Seydişehir Temettuat Defterleri tahlili ve değerlendirilmesi (H/1260-1261)

Abstract

ÖZET Tanzimat dönemi, Osmanlı tarihî içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bu dönemde ülke ekonomisini düzenlemek ve ilerleyen batı ülkeleri karşısında geri kalmamak için mâlî, askerî ve içtimaî alanda bir takım ıslahatlar yapılmıştır. Bu çerçevede yapılan önemli bir icraat da temattuat defterlerinin düzenlenmesidir. Bu defterlerde ülkede yaşayan insanların sosyal ve iktisadî durumları hakkında önemli bilgiler mevcuttur. Yerleşim birimlerindeki hane sayısı, hane reislerinin isimleri, meslekleri, mallan, yıllık geliri ve ödedikleri vergiler bu defterde kayıtlıdır. Bu veriler o yerleşim biriminin sosyal ve iktisadî durumunu yansıtmaktadır. İnsanların etnik durumları, inançları ve faaliyetleri de belirtilmektedir. Seydişehir Temattuat Defterleri, 1844 (H/ 1260-61) yılında düzenlenmiştir. Bu defterlerdeki verilere, göre Konya eyaleti Seydişehir kazası 6 yerleşim biriminden oluşan bir kazadır. Kazada verimli toprakların ve elverişli iklimin tanıdığı imkânlar çerçevesinde farklı ürünlerin yetiştirilebildiği anlaşılmaktadır. Kazada arazinin büyük bir bölümü ekili durumdadır. Kazada yaşayan insanların büyük bir bölümü çiftçilikle geçimini kazanmaktadır. Bunun yam sıra hizmet sektöründe çalışanlar, eğitimle uğraşanlar ve az da olsa zanaat sahibi olanlar mevcuttur. Genellikle hane reislerinden, gelirlerine göre vergi alındığı anlaşılmaktadır. Fakat bazı istisnaî durumlar da mevcuttur. Gelir vergi oranlarında görülen tutarsızlıklar kazanca göre vergi alma hedefine istenen ölçüde ulaşamadığını göstermektedir.

SUMMARY The Tanzimat era had a great significance in the Ottoman state. In this period several reforms about fiscal, financial, military and social matters were made both to improve the economy and not to stay far behind, the western countries. For these reforms it was found necessary to find out the extent of the resouces at the disopal of the government. The goverment therefore introduced some censuses to find out both human and financial resources of the Empire. The data collected for financial reason was put in the Temettuat Defters. In these defters there are number of households and their chiefs, their occupations, estates, animals, yearly incomes and taxes due. The defter of a local unit was divided into millets. In other words Muslim and non-Muslim subjects were kept separerated in the defter. The defter under study is that of Seydişehir date from 1 844. Seydişehir was sub-district of Konya district in the province of Konya Seydişehir had 5 villages attached to it. In Seydişehir region there is which has a fertile soil and various grains were cultivated there. These grains were also listed in the defters. It appears that most of the inhabitants living there were occupied with farms and thrrest were busy with some other fields such as sepherds, constructor, window and door repairer and so on. It is understood that the tax were taken in with the income they earned each year. However some exception was made in special circumtances. There were some inconsistencies between income and the tax received from it.