Kanser tanısı ile izlenen çocukların ebeveynlerinin stres düzeyleri ve sosyal destek algılarının belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma kanser tanısı ile izlenen çocukların ebeveynlerinin stres düzeyleri ve sosyal destek algılarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklem büyüklüğü, evrendeki birey sayısı bilinen örneklem hesabına göre araştırmanın örneklemini 168 ebeveyn oluşturmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen veriler SPSS 21.0 paket programında uygun istatistiksel analizler kullanılarak değerlendirilmiştir.Araştırmaya katılan ebeveynlerin %89,9'u annedir. Ebeveynlerin %51,2'si 30-39 yaş aralığında, %47,6'sı lise mezunudur. Ailenin %70,8'i çekirdek aile yapısındadır. Ebeveynlerin %60,1'inin başka çocuk sahibi olmak istemedikleri saptanmıştır. Çocukların %52,4'ü kız, %37,5'i 49-120 aylıktır. Çocukların %70,8'inin yatarak tedavi olduğu, yarısından fazlasının Lösemi tanısı ile izlendiği belirlenmiştir. Ebeveynlerin %65,5'i çocuğun hastalığının günlük yaşamlarını etkilediğini ve %28,6'sı da eşi ile ilişkisini olumsuz etkilediğini belirtmiştir. Ebeveynlerin %18,5'i hastalık nedeniyle kendini suçlu hissettiğini ifade etmişlerdir. Ebeveynlerin %23,2'sinin ilaçların yan etkisi, %11,3'ünün saç dökülmesi, %31'inin beslenme, %45,8'inin normal kan değerleri, %33,3'ünün enfeksiyonlardan korunma hakkında bilgi eksikliği olduğu belirlenmiştir. Ebeveynlerin algıladıkları stres ölçeği toplam puanının 18,92±5,48 (8-32), ''algılanan stres'' alt boyutu puanının 12,03±4,55, `algılanan baş etme` alt boyutu puanının da 6,88±2,56 olduğu saptanmıştır. Ebeveynlerin çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği toplam puanı 47,89±15,98 (12-76), `aile desteği` alt boyutu 21,74±1,96 ''arkadaş desteği'' alt boyutu 14,70±7,09, `özel bir kişi desteği` alt boyutu ise 11,45±6,93 olarak belirlenmiştir.Ebeveynlerin sosyal destek algılarını, `algıladıkları stres ve baş etme`, çocuğun ve ebeveynin yaşı, tedavi şekli, aynı tanı alan başka çocuk varlığı, tekrar çocuk sahibi olma isteğinin %59 oranında etkilediği belirlenmiştir. Kanser tanısı ile izlenen çocukların ebeveynlerinin ''algıladıkları stres ve algıladıkları sosyal destek'' puanları orta düzeyde olduğu görülmektedir.Anahtar kelimeler: Kanser, Çocuk, Ebeveyn, Stres, Sosyal destek, Hemşire

This research was conducted as a descriptive study to determine the stress levels and social support perceptions of parents of children who were diagnosed with cancer. The sample size of the study was determined according to the sample size of the individuals in the sample and 168 sample of the parents were created. The results obtained from the study were evaluated using appropriate statistical analyzes in the SPSS 21.0 package program.89.9% of the parents participating in the study were mothers. 51.2% of the parents were in the age range of 30-39 and 47.6% of parents are high school graduates. 70.8% of the families were in the nuclear family type. It was determined that 60,1% of the parents did not want to have another child. 52.4% of the children were girls and 37.5% of children were 49-120 months. It was determined that 70.8% of the children were inpatient treatment, and more than half of them were followed by leukemia diagnosis. 65.5% of the parents stated that the child's illness affected their daily lives, and 28.6% had a negative effect on the relationship with their spouse. 18.5% of the parents stated that they felt guilty because of the illness. It was found to have lack of information about the side effects of drugs in 23.2% of parents; hair loss in 11.3% of them; nutrition in 31% of them; normal blood values in 45.8% and protection from infections in 33.3%. The stress score perceived by the parents was 18.92 ± 5.48 (8-32), the perceived stress subscale was 12.03 ± 4.55, and the perceived competing subscale was 6.88 ± 2.56. It was determined that parents' social support scale total score perceived multidimensionally was 47,89 ± 15,98 (12-76); family support subscale was 21,74±1,96; friend support subscale was 14,70 ± 7,09; and special person support was 11.45 ± 6.93. It was determined that parents' desires to have children again were predicted by 59% in terms of the parents' perception of social support, the stress and coping they perceive, the age of the child as well as the parent, the type of treatment, the presence of other children with the same diagnosis. It was determined that perceived stress and perceived social support scores of the parents who have children following with cancer diagnosis were moderate.Key words: Cancer, Child, Parents, Stress, Social support, Nurse