Ortaokullarda görev yapan branş öğretmenlerinin sınıf içerisinde karşılaştıkları istenmeyen davranışlar ve bunları yönetmede kullandıkları stratejiler

Abstract

Nicel araştırma deseni ile yürütülen bu çalışma; Ortaokullarda çalışan branş öğretmenlerinin sınıf içinde karşılaştıkları istenmeyen davranışlar ve bu davranışları yönetmede kullandıkları stratejileri inceleyen betimsel nitelik de bir tarama çalışmasıdır. Çalışma kapsamında 2013-2014 eğitim öğretim yılı birinci döneminde Rize iline bağlı Ardeşen ve Fındıklı ilçelerinde bulunan ortaokullarda görev yapan branş öğretmenleri ile yürütülen bir alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın belirlenen amaca ulaşması için gerekli olan veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen `Ortaokullarda görev yapan branş öğretmenlerinin Sınıf İçerisinde Karşılaştıkları İstenmeyen Davranışlar ve Bunları Yönetmede Kullandıkları Stratejiler'' anketi ile toplanmıştır. Anket formu literatür taraması ve pilot uygulama yapılarak araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Ankete ait Cronbach's Alpha değeri 0,962 bulunmuştur. Anket üç bölümden oluşmaktadır. Anketin birinci bölümünde öğretmenleri tanımayı amaçlayan maddeler yer almaktadır. Bu kapsamda öğretmenlerin cinsiyet, mesleki kıdem, branş, sınıflardaki ortalama öğrenci sayıların ve kurumun bulduğu yerleşim yerini belirlemeye yönelik olarak toplam 5 soru maddesine yer verilmiştir. Anketin ikinci bölümünde öğretmenlerin sınıf yönetiminde karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik 53 soruya yer verilerek, öğretmenlerin sınıf ortamında karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları tespit edilmeye çalışılmıştır. Anketin üçüncü bölümünde ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışları ile baş etmede kullandıkları stratejileri belirlemek amacıyla White ve Davis (1996) geliştirdikleri 10R stratejisine yer verilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin istenmeyen davranışlar hakkındaki görüşleri doğrultusunda en çok istenmeyen davranışlar sırasıyla` Sınıfta veya okulun herhangi bir yerinde uygunsuz madde (Sigara, alkol) kullanmak` % 94 ile birinci sırada, `Sınıfa kesici-yaralayıcı (Bıçak, çak, vs.) getirmek`. % 94 ile ikinci sırada, `Okul ve öğretmenlerine karşı saldırgan bir tutum sergilemek.`% 92 ile üçüncü sırada, `Arkadaşlarına fiziksel zarar vermek.` %90 ile dördüncü sırada yer almaktadır. Öğretmenlerin en az katıldığı istenmeyen davranışlar ise ; `İçine kapalı olup az konuşmak.` %53 ile ilk sırada,` Sınıf içi ve sınıf dışı sosyal faaliyetlere katılmak istememek.` %57 ile ikinci sırada, `Kendisini okul arkadaşlarına karşı güdüleyememek.` %62 ile üçüncü sırada ve `Yaşadığı sosyo-ekonomik yaşamdan utanmak ve bunu sınıfa yansıtmak.` %62 ile dördüncü sırada yer almaktadır. Öğretmenler sınıf ortamında istenmeyen öğrenci davranışlarına karşı kullandıkları stratejilere bakıldığı zaman; 4,30 ortalama ile `Kurallar` birinci sırada, 4,24 ortalama ile `İlişki` ikinci sırada ve 4,15 ortalama ile `Teşvik` üçüncü sıra yer almaktadır. En az kullandıkları strateji ise; 2,96 ortalama ile `Azarlama` olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırma sonucunda sınıf ortamında en çok istenmeyen davranış `Sınıfta veya okulun herhangi bir yerinde uygunsuz madde (Sigara, alkol) kullanmak, en az istenmeyen davranış ise ` İçine kapanık olup az konuşma` olduğu ortaya çıkmıştır. İstenmeyen öğrenci davranışları karşısında ise öğretmenlerin en çok kullandıkları baş etme stratejileri ise; Kurallar ve İlişki Stratejisi olmuştur. Kurallar Stratejisini kullanan öğretmenler öğrencilerden kendilerinden beklenen davranışların neler olduğunu hatırlattıkları, ilişki stratejisini kullanan öğretmenler ise öğrenci ile sıcak ve saygıya dayalı bir ilişki geliştirmeye çalıştıkları ortaya çıkmıştır. Branş öğretmenlerinin kıdem, cinsiyet, okulun bulunduğu yerleşim yeri ve öğrenci sayısına bağlı olarak karşılaşılan istenmeyen davranışlar ve bu davranışlar karşısında öğretmenlerin kullandıkları stratejiler arasında anlamlı bir farklılık oraya çıkmamıştır.

This work, which is carried out with the method of quantitative research, is a descriptive survey work that analyze unwanted behaviors secondary school branch teachers encounter in class and the strategies they use to cope with it. This field survey is applied to the secondary school branch teachers in Ardeşen and in Fındıklı, which are the districts of Rize, and it is applied in the first term of 2013-14 educational year. The essential datas for the research to be successful, are collected with the survey of ' Secondary school branch teachers who encounter unwanted behaviors in class and the strategies they use to cope with it.' The survey form is done and improved by the researcher, by doing literature search and pilot scheme. And the alpha rate is counted 0.962. The survey consists of three parts. In the first part, there are items aimed to know teachers better. In this scope, asked teachers 5 questions to learn about teachers' gender, professional seniority, branch, average student number in class and the place of the school. In section two, there are 53 questions about unwanted behaviors that teachers encounter in class. By asking these questions, it is aimed to know what the most unwanted behaviors are in class. In part three, given place to 10R strategy improved by Witte and Davis(1996) to identify the strategies that teachers use in class to cope with unwanted behaviors. According to the survey, respectively the most unwanted behaviors are those, firstly, %94 is using harmful substances such as cigarette or alcohol at school, %94 is bringing injurious gadgets (knife, pocket knife) to school, %92 is showing offensive behaviors to the teachers, %90 is damaging students physically. The less unwanted behaviors are , %53 is being introvert and talking less, %57 is being reluctant to take part in social activities in class or at school, %62 is not motivating himself or herself towards his/her school friends, %62 is being ashamed of the life student lives socio-economically and reflecting this to class. The strategies, that teachers use to cope with unwanted behaviors in class ,are firstly, on the average of 4,30 'Rules', secondly on the average of 4,24 ' Relations', thirdly on the average of 4,15 'Encouragement' . The less used strategy is on the average of 2,96 'Scolding'. The result of the survey is that, the most unwanted behavior is using harmful substance (cigarette, alcohol) at school; the less unwanted behavior is being introvert and talking less in class. The strategies that are mostly used in class to cope with unwanted behaviors in class are Rules and Relations Strategies. In Rules Strategy, teachers remind students what the expected behaviors are, ın Relations Strategy teachers try to develop warm and respectful relationship in class. And there is a meaningful difference between the unwanted behaviors that teachers encounter in class relating to their seniority, gender, the place of the school and the number of students, and the strategies they use to cope with them.