Türkiye`nin Avrupa Birliğine giriş sürecinde ambalaj atıkları yönetimi: Bursa örneği

Abstract

Ambalaj, hammaddeden, işlenmiş ürüne kadar, bir ürünün üreticiden kullanıcıya veya tüketiciye ulaştırılması aşamasında, taşınması, korunması, saklanması ve satışa sunumu için kullanılan bir malzemedir. Ambalaj atıklarının çevreye zarar verecek şekilde doğrudan ve dolaylı bir şekilde alıcı ortama verilmesinin önlenmesi gerekir. Önlenemeyen ambalaj atıklarının tekrar kullanım, geri dönüşüm ve geri kazanım yolu ile bertaraf edilecek miktarının azaltılması oldukça önemlidir. Ambalaj atıklarının geri kazanılmasıyla; doğal kaynaklarımız korunur, enerji tasarrufu sağlanır ve atık miktarı azalır.Bu çalışmanın amacı; Avrupa Birliği (AB)?ne tam üyelik sürecinde, ülkemizde ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması, geri kazanımı ve çevreye olası etkilerinin en aza indirilmesine yönelik çalışmaları değerlendirerek, AB?ye üye ülkelerde uygulanan yöntemlerden sağlanan çıkarsamalardan faydalanarak, uygulamayı daha etkin hale getirecek öneriler geliştirebilmektir. Bunun için Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği çerçevesinde alternatiflerin belirlenmesi ve Bursa ili merkez ilçelerinde ambalaj atıklarının geri kazanımı ile ilgili yerel yönetimlerin yürüttüğü çalışmaların çevresel ve ekonomik açıdan sonuçlarının değerlendirilmesi de çalışmanın amaçları arasında yer almaktadır.AB çevre politikası ile çevrenin korunmasını, kollanmasını, kalitesinin yükseltilmesini, insan sağlığının korunmasını, doğal kaynakların akılcı ve dikkatli kullanılmasını ve hem bölgesel hem de küresel çevre problemleri ile ilgili olarak uluslararası düzeyde önlemlerin alınmasını hedeflemektedir. Bu çalışmada AB çevre politikasının temel ilkeleri, çevre mevzuatının içeriği ve birliğe üye üç devletin atık yönetim planları incelenmiş ve bu planların Türkiye açısından bir değerlendirmesi yapılmıştır. Ayrıca bu çalışmada entegre katı atık yönetim sistemine göre piramidin en üst basamağında yer alan ancak ülkemiz atık yönetim sisteminde henüz uygulanmayan, önleme konusuna özellikle vurgu yapılmıştır. Bursa?da yapılan bu çalışma ile ülkemiz için oldukça yeni bir kavram olan ambalaj atıkları yönetiminin, AB?ye uyum süreci içinde sürekli gelişmekte olduğu görülmüştür. Ülkemizde uygulanan atık yönetimindeki temel sorunun, yasal düzenlemelerden değil, yasal düzenlemelerin uygulamaya aktarılmasındaki eksikliklerden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Kurumsal kapasite ve teknik altyapının yetersiz olması gibi faktörlerin etkisiyle de ilgili mevzuatın uygulamayı yönlendirme yeteneğinin sınırlı kaldığı anlaşılmıştır. Söz konusu eksikliklerin ve sistemdeki finansal problemlerin giderilmesiyle, ambalaj atıkları yönetim sistemindeki çalışmalar daha etkin ve sağlıklı hale gelecektir.Anahtar Kelimeler: Ambalaj Atıkları, Geri Dönüşüm, Sürdürebilir Kalkınma, Üretici Sorumluluğu, Önleme.

Packaging, raw materials, finished products, until reach the stage of a product from the manufacturer to the user or consumer, transportation, preservation, storage and sale of a material that is used for the presentation. Packaging waste is a direct and indirect manner to the detriment of the environment receiving environment should be avoided. Re-use of packaging waste can not be prevented, to be disposed of by recycling and reducing the amount of recycling is very important. Recovering packaging waste, natural resources are protected, reducing the amount of energy savings and waste.The aim of this study is that the European Union (EU) accession process in our country, the separate collection of packaging waste, recycling, and to minimize the potential environmental studies evaluating the effects of the EU member states will become more efficient application methods applied taking advantage of inferences provided is to develop recommendations. To do this, alternatives have been identified within the framework of Packaging Waste Control Regulation and the recovery of packaging waste in the central districts of Bursa Province on the environmental and economic evaluation of the results of studies carried out by local governments are among the aims of the study. EU environmental policy, protection and lookout of the environment, improving the quality of human health protection, rational and careful use of natural resources and environmental problems in relation to both regional and global measures aimed at the international level. In this study, the basic principles of EU environmental policy, environmental legislation, the content and unity of three members of the state waste management plans have been examined and an assessment of these plans for Turkiye. In addition, this study, based on integrated solid waste management system in the top step of the pyramid, but are not yet in our country's waste management system, with particular emphasis on prevention was the topic.This study conducted in Bursa and Turkiye is a relatively new concept for the management of packaging waste, in the process of harmonization with the EU were constantly evolving. Waste management in our country is the main problem, not the legal regulations, the application of legal regulations due to transfer its shortcomings have been identified. Due to factors such as inadequate institutional capacity and technical infrastructure, the application of relevant legislation is understood that limited the ability to steer. Such deficiencies in the system and resolving financial problems, studies of packaging waste management system will become more efficient and healthy. Keywords: Packaging Waste, Recycling, Sustainable Development, Producer Responsibility, Prevention