Türkiye`de yüksek öğrenim gören Türk Cumhuriyetleri öğrencilerinin uyum sorunları ve Türkiye ve Türkler`e ilişkin kalıp yargılar

Abstract

ÖZET Bu araştırma Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinden (Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan, Kırgızistan) gelip, Türkiye'de öğrenim gören üniversite gençlerinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına karşı taşıdıkları kalıp yargıları incelenmiştir. Araştırmada Niğde, Konya, Kayseri ve Ankara'daki üniversitede okuyan Ona Asya Türk Cumhuriyeti öğrencileri üzerine yapılmıştır. Anket uygulanan öğrenci sayısı kız ve erkek olmak üzere toplam 372 kişidir. Elde edilen bilgiler anketlerle ölçülmüştür. Araştırmanın bulguları aşağıda özetlenmiştir. 1. Araştırmada bilgi toplama aracı olarak kullanılan tarama listesinde 34 `sıfat` yer almaktadır. Bu sıfatlardan 17 tanesi olumlu diğer 17. tanesi olumsuz nitelikleri içermektedir. 6. örnekleme giren ve bilgi toplama aracına cevap veren 372 öğrenci, toplam 3122 adet sıfatı işaretlemiştir. 2. Cinsiyet değişkeni açısından, Türk Cumhuriyetleri öğrencilerinin, Türkiye'li arkadaşlarına ilişkin taşıdıkları kalıp yargılar incelendiğinde kız öğrencilerin erkek öğrencilere kıyasla daha olumlu düşüncelere sahip oldukları görülmektedir. 3. Yaş değişkeni açısından yapılan genel değerlendirmede göze çarpan en ilgi çekici nokta; küçük yaşlara sahip yabancı öğrencilerin daha olumlu düşüncelere sahip iken, yaşlan» ilerledikçe olumlu düşüncelerin azalmakta olduğu, buna karşılık olumsuz niteliklere ilişkin sıfatların arttığıdır. 4. Ülke değişkeni açısından yapılan bu genel değerlendirmede göze çarpan en ilgi çekici nokta; Kırgızistanlı öğrencilerin en olumlu düşüncelere sahip grup. Azerbaycanlı öğrencilerin ise en olumsuz düşüncelere sahip grubu oluşturmaktadırlar. Ill5. Türkiye'de yaşadığı süre değişkeni açısından bakıldığında: En az olumsuz sıfat Türkiye'de bir yıl ve daha az süredir bulunan öğrencilere aittir. En fazla olumsuz sıfat yoğunlaşması ise Türkiye'de altı ve daha fazla yıl kalan öğrencilere aittir. ı 6. Öğrenim gördükleri üniversite değişkeni açısından a) Niğde, Erciyes, Selçuk ve Ankara üniversitesinde öğrenim gören Türk Cumhuriyetlerinden gelen öğrenciler, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı arkadaşlarına ilişkin daha olumlu değerlendirmelere sahiptirler. b) Göreceli olarak ODTÜ ve Hacettepe üniversitesinde öğrenim görenler ise daha az olumlu yargılar taşımaktadırlar. 7. Öğrenim gördükleri program değişkeni açısından değerlendirildiğinde; a) En olumlu düşüncelere sahip grubun öğretmenlik eğitimi veren programlarda öğrenim görenler olduğu gözlenmiştir. b) Mühendislik eğitimi alan grup, bu konuda ikinci sırada yer almaktadır. c) Olumlu sıfatlan, en az işaretleyen grup ise tıp ve işletme eğitimi alan öğrencilerden oluşmaktadır. 8. Öğrenim gördükleri sınıf değişkeni açısından; a) En olumlu düşüncelere sahip grubun birinci sınıfta ve hazırlık sınıfında öğrenim gören öğrenciler olduğu gözlenmiştir. b) Öğrencilerin öğrenim gördükleri sınıflar yükseldikçe, olumlu sıfatların oranında azalma gözlenmektedir. 9. Türk Cumhuriyetlerinden gelen öğrencilerin Türkiye'de yaşadıkları sonınlar (dil, genel yaşam tarzı, okul, ders, yurt, iklim, yemek) incelendiğinde en önemli sorunun genel yaşam tarzında uyum olduğu görülmektedir. IV

SUMMARY In this investigation the judgements of Azerbaijani, Turkomon, Cossack and Kirghiz university students, who come from their cauntriers to Türkiye and are educated in Türkiye, about the Turkish Republic citiens are investigated. The investigation is applied upon the Middle Asia Turksh Republics students who hawe attended the universities in Niğde, Konya, Kayseii and Ankara, The inguiry is carried out through both male and female students having a number of 372. The acquired information evaluated by inquiries. The findings of the investigation is listed (summarized) below: 1 a) 34 adjectives are used to getinformation. Half of them have positive meanings white the others have negative meanings. b) The students have marked a totalof 3 122 adjectives. 2) It is seen that the female students have more positive opinions about their Turksh friends than the male ones have. 3) The most interesting point of the evaulation is that the younger students have more optimistic ideas than the older ones have. When the ages of the students increase, the number of the adjentives having pasitive meanings decreases. 4) The evaltion has shown that the Kirghiz students have the most pasitive opinions while the Azerbaijeni students are the most negative ones. 5) a)>The students, who have been living in Türkiye at most for one year, have used the least negative adjentives. b) The students, who have been living in Türkiye for six years or more, have the most negative opinions than the others do.6) a) The ones, who are having education at Niğde, Erciyes, Selçuk and Ankara universities, have more positive feelings. b) The ones, having education ant METU and Hacettepe universities, have lees positive feelings. 7) a) The students who have the most positive opinions are the ones who are taught at the teacher's training programmes. b) The students who study engineering have both positive and negative opinions. c) The students who study Medicine and management are the ones that have most negative opinions. 8) a) The students in the prep and first classes are the ones who have more optimistic opinions decrease. 9) When the problems (language, general life manners, school, lesson, dormitory, climate, food) are investigated, it is seen that the most important problem is the adaptation of these students to the general life manners of Türkiye. VI