Vardiya usulü çalışan ebe ve hemşirelerde beslenme durumunun saptanması ve obezite ile ilişkilendirilmesi

Abstract

Kalıtımsal ve çevresel etkilerle oluşan obezite; gerek komplikasyonları, gerekse endikasyonları nedeniyle oldukça önemli, sürekli tekrarlayabilmesi nedeniyle de kronik bir hastalıktır. Yağ dokusunun endojen hormon salgılayan bir organ olarak kabul edildiği son dönemlerde obezite, global bir epidemi haline gelmiştir.Vardiya çalışması, günümüz dünyasında artan ihtiyaçlar nedeniyle giderek önem kazanan bir konudur. Özellikle sürekli hizmet veren ulaşım, haberleşme, iletişim ve sağlık sektörlerinde vardiyalı çalışma mecburi bir ihtiyaçtır. Bunun yanı sıra artan rekabet nedeniyle de diğer birçok sektörde vardiyalı çalışma yaygınlaşmaktadır.Bu çalışmanın amacı; vardiya usulü çalışmanın obezite üzerindeki etkisini incelemek ve bu konuda yapılmış diğer çalışmalarla birlikte bu durumun etiyolojisi hakkında bilgi edinebilmektir. Bu konuda yapılan çalışmalar, vardiyalı çalışma sisteminin insan biyoritmini bozarak çeşitli hastalıkların yanı sıra obeziteye neden olabileceğini düşündürmüştür.Çalışmamızda gece vardiyasında çalışan 115 kadın ve 35 erkek (n=150) ebe ve hemşirenin beslenme düzenleri araştırılmış ve vardiyalı çalışma hayatının bu düzendeki etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sırasında bireylerle yüz yüze görüşülerek anket formu uygulanmış ve antropometrik ölçümleri (boy uzunluğu, vücut ağırlığı, bel ve kalça çevresi) alınmıştır.Bu araştırma kapsamında kişilerin medeni ve sosyal durumları, vardiyada çalışma süreleri, beslenme ve uyku düzenleri, vardiyanın sosyal ve psikolojik etkileri incelemeye alınmıştır. Anket verilerinin değerlendirilmesi ile haftalık gece vardiyasında çalışma sayıları, yıl bazında vardiyalı çalışma süreleri, vardiyaya ara vermeleri sonucundaki ağırlık değişimleri ve vardiyada hızlı-hazır besin tüketme sıklıkları ile beden kütle indeksi (BKİ) değerleri ayrı ayrı incelendiğinde istatistiki anlamlılıklar saptanmıştır (p<0,05).Elde edilen bu veriler neticesinde vardiyalı çalışmanın, çeşitli çevresel ve biyolojik nedenlerle kişilerin beslenme alışkanlıkları ve uyku düzenlerini etkilediği, dolaylı olarak da ağırlık değişimlerine neden olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Vardiyalı çalışma, Obezite, Sirkadiyen ritim, Hemşireler.

DETERMINING NUTRITION ASPECTS OF MIDWIVES AND NURSES WHO WORK IN SHIFTS AND THEIR ASSOCIATIONS TO OBESITYObesity, which develops due to heritage and environmental factors, is a considerably important dissease because of its complications and also its implications, and it is a chronic dissease because of its potential reoccupation. Recently, adipose tissue is admitted to be an hormon excretory organ, making obesity a global epidemy. Shift working is an increasing topic for the increasing demands in today's world. Shift work is an obligatory need in unceasing service areas such as transportation, media, communication, and health institutions. Besides, due to ascending competetion in many other working sectors, shift working is becoming widespread.The purpose of this study is to investigate the effects of shift working on obesity and to get information about the etiology of this issue together with other studies conducted in this area. Litterature on this area gives an impression that shift working may cause several dissease together with obesity by damaging human biorhythm.For the purpose of the study, the nutrition regularities of 115 female and 35 male (n=150) midwifes and nurses working in a public hospital, are investigated, and the influence of the shift working on this regularity is examined. During the study, participants are surveyed face to face and antropometric measures (height, weight, hip and waist circumferences) are collected.Within the context of this study, individuals' maritial and social status, working time in shift work, nutrition and sleep regularities, and social and psychological effects of shift work are investigated. By the assessment of survey data, significant differences are determined among individuals' weekly number of shift work, annually duration of shift work, weight gain due to taking break in shift work, and intensity of consuming fastfood in shift work related to their body mass index (BMI) values when analyzed independently.By the analysis of results it is concluded that, shift working effects nutrition and sleeping habits of the people by hereditary and environmental reasons, indirectly causing weight changes.Keywords:Shift Work, Obesity, Circadian Rhythm, Nurses.