Lise öğrencilerinde yaratıcı kişilik ile beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu çalışmanın amacı kişiliğin yaratıcılık ile ilişkisinin olup olmadığı; eğer varsa nasıl bir ilişkisinin olduğunu incelemektir. Bu çalışmanın ilk bölümünde kişilik ve yaratıcılıkla ilgili literatür taraması yapılmış; kişilik bilimcilerin ve kuramcıların görüşlerine yer verilmiştir. Araştırmaya İstanbul ili, Eyüpsultan ve Esenyurt İlçelerinde Meslek Lisesi, Anadolu Lisesi ve İmam Hatip Lisesi olmak üzere 4 farklı lisede öğrenim gören 235 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak kişilik ve yaratıcılık alanlarında Türkçeye uyarlanmış, geçerliliği ve güvenirliği test edilmiş Beş Faktör Kişilik Ölçeği kısa formu ve Yaratıcılık Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen toplam 228 anket formu SPSS programıyla analiz edilmiştir. Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile Yaratıcı Kişilik Özellikleri arasındaki ilişkiler incelenmiş, sosyodemografik bilgiler temelinde oluşturulan gruplar arasında bağımlı değişken düzeyleri bakımından farklılık olup olmadığı araştırılmış, ele alınan değişkenlerin Yaratıcı Kişilik Özelliklerini yordayıp yordamadığı değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda cinsiyet, anne öğrenim durumu, kardeş sıralaması, kitap okuma, seyahat etme, bulmaca çözme, sayısal, sözel ve eşit ağırlık alanlarını sevme durumu ile 5FKÖ alt boyutları ve yaratıcılık ölçeği puanları arasında olumlu yönde ve anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Ayrıca sınıf düzeyi, konut tipi, baba öğrenim düzeyi, aylık gelir, kardeş sayısı, samimi arkadaş sayısı, sosyal gruplara üye olma gibi değişkenlerle ölçek puanları arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Elde edilen bulgular alan yazınla karşılaştırılmış ve tartışılmıştır.

The aim of this study is to analyse whether personality is related to creativity; if so what kind of relationship there is. In the first part of this study literature scanning on personality and creativity was conducted; the views of the scholars and the theoreticians were included. 235 students who were studying in 4 different high schools such as Vocational High School, Anatolian High School and Imam Hatip High School in Eyüpsultan and Esenyurt provinces in İstanbul took part in the research. The five-factor Personality Scale short form and creativity scale in Turkish language, whose validity and reliability were tested, were used in the field of personality and creativity as a data collection tool. A total of 228 questionnaires were analyzed by SPSS program.The relationship between the five-factor personality traits and creative personality traits was investigated and it was evaluated whether there was a difference in the dependent variable levels between the groups formed on the basis of socio-demographic information. As a result of the study, there were positive and meaningful relationships between sex, mother education status, sibling ranking, book reading, traveling, puzzle solving, liking of numerical, verbal and equal weight areas and 5FPS sub-dimensions and creativity scale scores. In addition, no significant relationship was found between the variables such as grade level, housing type, father's level of education, monthly income, number of siblings, number of friendly friends, membership of social groups, and scale scores. The findings were compared and discussed with the literature.