Bartın folkloru (Kozcağız ve köyleri)

Abstract

ÖZET Anadolu halkının büyük bir kesimi geleneklerin etkisi altındadır. Halkımızın geleneksel yaşamını oluşturan, ona öz ve biçim kazandıran ana davranış kalıplarının temelindeyse sayısız âdet, inanma ve töresel işlem yatmaktadır. Gerçekleştirilen bu uygulamalar yöreden yöreye farklılık ve benzerlik göstermektedir. Tez, giriş kısmı ve iki bölümden oluşmaktadır. Tezin giriş kısmı Kozcağız'ın coğrafi konumuna, tarihine, sosyal ve iklisadi durumuna ayrılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde;`Hayatın Dönüm Noktalarıyla İlgili Gelenek ve Göreneklere` ayrılmıştır. Köylerin merkeze uzak ve yakın oluşlarına göre giyim-kuşam ve yaşam tarzları da değişmektedir. Dini bayramların kutlanmasında köyler arasında birtakım farklılıklar görülür. Halkın ekonomik nedenlerden dolayı ya da geleneklerine bağlılıklarından dolayı bazı hastalıkların tedavisinde dinsel-büyüsel ya da halk hekimliği yöntemlerini uygulamaktadırlar. Dünya mutfakları arasında en büyük üç mutfaktan sayılan Türk mutfağının birçok özelliği Kozcağız'da da görülmekle beraber, tesbit edebildiğim kadarıyla zengin bir yemek kültürüne sahiptirler. Çalışmanın ikinci bölümünde ise `Anlatmalar, ve Kalıplaşmış Sözler' bulunmaktadır. Bunlar ; Halk Edebiyatının şifahi ürünlerinden olan mani, türkü, ninni, hikaye, efsane, masal, atasözü, bilmece ve tekerlemelere ayrılmıştır. Kozcağız'ın köylerinde tesbit edebildiğim en yaygın anonim halk edebiyatı ürünü manilerdir. IIIYöredeki türküler, maniler kadar yaygın olmamakla birlikte önemli olaylar karşısında halk, türkü yakmaya devam etmektedir. Çocuklarının uyuması İçin ninni söyleyen anneler, torunlarına masal, efsane anlatan nineler, dedeler bu halk edebiyatı ürünlerini bir sonraki kuşağa aktarmaya devam etmekledirler. Bu tez, Kozcağız yöresi ve köylerinin folkloru, sosyal ve kültürel yapısı, yaşantısı derleme yoluyla var olan halk bilimi mahsûllerinin ortaya konulması için incelenmiştir. IV

SUMMARY Many of the citizens of Anatolia are under the influence of traditions. Main behaviour conventions whic lead our people's lives and give them their content and structure are based on countless beliefs, traditions and conventional behaviours. These conventions differ from area to area. The thesis consists of introduction and other two parts. The introduction part of the thesis gives information about geographical, historical, social and economic situation of Kozcağız. The first part of the research deals with some transition phases, birth, death, marriage, religious festivals (bairams), unlicensed medical profession, folk veterinarianship, superstitions and meals. Dressing and living styles in the villages differ according to their being far ör near to the center. We see some differences between villages on account of their celebrating some religious festivals. Because of economic inefficiency or loyalty to traditions the citizens apply to religious-magical or unlicensed medical treatment against some diseases. Many indications of the Turkish cuisine which is accepted öne of the three great cuisines in the world are seen in Kozcağız, and they have a well-developed meal culture as far as 1 could search. The second part of the research gives information about ballads, folk songs, lullaby, story, legend, tale, proverb, riddle and jingle which are the main products of the folk literatüre. As far as I learned ballads are the widespread products of anonymous folk literatüre. VDespite the fact that the folk songs aren't as common as ballads the dwellers of Anatolia continue to make songs against some important events. Mothers singing lullaby to their children to make them sleep, grandparents telling stories, legends to their grandchildren, pursue to transmit these products of the folk siterature to the next generations. This thesis's been searched to indicate the products of folk science by collecting folk dance, social and cultural life style of Kozcağız Area and its villages. VI