İstanbul kent içi ulaşım arterlerindeki dikey bahçe uygulamalarının değerlendirilmesi

Abstract

Bugünün şehirlerinde yapısal alan kullanımlarının istilasıyla giderek azalan yeşil doku, yerini gri rengin hakim olduğu beton alanlara bırakmaktadır. Kentlerde yaşanan bu değişim, küresel ısınma, iklim değişikliği ve doğal hayatın zarar görmesi gibi bugün karşılaşılan birçok çevresel problemin temel nedeni olarak görülmektedir. Çalışma alanımız olan İstanbul ve gelişmekte olan kentlerde, yeşil alanların mümkün olan her ölçekte artırılmasına yönelik uygulamaların benimsenmesi günümüz kentsel tasarım anlayışı içerisinde önemli yer tutmaktadır. Bu bağlamda dikey/düşey alanlarda da çözüm odaklı yeşil tasarım çalışmaları yapılmaya başlanmış ve son yıllarda İstanbul'da dikey bahçe uygulamaları yaygınlaşmıştır.İstanbul'da kent içi ulaşım arterlerinde uygulanan dikey bahçelerin kentli algısı ve kente olan etkilerinin incelenmesi ve bunların yapına yönelik tasarım önerileri sunmak amacı ile yapılan tez çalışmasındaöncelikli olarak konunun teorik yönü ele alınmış ve mevcut durum saha çalışması ile ortaya konmaya çalışılmıştır. Tezin birinci bölümünde araştırmanın hipotezi, amaç ve kapsamı anlatılmış, daha sonra araştırmada uygulanan yöntem ve materyal açıklanmıştır. İkinci bölümde dikey bahçelerin tanımı, gelişimi anlatılarak, kentsel çevreye etkileri literatür verileri yardımıyla açıklanmaya çalışılmıştır. Dikey bahçelerin teorik ve teknik özelliklerinin açıklandığı üçüncü bölümde ise; uygulama teknikleri, kullanılan bitki türleri, bakım ve sürdürebilirlik ile tasarım kriterlerine dair bilgiler verilmiştir. Dördüncü bölümde, dikey bahçelerde uyulması gereken başlıca kriterler üzerinde durulmuş, tasarım, uygulama ve bitki türü seçimi açısından dikkat edilmesi gereken noktalar örneklerle açıklanmıştır. Beşinci bölüm İstanbul'da yapılan saha çalışmasının açıklandığı bölümdür. Bu başlık altında öncelikle İstanbul'da bugün uygulanan dikey bahçe tipleri örnekler verilerek tanıtılmıştır. Saha gözlemleri ve anket çalışmalarının kapsamı içerisinde ise kent içi ulaşım arterlerinde bulunan dikey bahçelerin değerlendirilmesi yapılmıştır. Değerlendirme aşamasında uygulanan anket çalışmasında; dikey bahçelerin estetik nitelikleri, kent estetiğine katkıları, kentsel ekolojiye etkileri, kentli algısı ve kentsel psikolojiye etkileri ile ulaşım güvenliği açısından etkilerini ölçmek amacına yönelik sorular hem kullanıcılardan hem meslek uzmanlarından oluşan iki farklı gruba uygulanarak iki ayrı veri paketi elde edilmiştir.Sonuç olarak; literatür ve anket verilerinin değerlendirmeleri yapılarak, İstanbul kent içi ve ana arterlerinde yer alan dikey bahçelerin kente ve kentliye etkileri değerlendirilmiş, gelecekte yapılacak uygulamaların başarısını artırmak amacıyla sonuç bölümünde öneriler getirilmiştir.Anahtar kelimeler: Ana arter, dikey bahçe, kentli algısı, kentli psikolojisi, ulaşım güvenliği

Today, the ratio of greenery zones in cities are declining steadily due to ever-inceasing structural area and gives its place to the concrete constructions in which the color of gray is domineer. Global warming, climant change and damage in natural habitats are considered as the main reasons for such changes that occurs in cities. Applications that are aimed at increasing green areas in every aspect in Istanbul, which is our working area, and developing cities have significant place in urban designing philosophy today. In this sense, concept of solution oriented vertical garden has come into use and become widespread in Istanbul for last 3 years.The aim of this study is to analyse the perception and impression of vertical gardening in urban city areas in Istanbul and to offer new design proposals in vertical garden applications. In the first section, the hypothesis, aim and content of study is discussed and the method and materials are expounded. In the second section, the definition and development of vertical gardening are presented with the impact on urban environment by means of literature data . Third section provides insight into the theories and technics about the plant species used, design criteria and care-sustainability of vertical gardening. In the fourth section, the key criteria that should be considered in vertical gardening are discussed. Fifth section is the part where field work is presented by examples from all types of vertical gardens in İstanbul. Vertical gardens in the arterial roads are assessed in the scope of field observation and survey studies, In the assessment phase of the survey study, aesthetic qualities of vertical gardens, contributions to urban aesthetic, effects on urban ecology, the perception of dwellers and effects on transportation security are evaluated. Two data set is attained by the questions asked to both citizens and specialists.To sum up, considering literature and survey data, the influence of vertical gardens in urban and arterial roads in city and citizens are assessed and some suggestions are made in conclusion part with the aim of supporting future vertical garden designs Keywords: Main arterial road, vertical garden, citizen perception, citizen psychology, transportation security