İlk ve ortaöğretim öğrencilerinin otorite algıları üzerine bir inceleme

Abstract

Bu araştırmada ilk ve ortaöğretim öğrencilerini otorite algılarının incelenmesi amaçlanmıştır.Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Veriler, araştırmanın amacını tam olarak yansıtan bir ölçek bulunamadığından Raviv ve diğerleri (2003) tarafından geliştirilen `Epistemic Authority Scale' adlı ölçek temel alınarak yeni bir ölçek geliştirilmiş, uzman görüşleri ve deneme uygulaması sonucunda yapılan geçerlilik güvenilirlik analizleri sonucunda ölçek son halini almıştır. Geliştirilen ölçek Niğde ilinde ilk ve ortaöğretim düzeyinde toplam 18 okulda, 1814 öğrenciye uygulanmıştır. Veriler yüzde, frekans, ortalama, tek yönlü varyans analizi, Scheffee testi, Kruskal Valis testi ve t testi tekniği kullanılarak yorumlanmıştır.İstatistiksel analizler sonucunda cinsiyet arasında anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Kız öğrencilerin otoriteye yönelik tutumları erkek öğrencilere göre daha olumludur. Aynı şekilde kademe ve sınıflar arasında da anlamlı farklılık bulunmuştur, buna göre yaşça daha küçük öğrencilerin otoriteye yönelik tutumlarının daha olumlu olduğu görülmüştür.İlköğretim okullarında okulun bulunduğu sosyal çevrenin ve ortaöğretim okullarında okul türünün öğrencilerin otoriteye yönelik tutumlarında farklılık oluşturduğu tespit edilmiştir. Anadolu liselerinde öğrenim gören öğrencilerle meslek liselerinde öğrenim gören öğrenciler arasında meslek lisesi öğrencilerinin lehine anlamlı farklılık ve Anadolu liselerinde öğrenim gören öğrencilerle genel liselerde öğrenim gören öğrenciler arasında Anadolu Lisesi öğrencilerinin lehine anlamlı farklılık tespit edilmiştir. İlköğretim okulları için orta düzey sosyal çevrelerde bulunan öğrencilerin tutumları ve üst düzey sosyal çevrelerde bulunan okulların öğrencilerinin tutumları arasında orta düzey sosyal çevrelerde bulunan okulların öğrencilerinin lehine anlamlı farklılık bulunmuştur. Yine düşük düzey sosyal çevrelerde bulunan okulların öğrencilerinin tutumlarıyla üst düzey sosyal çevrelerde bulunan öğrencilerin tutumları arasında düşük düzey sosyal çevrelerde bulunan okulların öğrencilerinin lehine anlamlı farklılık tespit edilmiştir.Anne eğitim durumunun tutumlar üzerindeki etkisi 4. boyutta gözlemlenmiştir. Anne eğitim durumu ortaöğretim, üniversite ve lisansüstü düzeyde olan öğrencilerle anne eğitim durumu ilköğretim olan öğrenciler arasında anne eğitim durumu ortaöğretim, üniversite ve lisansüstü düzeyde olan öğrencilerin lehine anlamlı farklılık bulunmuştur.Birinci ve dördüncü boyutta öğrencilerin tutumlarının baba eğitim durumuna göre farklılaştığı görülmüştür. Birinci boyutta baba eğitim durumu ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde olan öğrencilerle baba eğitim durumu üniversite düzeyinde olan öğrencilerin tutumları arasında baba eğitim durumu ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde olan öğrenciler lehine farklılık tespit edilmiştir. Dördüncü boyutta baba eğitim durumu ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde olan öğrencilerle baba eğitim durumu üniversite düzeyinde olan öğrencilerin tutumları arasında baba eğitim durumu üniversite olan öğrencilerin lehine ve baba eğitim durumu lisansüstü düzeyde olan öğrencilerle baba eğitim durumu ilköğretim düzeyinde olan öğrenciler arasında baba eğitim durumu lisansüstü düzeyde olan öğrenciler lehine anlamlı farklılık bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Değer, otorite, toplumsal yapı, itaat, ilköğretim, ortaöğretim

Within this work it has been aimed to indicate the authority perception of primary and high school students.Survey model has been used. Since a scale reflecting all aim of this analysis could not be found, basing on the `Epistemic Authority Scale? developed by Raviv et all. (2003), a new attitude scale has been developed. Reliability and validity analysis has been applied after getting expert view and trying application. The developed scale has been applied to 1814 students through eighteen schools in Nigde. Data was analyzed by using frequency, percentage, mean, Anova, Scheffee t-test, Kruskal Walis and t-test techniques.Significance difference through gender has been indicated. Female students have more positive attitudes to authority. Similarly, significance difference within grade and degree has been indicated. So, younger students have more positive attitudes to Authority.There is significance difference within the socio-cultural environment of primary schools and the school types of high schools. Occupational High School students? attitudes are more positive than Anatolian High School students?. And Anatolian High School students? attitudes are more positive than General High School Students?. Students from middle-level socio-cultural environment have more positive attitudes than higher-level environment. And students from lower-level socio-cultural environment have more positive attitudes to Authority than students from higher-level.The effect of mother education level on attitudes has been observed in fourth sub dimension. Students? attitudes whose mothers are at high school, undergraduation and graduation degree are more positive than ones at primary school degree.It has been seen that father education level differs within first and fourth sub dimension. Within the first dimension, students whose father are at primary and high school education level have more positive attitudes than the ones at undergraduation degree. Within the fourth subdimension students whose fathers are at University level have more positive attitudes than the primary and high school level. Students whose father education level is at graduation level have more positive attitudes than the ones at primary school education level.Keywords: Value, Authority, Obedience, Social Structure, Elementary School, High School