Gelişmekte olan ülkelerde para kurulu sisteminin önemi

Abstract

ÖZET Para kurulu döviz rezervi karşılığı sabit kur üzerinden para çıkaran oldukça basit bir kurumdur. Ortadoks anlamda para kurulu sistemi para arzım katı kurallarla belirler ve hükümetlerin para otoritesi üzerindeki yüklerini neredeyse tamamen kaldırır. Parasal taban, ancak banka sistemi ya da özel sektör ulusal para taleplerini karşılamak için kurula sabit kurdan döviz sattığı zaman artar, özel sektör ödemeler dengesi açığım finanse etmek için döviz satın aldığı zaman azalır. Para kurulu ve hükümetler açık piyasa işlemleri ve reeskont kredisi gibi araçlarla parasal tabam değiştirerek para politikası yürütemez. Bu sistemde bütçe açıklarının para basarak finanse edilmesi mümkün değildir. Merkez Bankası'nın politik süreçten bağımsız bir kurum olarak kalamadığı veya özerkliğini koruyamadığı ülkelerde, para kurulunun merkez bankasına göre avantajları üç ana başlık altında özetlenebilir. Bunlar, makroekonomik disiplinin sağlanması, otomatik dış ödemeler dengesi mekanizmasının kurulması ve ulusal paraya güvenin tekrar sağlanmasıdır. Para kurulu sistemi ekonomiye olumlu katkılarının yanısıra bazı sorunları da beraberinde getirir. Bu sorunların en önemlisi, para kurulunun enflasyona çözüm olarak önerildiği hatırlanırsa, yüksek enflasyondan düşük enflasyona geçiş sürecinde karşılaşılan ulusal para biriminin aşırı değerlenmesidir. Para kurulu sisteminin yapısından kaynaklanan diğer sorunları da kısa dönmeli makroekonomik yönetimin zorluğu, uluslar arası konjonktürden kaynaklanabilecek ödemeler dengesi krizleri karşısında yetersizlik ve senyoraj gelir kaybı olarak sıralanabilir. Para kurulu tecrübeleri incelendiğinde, para kurulunun küçük ve açık ekonomilerde ya da ekonomi yönetimine güvenin neredeyse tamamen kaybolduğu ortamlarda başarılı olduğu görülür. Para kurulu, ulusal paraya ve ekonomik politikalara olan güveni, yasal ve geriye dönülmez sabit kur kuralı ile merkez bankasına göre kısa sürede tesis edebilir. Çalışma üç bölümde incelenmiştir. Birinci bölümde para kurlu tanımlanmıştır. İkinci bölümde, para kurulunun gelişmekte olan ülkeler için önemi üzerinde durulmuş son bölümde ise para kuruluna yöneltilen eleştiriler ele alınmıştır.

ABSTRACT A currency board is a monetary authority whit a mandate to issue domestic currency that can be exchanged for the foreign reserve currency on demand at a fixed exchange rate By following rigid money supply rules, the orthodox currency board severely restricts the power of the goverment on monetary policy. The monetary base increases only when the private sector sells forcing exchange to the board at a fixed rate to meet its demand for national currency,and it decreases when the private sectors buys forcing exchange from the bord to finance a blance of payments deficit. The board cannot conduct monetary policy by changing the monetary base with traditional tools of monetary policiy, such as open market oparetions and/or credit extension to private or public sector. Under curreney board system, the goverment cannot monatize budget deficits. In countries where the central bank cannot be autonomous to protect itself from political pressures. The curreney board can be useful to establish macroeconomic discipline and stability, to sustan an automatic balance of payments adjustment, and to bulid confidence in the national currency. Despite these obvious benefits, the currency board system can have some disadvantages. The most serios problem is the overvaluation of the national currency during the stabilization program aimed at reducing inflation, which is the purpose of switvhing to currency board. Other disadvantages are the difficulty of conducting a shortterm counter cyclical monetary policy, the inabitily to resbond to balance of payments crisis that might be cereated by exogenous shocks, and the loss of seignorage revenue. A surver of currency board experince in other countries indicates that it is a suitable solution for small and open economies or for economies where the credibility of the fiscal and monetary authorities has been nearly depleted. This study has been examined in three parts. In the first part, we defined teh currency board. In the second part, it has been examined the currency board's important of currency board. In the last one, we studied on the critisism against the currency goard.