Avrupa Merkez Bankası ve Euro`nun Türkiye ekonomisine muhtemel etkileri

Abstract

ÖZET Gümrük Birliği esasına dayalı olarak kurulan Avrupa Birliği, daha sonra ortaya çıkan ekonomik ve parasal etkiler sonucu ekonomik birliğin yanında bir parasal birliğin de oluşturulmasını gündeme getirmiştir. Avrupa Birliğinin temelini oluşturan Roma Anlaşması'nın imzalandığı dönemde dünyada Bretton Woods Sistemi uygulanmakta idi. Sistem düzenli bir şekilde işlediğinden, üye ülkeler arasında bir parasal birlik oluşturma ihtiyacı duyulmamıştır. Bretton Woods Sisteminin çökmesi ve 1970 li yıllardan sonra ortaya çıkan ekonomik krizler Avrupa Birliğinde gerekli olan büyüme ve istikrarın sağlanması için üye ülkeler arasında daha sıkı bir koordinasyon öngören ekonomi ve para politikalarının uygulanması gerektiğini ortaya çıkarmıştır. Bu doğrultuda bir çok ekonomik ve parasal birlik oluşturma girişimleri başlatılmıştır. Bu girişimlerden biri de Avrupa Para Sistemidir. Avrupa Para Sistemi para birimi olan ECU 'nun adı daha sonra Euro olarak değiştirilmiştir. 1992 yılında ekonomik ve parasal birliğin sağlanması için üye ülkeler arasında tek para sistemini öngören çalışmalar başlatılmıştır. 1 Ocak 1993 yılında yürürlüğe giren Maastricht Anlaşmasında Euro'nun gerçekleşmesi için Avrupa Birliğine üye ülkelerin yerine getirmek zorunda olduğu ekonomik kriterler belirlenmiştir. Maastricht Anlaşması, ekonomik uyum kriterlerini yerine getiren Avrupa Birliği üyesi ülkelerle 1 Ocak 1999 tarihinden itibaren Euroya geçileceğini belirtmiştir.Maastricht Anlaşması, Euronun yürürlüğe girmesini kolaylaştırmak için bağımsız bir Avrupa Merkez Bankasının kurulmasını öngörmüştür. Bağımsız bir yapıya sahip olan Avrupa Merkez Bankası, ekonomik ve parasal birlik içerisinde fiyat istikrarının sağlanmasından sorumludur. Euro, Avrupa Birliğine üye olan ülkelerle Avrupa Birliği ile yakın ilişki içinde bulunan üçüncü ülkeleri önemli ölçüde etkileyecektir. Dış ticaretinin önemli bir bölümünü Avrupa Birliği ilke gerçekleştiren ve Avrupa Birliğine aday olan Türkiye, Euronun piyasalar üzerindeki etkilerinden olumlu ve olumsuz yönde etkilenecektir.

ABSTRACT Based on the principles of Customs Union, European Union has required a monetary union as well as an economic unity due to the economic and monetary effects experienced. When the Rome Treaty which is the basic of European Union signed, the Bretton Woods Monetary System had been available in the world. Because the Bretton Woods System worked well, there was not a need for a monetary unity between the member states. The collapse of Bretton Woods System and the economic crises emerged after 1 970s h as c aused n eed o f e conomic a nd m onetary p olitics w hich r equires a stricter coordination between the member states in order to provide required growth and stability in European Union. Therefore, several attempts have been started for the economic and monetary union. One of these attempts is European Monetary Union.ECU, the currency of European Monetary Union, turned into Euro. In 1992, due to provide an economic and monetary union, studies requiring a single money system between the member states was started. Maastricht Treaty which came into force in 1st January 1993 has determined the criterions have to be performed by the member states of European Union for the use of euro. Maastricht Treaty explained the use of euro which put into practice in the member states which provide economic adaptation criterions would come into force by the 1st January 1999. Maastricht Treaty required an Independent European Central Bank to facilitate the acceptance of euro. Independent European C entral B ank i s responsible for the price stability in economic and monetary union.Euro will seriously effect the member states of European Union and the third states which has close relationships with European Union. Turkey which carry out the main part of its foreign trade with European Union and is candidate for European Union will be effected from the effects of euro on markets positively and negatively.