İnme hastalarında bihemisferik transkranial doğru akım stimulasyon tedavisinin üst ekstremite fonksiyonlarına etkisinin araştırılması

Abstract

İnme rehabilitasyonunda hastaları daha fonksiyonel ve bağımsız hale getirmek için yeni yaklaşımlar ve tedavi yöntemleri geliştirilmektedir. İnme geçiren hastaların hemiplejik üst ekstremite fonksiyonlarını geliştirmeye yönelik transkranial doğru akım stimulasyon (tDAS) tedavisi bu yaklaşımlardan biridir. tDAS tedavisinin inme rehabilitasyonunda kullanımı ile ilgili son zamanlarda çalışmalar artmış olmakla birlikte henüz rutin rehabilitasyon programında kullanılmamaktadır. Çalışmamızda bihemisferik tDAS tedavisinin subakut inmeli hastalarda üst ekstremite motor fonksiyonları üzerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, 01.08.2016-20.01.2018 tarihleri arasında Başkent Üniversitesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon kliniğinde rehabilite edilmek üzere yatırılmış olan 32 (16 tDAS grubu, 16 sham grubu) inme hastası çalışmaya alındı. Hem tDAS hem de sham grubundaki hastalara 3 hafta süreyle, haftanın 5 günü, günlük ortalama 60-120 dakika boyunca konvansiyonel üst ekstremite rehabilitasyon programı uygulandı. tDAS grubundaki hastalara konvansiyonel inme rehabilitasyon programına ek olarakgünde 30 dakika süreyle toplamda 15 seans bihemisferik tDAS tedavisi uygulandı. Hastaların tedavi öncesi ve tedavi sonrası 1. haftada klinik değerlendirmeleri yapıldı. Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçeği Kendine Bakım (FBÖ) Skoru, Brunnstrom Motor Evrelemesi (BME) ve Fugl Meyer Üst Ekstremite Motor Değerlendirme (FM) sonuçları kaydedildi.Gruplar arasında demografik özellikler bakımından farklılık yoktu. Tedavi öncesi yapılan değerlendirmede BME ve FM skorunda gruplar arasında istatiksel olarak anlamlı fark bulunmazken, FBÖ skorunda tDAS grubunda anlamlı fark tespit edildi (p=0.05). tDAS grubundaBME, FM ve FBÖ skoru giriş ve çıkış değerleri karşılaştırıldığında birbirinden istatistiksel olarak ileri derecede anlamlı fark göstermekteyken (p<0,001), sham grubunda giriş ve çıkış değerlerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. Ayrıca tedavi sonrası değerlendirmede tDAS grubunda FBÖ skoru ve FM kazançları karşılaştırıldığında istatiksel olarak ileri derecede anlamlı fark saptandı (p<0,001).Sonuç olarak, bu randomize çift kör çalışmamızda, bihemisferik tDAS tedavisi inme geçirmiş hastalara subakut dönemde konvansiyonel rehabilitasyon yöntemlerine ek olarak uygulandığında, üst ekstremite motor ve fonksiyonel gelişimin daha iyi olduğu saptanmıştır. Bu uygulamanın rutin olarak inme rehabilitasyonu pratiğine girebilmesi için; ne kadar süre ve yoğunlukta uygulanması gerektiği gibi pek çok soruya cevap bulunması amacıyla geniş kapsamlı, daha uzun süre takipli randomize kontrollü klinik çalışmalara ihtiyaç vardır.

The Effect of Bihemisferic Transcranial Direct Current Stimulation Therapy on Upper Extremity Motor Function in Stroke PatientsNew approaches and treatment modalities are being developed to make patients more functional and independent in stroke rehabilitation. One of these approaches is transcanial direct stimulation therapy (tDCS) which aims to improve the hemiplegic upper limb function of stroke patients. tDCS therapy is not in the routine rehabilitation program however the studies about tDCS therapy on stroke rehabilitation was increased in resent years. Evaluate the effect of tDCS treatment on upper extremity motor function in patients with subacute stroke was aimed in our study.32 stroke patients (16 tDCS group, 16 sham groups) who were hospitalized for rehabilitation in Başkent University Physical Medicine and Rehabilitation clinic between 01.08.2016-20.01-2018 were included in the study. Conventional upper limb rehabilitation program was usedfor both tDCS and control group patients for 3 weeks, 5 days a week for 60-120 minutes a day. In addition to the conventional stroke rehabilitation program in the tDAS group, bihemispheric tDCS was administered for 30 minutes daily. Patients were evaluated before treatment and after 1 week of treatment. Functional Independence Measure self care score (FIM), Brunnstorm Recovery Stage(BRS) and Fugl-Meyer (FM) upper extremity motor function scale were used. There was no difference in demographic characteristics between the groups. There was no significant differences between BRS and FM score in two groups, but there was significant difference FIM score (p=0.05. FIM, BRS, and FM scores are significantly in tDCS group, when before therapy and after 1 week of therapy, however no difference is found in shame group (p<0,001). When FBS and FM scores were compared, there was statistical significant differences in tDCS group (p<0,001).In conclusion, this randomize double blind study shown that bihemispheric tDCS treatment was found to be superior to upper extremity motor and functional enhancement in addition to conventional rehabilitation methods in subacute stroke patients. In order for tDCS therapy to be used routinely in stroke rehabilitation, there is a need more comprehensive, long-termed, randomized controlled clinical trials in order to find answers many questions, such as the duration and intensity of treatment.