Manisa`nın 14 numaralı H. 1002 tarihli şer`iyye sicil defteri (transkripsiyon ve değerlendirilmesi)

Abstract

ÖZET Dünyanın en asil milletlerinden biri olan Türkler, yaklaşık 4000 yıllık bir tarihe sahiptir. Bu 4000 yıllık Türk medeniyetleri zincirinin Türkiye Cumhuriyeti Devleti 'nden önceki son halkasını oluşturan Osmanlı Devleti, 600 yıllık tarihi boyunca 60 kadar ülkeyi hakimiyeti altına almış, dünyanın en uzun ömürlü devletinden birisi olmuştur. Dünya tarihinde bu kadar önemli roller oynayan ve bu denli uzun ömür süren Osmanlı Devleti' nin; idare, sosyal ve iktisadi yapısı bakımından daha iyi tanımak için 14 Numaralı M. 1002 Tarihli Manisa Şer'iyye Sicil Defteri'ni kendimize tez konusu olarak seçtik. Üzerinde çalışma yaptığımız 14 Numaralı M. 1002 (M. 1500) tarihli Manisa Şer'iyye Sicil Defteri 62 varak ve toplam 574 hükümden meydana gelmektedir. Defterin içinde geçen hükümlerin çok farklı konulardan meydana gelmesi nedeniyle konu tasnifi tarafımızdan yapılmamış olup, sayfa ve belge numarasına göre hepsi sıra ile verilmiştir. Sayfa numaraları ve belge numaraları tarafımızdan verilmiştir. Tezimiz bir giriş ve üç bölümden meydana gelmektedir. Giriş kısmında şer'iyye sicillerinin genel olarak mahiyetini açıklamaya çalıştık. Ayrıca, şer'iyye sicillerinin tanımı, özellikleri, belge çeşitleri ve kadılardan bahsettik. Birinci bölümde Manisa'nın Coğrafi konumu, Manisa ve havalisinin günümüze kadar kısa tarihçesi hakkında kısaca bilgi vermeye çalıştık. İkinci bölümde Manisa'nın o dönemki idari taksimatı, sosyal ve iktisadi yapısı ve ticari hayatı hakkında bilgi vererek belgelerin değerlendirilmesini yapmaya çalıştık. Üçüncü bölümde ise belge konularının özetini ve belgelerin transkripsiyonunu verdik. Sonuç, bibliyografya ve metin örnekleriyle tezimizi tamamladık. Şer'iyye sicillerinin muhteviyatını incelediğimizde mahkemeye intikal eden tüm olayların oldukça ayrıntılı bir şekilde kaydedildiğini görmekteyiz. Bu açıdan baktığımızda bu belgelerin Osmanlı Devleti' nin siyasi, iktisadi, sosyal, idari ve kültürel tarihi açısından ne kadar önemli birer vesika olduğu bir kez daha anlaşılmaktadır.

ABSTRACT The Turks, one of the world's noble nation.has a historical background approximately 4000 years. Ottoman Empire.which forms the last link of this 4000 thousend annual of civilization, conquered about 60 states at his domination along 600 annual history, has been one of the longest life state in the world. For recognize Ottoman Empire's management, social and economic features, which has long life and played important role at world history. We chose thesis number of 14, date of H. 1002 Manisa Şer'iyye register book our own. Which we are studying over number of 14 date of H. 1002 (M. 1500) Manisa Şer'iyye register book is formed by 62 leaves and 574 authority. Authorities within book was formed different topics. So topic classification hasn't been prepared by us and it has been given according page and document numbers. Page numbers and docu ment numbers have been given by us. Our thesis be formed an entry and three parts. We wanted to explain Şer'iyye registers reality at entry part. Besides we discussed Şer'iyye registers defination, its features, document kinds and Moslem judges. At first part we studied to give history knowladge Manisa's geographcal position, Manisa and its environment up to todays. At seond part we studied to esstimate in that days Manisa's manegement divisions,manegement social economic features and about commercial life At third part we gave summary of document topics and document transcription. Finally we completed our thesis with bibliography and text examples. When we examine registers containing, we are seeing all events which transition to court of justice was registered. It's clean understandable that Ottoman Empire's political, economics social manegement and cultural features are very important.