Türkiye ekonomisinde hisse senedi değerlenmesinde teknik analiz yaklaşımları

Abstract

XIII ÖZET Borsa yatırımcıları yakın geleceğe dönük tahminlerine göre borsada alım satım yaparlar. Tahminlerindeki başarı oranına göre kar elde ederler veya tersi durumda zarar ederler. Diğer bir ifade ile borsada hisse senedi alım ve satımı yapan yatırımcıların asıl amacı fiyat farklılıklarından yararlanmaktır. Bu yüzden hangi amaçla alınırsa alınsın hisse senetlerinde fiyat belirleme işlemi bir yatırımcı için en önemli sorundur. Yüksek lisans tezi olarak sunduğum bu çalışmamda bu sorunun çözüm yöntemlerinden biri olarak kullanılan hisse senedi fiyat tahminine yönelik çalışmalardan biri olan Teknik Analizi konu olarak seçilmiştir. Artan nüfus ve dolayısıyla büyüyen ekonomiye bağlı olarak çeşitlilik kazanan yatırım araçları içinde hisse senetleri önemli bir yer tutmaktadır. Gelişmiş ülkelerde 1800' lü yıllara dayanan hisse senedi borsalarının sayısı birden fazla olabilmektedir. Bizim ülkemizde tek olan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın (IMKB) temelinde Galata Bankerleri yer almış ve bugünlere gelinmiştir. Mevcut durum ile henüz tam olarak geliştiğini söyleyemeyeceğimiz IMKB' de bugün 300' e yakın hisse senedi işlem görmektedir. Halka açılan şirket sayısının son yıllarda büyük bir artış göstermesi ve bu artışın devam ediyor olması ise oldukça sevindiricidir. Senet sayısının ve yatırım araçlarının fazla olması, yatırım yaparken bir tercih yapmayı gerektirmektedir. Bu nedenle çeşitli analiz yöntemleri geliştirilmiştir ve uygulamada büyük faydalar sağladığı görülmüştür. Bu analizlerin içinde en önemlilerinden ikisi olan temel ve teknik analiz ülkemizde de önem kazanmış durumdadır. Temel analiz, sektörün ve firmanın mali durumu ile şirketin gelecekteki finansal performansının ne olabileceği konularında fikir verirken, şirketin gerçek; değerini ortaya koymak açısından önem arz etmektedir. Piyasa fiyatı ile karşılaştırılarak çeşitli stratejiler belirlenmesinde yardımcı olan temel analiz, çeşitli olayların etkisinde olan borsada tek başına yeterli olamamaktadır.XIV Geçmişte yapılan hareketlerin tekrarlanacağı ilkesine dayanan teknik analizin temelinde Dow Teorisi yatmaktadır. Teknik analistler kısa, orta ve uzun vadeli trendler içinde hareket eden fiyatların (arz, talep dengesini de gözlemleyerek) aynı doğru veya yanlışları yineleyeceği ilkesini savunurlar. Geçmiş dönem fiyat hareketleri ve işlem miktarlarının incelendiği teknik analiz, hisse senedinin hangi fiyattan alınabileceğini, hangi fiyattan satılabileceğini, en düşük veya en yüksek hangi fiyat seviyesini gösterebildiği için elde tutma sürecinde de kar sağlayarak, kar marjının artmasına yardımcı olmaktadır. Yani teknik analiz, şirketlerle ya da sektörlerle ilgili bilanço gerçeklerini ve verilerini dikkate almaksızın, doğrudan piyasada oluşan geçmiş fiyat verilerim dikkate alarak, bu fiyat grafikleri üzerinde yapılan istatistik ve çizgi çalışmalarının sonucudur ve fiyatların ne yöne gitmekte olduğunu, hangi fiyat seviyelerinde yükseliş ya da düşüşlerin duraklama, hatta geri dönme olasılığının arttığını tespit etmeye yöneliktir diyebiliriz.

XV ABSTRACT Investors of the stock exchange trade shares according to their estimates toward near term. According to the extend to what they succeed in the their estimates, they profit or else they lose any to it lose. In other words, the main purpose of investors who exchange shares, is to benefit from price differences. For this reason, whatever the purpose of the purchase is, operation of quotation of shares is the most important problem for an investor. In this study that I submitteded as a master thesis, I chose the topic in Technical Analysis which is used as one of the solutions to this problem. Shares are to play an important role within to the investment instruments, which due to have been gaining variety increasing population and, consequently to the reason growing economy Developed countries may have two or three stock exchanges which were establisehed in 1 800s. Galatian Bankers had been laid the foundation of the İstanbul Stock Exchange, the single stock exchange in our country. Around 300 shares are transacted in Istanbul Stock Exchange which may not be refeerred to as a developed stock exchange under the current conditions. Major increases in the number of companies which have been offered to the public in the recent years and sustaining these increases are highly hopeful. Because of the great number of shares and investment instruments, investing in them is a preferential matter. For this reason, many analysis methodolgies were developed which have provend that it was possible make major benefits from them in practice. Basic and Tecnical Analysis which are two of the most famous methodolgies under this topic, have to gained importance in our country. While the Basic Analysis porvides an opinion about what the financial status of the firm and the sector is today and what kind of financial performance the company may probably carry out in the future, it is important in determining real value of the company. The Basic Analysis which helps in defining varisous strategies throughXVI comparison whith the market price notice be sufficient by itself as the stock exchange is influenced by various factors. Technical Analysis which depends upon the principle that actions xarried out in the past will reierate in future, is based on the Dow Theory. Observing the balance between the supply and demand, tecnical analists advocate of the principle that prices which move under trends in short, medium or long term, would repeat same right or mistakes. Technical Analysis which requires the examination of the volume of transactions and price movements in the past term, helps in increasing the minimum and maximun price levels, thus ensuring profit within the process of reserving the share. In other words, Tecnical Analysis is the outcome of the statical and graphical studies carried out on the price graphics disregarding the balance sheet indicators pertaining to companies or sectors but taking into account the past price datta in the market, and it aims out determining the direction to which prices lead, and at which price levels the probablities of rices, falls, recessions and retrogession appear.