Yerel yönetimlerde özelleştirme ve Türkiye`deki uygulamalar

Abstract

ÖZET Giderilmesinde kamu yararı bulunan, toplumsal bir ihtiyacı karşılamak amacıyla, kamu tüzel kişileri veya onların yakın gözetimi altında özel sektör işletmeleri ve gönüllü kuruluşlardan oluşan `Ara sektör` (Üçüncü sektör) tarafından yürütülen faaliyetler kamu hizmeti olarak nitelendirilmektedir. Çeşitli nedenlerde son elli yıldır çok büyük oranda artış gösteren devletin ekonomik ve sosyal görevleri, başka deyişle kamunun yapısal ve işlevsel genişlemesi; örgüt yönetim, hizmetlerin işlenmesi, koordinasyon ve halkla ilişkiler açısından önemli sorunlara yol açmaktadır. Günümüzde devletin, ter tür ihtiyacı karşılaması zorlaştığından, kamu hizmetlerinin özel kişilere gördürülebileceği kabul edilmektedir. Bu bakımdan kamu hizmetinin organik unsurunda çözülme olmuştur. Demokrasi okulları olarak kabul edilen yerel yönetimlerden, nüfus ve teknoloji veri kabul edildiğinde, eşit miktarda faktör kullandıkları varsayımıyla merkezi yönetime oranla daha kaliteli hizmet üretmesi beklenir. Çünkü yerel yönetimler, zamanında ve isabetli karar alabilirler; sosyal mallara olan talebi merkezi yönetime oranla daha iyi bilebildikleri gibi, optimum hizmet kalitesini, kendi yetki alanının gereklerine göre daha gerçekçi saptayabilirler. Türkiye'de yerel yönetimler, bugün için, güçlü merkeziyetçilik uygulaması, politik baskılara elverişli vesayet sistemi, kaynak ve görev bölüşümündeki yetersizlikler gibi nedenlerle etkin ve verimli hizmet üretiminden uzak bir görünümdedir.Kentlerdeki hızlı nüfus artışına paralel olarak, kentsel hizmetlere olan ihtiyaçlar ve talepler de genişlemekte ve çeşitlenmektedir. Geleneksel hizmet yönetimlerinin yetersizliği, yerel yönetimleri, şirketleşme ihale- ki rai ama -imtiyaz gibi alternatif hizmet sunma yöntemlerini kullanmaya zorlamaktadır. Bu özelleştirme yöntemlerinin sakıncalı yönleri ve uygulama sorunları azaltılarak kaliteli yerel hizmet verebileceği düşünülmektedir. Çünkü, özel kesimin birikim, teknoloji ve araçlarından yararlanma konusu değerlendirilmelidir. Kamu ve özel kesimleri birbirine rakip ve düşman olarak algılamanın mantığı yoktur. Bu çalışmada yerel hizmetlerde özelleştirme konusu ve özelleştirmenin çeşitli yöntemleri incelenmiştir. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de özelleştirme uygulamaları, kendisinden beklenen amaçlarla birlikte henüz tam sonuç vermiş değildir.

ABSTRACT The activities, which has public interest to cover a social need, carried by public corporation or the private sector establishment, which is near supervision of the public corporation and volunteer organisations-third sector- are qualified as public service. States economic and social duties structurally and functionally. This expansion caused some problems in terms of management, process of the services, co-ordination and relation of public. Today governments are not able to cover every public services. So that some public services can be done by private sector. Because of this there has been a disengagement in the organic element of the public service. Local administrations, which are accepted as a school of democracy, they can produce more quality services than the centre if they use some arrant of factors, when population and technology are fixed. Because local administration can take a true decision on time. They can know the needs to the social goods well. They can confirm the quality of optimum service which suits to their local realities. Local administrations haven't been producing active and productive services in Turkey. Because there are strong practice of centralism, audit system suitable to pressure and lack of source. There is rapid population in crease in cities, because of this, demand to the city service has been increasing and diversifying. Traditional service methods are being insufficient. Because of this local administrations are using alternative service methods like privatising.If the inconvenient sides of privatising are reduced and the problems of applications are solved, quality service can be given. Private sector's opportunities should be put to good use. Because state and private sectors are not enemies and rivals. In this work privatising and its methods are surveyed in local administrations. Applications of privatising haven't been concluded in Turkey and in the whole world yet.