesilip rezeksiyon yapıldıktan sonra anastomoz yapıldı. Kontrol grubuna rezeksiyon ve anastomoz sonrası sadece intraperitoneal 3-5cc serum fizyolojik uygulandı, 5-Fu grubuna anastomoz sonrası intraperitoneal 5-Fu, TZF+5-Fu grubuna anastomoz sonrası anastomoz çevresine trombositten zengin fibrin ve intraperitoneal 5-Fu, TZF+Kök hücre+5-Fu grubuna anastomoz çevresine trombositten zengin fibrin+kök hücre ve intraperitoneal 5-Fu uygulandı, 1 hafta boyunca kontrol grubu hariç diğer 3 gruba intraperitoneal 5-Fu verilmeye devam edildi. İntraperitoneal verilen 5-Fu miktarı şıçanların kilolarına göre ayarlandı. Tüm sıçanlar işlemden sonraki 7. günde sakrifiye edildi. Dört grubun her biri 10'ar adet sıçandan oluşan iki alt gruptan oluşuyordu. Anastomoz patlama basıncı, histopatolojik değerlendirme ve damarlanmanın anjiyografik olarak değerlendirilmesi planlandı. İmmünohistokimyasal olarak çalışma grubunda DiI ile işaretli adipoz kökenli kök hücrelerin takibi için floresan mikroskopta inceleme yapıldı. Çalışmadaki sıçanların kiloları deney öncesi değerlendirildiğinde 4 grupta da anlamlı farklılık saptanmadı (p=0,852). Grupların ilk ve son kiloları değerlendirildiğinde ortalama kilo kaybı yönünden anlamlı farklılık saptandı (p<0,001). Kontrol grubuna göre 5-Fu ve 5-Fu+TZF grubunda kilo kaybı ististiksel olarak daha yüksek bulundu (p<0,001 ve p<0,001), 5-Fu grubuna göre 5-Fu+TZF ve 5-Fu+TZF+Kök hücre gruplarında daha az miktarda kilo kaybı tespit edildi (p=0,009 ve p<0,001), 5-Fu+TZF grubuna göre 5-Fu+TZF+Kök hücre grubunda da daha az kilo kaybı görüldü (p<0,001). Kontrol ve 5- Fu+TZF+Kök hücre grupları arasında kilo kaybı istatistiksel olarak benzerdi (p=0,753).Karın içi yapışıklıklar değerlendirildiğinde gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Kontrol grubuna göre 5-Fu ve 5-Fu+TZF grubunda yapışıklık istatistiksel anlamlı olarak daha yüksekti (p=0,007 ve p<0,001), 5-Fu+TZF grubunun yapışıklık derecesi 5-Fu ve 5-Fu+TZF+Kök hücre grubuna göre istatistiksel anlamlı olarak daha yüksekti (p=0,039 ve p=0,005). Kontrol grubu ile 5-Fu+TZF+Kök hücre grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık görülmedi (p=0,051), 5-Fu ve 5-Fu+TZF grubunda 5-Fu+TZF+kök hücre ve kontrol grubuna göre belirgin sekilde perforasyon, fistülizasyon, karın içi apse ve anastomoz ayrılması izlendi.Anastomoz patlama basınçları açısından karşılaştırma yapıldığında kontrol grubu ve TZF+5-Fu+kök hücre grubunda diğer iki gruba göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptandı, 5-Fu ve 5-Fu+TZF grubunda belirgin anastomoz ayrılması nedeniyle patlama basınç ölçümü yapılamadı. Kontrol grubunda patlama basıncı ortalaması 147,9 ± 20,02 mmHg, TZF+5 Fu+kök hücre grubunda 150 ± 28,1 mmHg bu iki grup arasında istatiksel olarak fark saptanmadı. Anjiyografik değerlendirmede milimetrekareye düşen damar sayısı hesaplandı, kontrol grubunda 21,7 ± 3,2 adet, 5-Fu grubunda 15 ± 4,6 adet ve TZF+kök+5-Fu hücre grubunda 23,9 ± 4,1 adet damar izlendi, gualitatif olarak kontrol ve kök hücre grubunda damarlanmanın diğer iki gruba nazaran artmış olduğu tespit edildi. Histopatolojik değerlendirmede ise reepitelizasyon (p=0.002), fibrozis (p<0,001), iskemik nekroz (p<0,001) ve inflamasyon, nötrofil, lenfosit ve dev hücre (p=0,177-p=0,562) anlamlı farklılık saptanmadı. Kontrol grubuna göre 5-Fu ve 5-Fu+TZF+Kök hücre gruplarında arasında vasküler proliferasyon istatistiksel anlamlı olarak (p=0,019) tespit edildi. Floresan mikroskopi ile yapılan değerlendirmede kök hücrenin hem endotel hücresine dönüşümü hem de villöz yapılar arasında olduğu tespit edildi.Gruplar arasında mortalite oranları açısından istatistiksel olarak anlamlı fark olup (p<0,001) kontrol grubuna göre 5-Fu ve 5-Fu+TZF grubunda mortalite oranı istatistiksel anlamlı olarak yüksekti (p=0,018 ve p=0,003), TZF+5-Fu+kök hücre grubuna göre 5-Fu ve 5-Fu+TZF grubunda mortalite istatistiksel olarak anlamlı daha yüksekti (p=0,018 ve 0,003). Kontrol grubu ile TZF+5-Fu+kök hücre grubu arasında istatistiksel anlamlı fark saptanmadı.Çalışmamızın sonucunda 5-Fu'nun inflamasyonu arttırıp epitelizasyonu ve anjiyogenezi azaltması anastomoz düzeyinde yara iyileşmesini bozmuştur. TZF'nin salgıladığı büyüme faktörleri ile kök hücrenin endotel hücresine farklılaşarak ve sitokin salgısını arttırması anastomoz bütünlüğü sağlamıştır. Trombositten zengin fibrin (TZF) kök hücre olmadan sadece 5-Fu ile birlikte kullanıldığında ise büyüme faktörlerinin etkinliğinin oldukça az olduğu tespit edilmiştir. Kök hücre, cerrahi sonrası kullanılacak kemoterapötiklerin etkisi sonrası dokularda yara yeri iyileşmesinde anlamlı farklılık yaratmıştır. Anahtar kelimeler: Kolon anastomozu, 5-Fu, Trombosit zengin fibrin, Kök hücre

Colorectal procedures have an important place among the gastrointestinal system procedures with those carried out for colorectal tumors in the first place. New techniques and different treatment modalities are developed as a result of the studies carried out. While the surgical procedures have satisfactory results, the complications occurring result in bothersome problems. One of the most important complications is the leakage from the anastomosis line. The aim of many studie carried out is the ensure safe colon anastomosis to reduce complications.In colorectal cancers, wound healing after surgery becomes impaired as a result of neoadjuvant or adjuvant chemotherapy, and therefore, the ratio of leakage from anastomosis increases. The most important one among the targets for the healing anastomosis is protecting the integrity of tissue with correct techniques to increase the blood supply for the tissue and to improve the strength of the anastomosis.A rather important factor is the platelet concentration for the platelet-rich fibrin (PRF) to ensure biologic integrity in tissues, to make the endothelial cell migration easier and to regulate the infectious and inflammatory events through the growth factors and cytokines it contains by effecting the angiogenesis and wound healing. Stem cells originating from the adipose tissue are among the stem cells with the greatest potential with their method of harvesting and ability of differentiating to multiple tissues. It has been shown in many studies that adipose tissue-origin stem cells can differentiate to new cells and also increase the formation of new vessels. Strength of anastomosis is reduced and leakage becomes inevitable as a result of impairment of wound healing in in anastomosis areas after neoadjuvant or adjuvant therapies and surgery and prevention of the new vessel formation.Ninety Sprague-Dawley type male rats were used in the study. Four groups were created each containing 20 rats. Ten rats were used for stem cells and platelet-rich fibrin. After incising and making a resection on the descending colon of the rats in all the groups for the full thickness, anastomosis was created. In the control group, resection and only intraperitoneal 3-5cc saline following the anastomosis were applied in the surroundings of the anastomosis, intraperitoneal 5-Fu was applied to the 5-Fu group in the surroundings of the anastomosis, platelet-rich fibrin and intraperitoneal 5-Fu was applied in the surroundings of the anastomosis to the PRF+5-Fu group, and platelet-rich fibrin + stem cell and intraperitoneal 5-Fu group was applied to the PRF + stem cell + 5-Fu group in the surroundings of the anastomosis; and after this, administration of intraperitoneal 5-Fu was continued for 1 week for the 3 groups except for the control group. The dosage of 5-FU administered intraperitoneally was adjusted according to the weights of the rats. All the rats were sacrificed at day 7 following the procedure. Each of the four groups comprised two subgroups including 10 rats. It was planned to evaluate the anastomosis bursting pressure, histopathologic evaluation and vascularization with angiography. In the immünohistochemical study, fluorescent microscope was used to examine the follow-up of the adipose tissue-origin stem cells labeled with DiI in the study group. When weights of the rats in the study were evaluated before the experiment, there are no significant differences among the 4 groups (p=0.852). Significant differences were found between the groups in the baseline and final weights (p<0,001). The weight loss was found significantly higher in the 5-Fu and 5-Fu+PRF groups as compared to the control group (p<0.001 and p<0.001), while the weight loss was smaller in the 5-Fu+PRF and 5-Fu+PRF+ Stem cell groups as compared to the 5-Fu group (p=0.009 and p<0.001, respectively) and the observed weight loss in the 5-Fu+PRF+ Stem cell group was smaller as compared to the 5-Fu+PRF group (p<0.001). The weight loss between the control and 5- Fu+PRF + Stem cell groups was similar (p=0,753).As regards the intraabdominal adhesions, statistically significant differences were found among groups. Adhesions in the 5-Fu and 5-Fu+PRF groups were statistically higher as compared to the control group (p=0.007 and p<0.001, respectively), and the level of adhesion in the 5-Fu+PRF group was significantly higher as compared to the 5-Fu and 5-Fu+PRF + Stem cell groups (p=0.039 and p=0.005). No statistically significant differences were seen between the control group and the 5-Fu+PRF + Stem cell group (p=0.051), marked perforation, fistulization, intraabdominal abscess formation and breaking of the anastomosis were observed in the 5-Fu and 5-Fu+PRF groups as compared to the 5-Fu+PRF + stem cell and control groups.Upon comparison regarding the anastomosis bursting pressures, statistically significant differences were found between the control group and the PRF+5-Fu + stem cell groups as compared to the other two groups, while it was not possible to measure pressure in the 5-Fu and 5-Fu+PRF groups because of marked dissociation of the anastomosis. The mean bursting pressure was 147.9 ± 20.02 mmHg in the control group, and 150 ± 28.1 mmHg in the PRF+5 Fu + stem cell group, and no statistically significant differences were found between these two groups. In the angiographic evaluation, the number of vessels per square millimeters were calculated: 21.7 ± 3.2 vessels were observed in the control group, 15 ± 4,6 vessels were observed in the 5-Fu group, and 23.9 ± 4.1 vessels were observed in the PRF + stem cell+5-Fu group, and it was found that vascularization in control and stem cell groups were qualitatively increased as compared to the other two groups. In the histopathologic examination, no statistically differences were found in re-epithelization (p=0.002), fibrosis (p<0,001), ischemic necrosis (p<0.001) and inflammation, and neutrophils, lymphocytes and giant cells (p=0,177-p=0.562 respectively). Statistically significant (p=0.019) difference was found in the 5-Fu and 5-Fu+PRF+Stem cell group as compared to the control group. In the evaluation made using fluorescent microscopy, it was found that stem cells were present in the conversion to endothelial cells and within the villous structures.There are statistically significant differences between the groups as regards mortality rates (p<0.001), and mortality rate was significantly higher in the 5-Fu and 5-Fu+PRF groups as compared to the control group (p=0.018 and p=0.003), while the mortality was significantly higher in the 5-Fu and 5-Fu+PRF groups as compared to the PRF+5-Fu+stem cell group (p=0.018 and 0.003). No statistically significant differences were found between the control group and the PRF+5-Fu+stem cell group.It has been concluded in our study that increase of inflammation and decrease in angiogenesis by 5-Fu causes impairment of wound healing on anastomosis level. Integrity of the anastomosis was ensured through the growth factors secreted by PRF and through the differentiation of stem cells to endothelial cells and increasing the sitokin secretion. It has been found that effectiveness of growth factors was rather small when platelet-rich fibrin (PRF) was used only with 5-FU without stem cells. Stem cells have created significant difference in the wound healing after the effects of the chemotherapeutical agents following surgery.Keywords: Colon anastomosis, 5-Fu, Platelet-rich fibrin, Stem cell