XX. yüzyıl modasında dizüstü çizmenin işlevsel ve biçimsel çözümlemeleri

Abstract

İnsanlar ayaklarını ve bacaklarını dış etkilerden korumak ve toplum içindeki statülerini göstermek amacıyla ayakkabı giymektedirler. Her dönemde ve her kültürde konçlu ayakkabı olan çizme kullanılmıştır. Günümüzden 40.000 yıl önce çizme giyildiğine ilişkin bulgulara rastlanmaktadır. Dizüstü çizme modelleri toplumsal değişimler ile moda ve sanat akımlarından etkilenmiştir. XX. yüzyılda kadınlar çizmenin özel bir türü olan dizüstü çizmeyi giyim kuşamlarını tamamlayıcı etkin bir aksesuar olarak kullanmışlardır. Bu çizmeler genellikle bacaklara dikkat çekerek kadın cinselliğini vurgulayan bir giyim aksesuarı olmuştur. Özellikle 1960'lar ve 2000'ler dizüstü çizmenin en popüler olduğu yıllardır. 1960'larda mini etek modası ve fütürist moda akımının öne çıkması ile dizüstü çizmeler modacılar tarafından ön plana alınmıştır. 2000'lerde ise iç giyim defilelerinde ve sanatçılar tarafından kadın seksapelitesine dikkat çekmek amacıyla bu çizmeler kullanılmıştır. XX. yüzyılda dizüstü çizme tasarımında Maniatis Bottier, Beth Levine, Roger Vivier, Tom Ford, Manolo Blahnik ve Sergio Rossi en önemli isimlerdir. Bu yüzyılda moda olgusu ve teknolojisinin gelişmesi ile birlikte dizüstü çizme modelleri de çeşitlenmiş, konç yükseklikleri diz kapağı üstünden bele kadar uzanmış deri, sentetik ve tekstil malzemeler kullanılmıştır. Çizmelerin burun formları, ökçe yükseklikleri ile formları ve tabanda platform kullanılıp kullanılmaması günün modasına göre şekillenmiştir. Çalışmanın uygulama bölümünde İstanbul'un Çiçekleri konseptinden yola çıkılarak dizüstü çizme tasarımları hazırlanmıştır. İstanbul'un çiçeklerinden beş köşeli yıldız formunda ve delikli görüntüsü ile binbirdelik otu, soyluluk simgesi erguvan, altı taç yapraklı İstanbul çiğdemi, fuşya rengi naif İstanbul nazendesi ve hoş kokulu beyaz renkli kum zambağı seçilmiştir. Bu çiçek çeşitlerinin her birinden beşer adet olmak üzere toplam yirmi beş adet dizüstü çizme tasarlanmıştır.

People wear shoes to protect their feet and legs from all kind of external effects and to show their status in society. Its been discovered that mankind has been wearing boots for over 40.000 years. Over knee high boot models have been influenced by changes in the society together with fashion and art movements. In the 20th Century women have completed their outfit with an affective accessory which is a special type of over knee boots. These type of boots `as an accessory` generally took the attention of the legs of women showing their female sexuality. Especially the years during the sixties and the 2000's were the most popular years of the over knee boots. In the sixties mini skirts and futuristic fashion trends were leading and therefore over knee boots have been taken into lead by the fashion designers. In the 20th Century Maniatis Bottier, Beth Levine, Roger Vivier, Tom Ford, Manolo Blahnik and Sergio Rossi were the most famous designers of over knee boots. This century with the new developments in technology and fashion trends the types in over knee boots have been increased, heights of the shaft have extended till the waist while leather, synthetics and textile materials have been used . Present form types of over knee boots such as toe box, heel height or platforms supporting the sole of the boots are designed according to the fashion trends. In the practical terms of this study the designs of the over knee boots have been inspired by Istanbul's flower concept. The selected Istanbul flowers in this concept are : Tipton's weed, with its look of holes and shape of a pentacle, Judas flowers, as a symbol of nobility, Istanbul's Crocus, with its six flower petals, and in fuschsia color the pure Istanbul Lathyrus Undulatus, together with its nice scent Sea Daffodil in white colors. From each flower five pieces are used creating twenty five different designs over knee boots.